بررسی و مقایسه کلید اتوماتیک و مینیاتوری

در جهان امروزی نیروی برق به­عنوان پرکاربردترین و اصلی‌ترین نیرو جهت تأمین انرژی در صنایع مختلف است و تجهیزات مربوط به برق بیش از پیش موردتوجه قرار گرفته­اند. بدون استفاده از این نیرو، زندگی روزمره انسان امروزی دچار مشکل می­شود. از روشنایی یک چراغ گرفته تا فعالیت کارخانه­های بزرگ و عظیم در گرو این نیرو است. یکی از مهم­ترین کاربردهای نیروی برق، کاربرد آن در صنعت است، جایی که برق با جریان بالا مورداستفاده قرار می­گیرد. برای اینکه این جریان بالا در صنعت و حتی در کاربردهایی مثل برق ساختمان و برج­ها، باعث خرابی و از بین رفتن سیستم­ها و تجهیزات گران­قیمت نشود، از تجهیزات برق صنعتی مانند کلید اتوماتیک و کلید مینیاتوری استفاده می­کنیم. در ادامه قصد داریم به مقایسه کلید اتوماتیک و کلید مینیاتوری، ساختار، عملکرد و تفاوت‌های آنها پردازیم.

چرا از کلیدهای اتوماتیک و مینیاتوری استفاده می­کنیم؟

حتماً تا به حال اصلاح اتصالی و پریدن فیوز را شنیده­اید. اگر بخواهیم نگاهی تخصصی­تر داشته باشیم، باید بگوییم که هنگامی که سیستم دچار مشکلاتی مانند اضافه بار، اتصال کوتاه و... می­شود، این کلیدها جریان را قطع می­کنند و در قامت یک بریکر عمل می­کنند. در واقع از وسایلی مانند کلید محافظ جان، کلیدهای اتوماتیک و مینیاتوری جهت مدیریت وسایل الکتریکی استفاده می­شود و این کلیدها قادرند با تغییر وضعیت (قطع یا وصل) جریان الکتریکی باعث تغییر وضعیت مدار شوند و سیستم را از یک بحران نجات دهند. این دسته از کلیدها در انواع مختلفی تولید شده و به بازار عرضه می­شوند که هر یک از آنها دارای ویژگی­ها و مشخصات مختلفی است. علاوه بر آن برخی از کلیدها با توجه به شرایط محیطی طراحی می­شوند. به طور مثال، برخی از این کلیدها برای استفاده در محیط­های گرم و مرطوب طراحی شده­اند تا در معرض رطوبت و گرما دچار خرابی و چالش نشوند.

کلید اتوماتیک چیست؟

کلیدهای اتوماتیک را می­توان به چهار دسته کلید اتوماتیک کامپکت (MCCB)، کلید اتوماتیک هوایی (ACB)، کلید محافظ موتور (MPCB) و کلید محافظ جان (RCCB) تقسیم­بندی کرد. همان­طور که در بخش قبل و به­عنوان ایده اصلی استفاده از کلیدها بیان کردیم، هدف استفاده از کلید اتوماتیک حفاظت از سیستم در زمانی است که خطراتی مانند افت ولتاژ بیش از حد، اضافه بار، اتصال مدار باز، اتصال کوتاه و جریان بازگشتی رخ می­دهد.

با توجه به قابلیت خودکار بودن این کلیدها، در شرایطی که مدار به حالت عادی خود باز گردد، کلید اتوماتیک به حالت وصل باز می­گردد و مدار به عملکرد خود ادامه خواهد داد. در صورتی که از کلید اتوماتیک در سیستم استفاده نکرده باشید و چنین شرایطی رخ دهد، تابلو برق، موتور و یا سایر اجزای سیستم شما دچار مشکلی جدی خواهند شد و برای جبران این اتفاق باید متحمل هزینه­های زیادی شوید. یکی از مهم­ترین ویژگی­های کلیدهای اتوماتیک قابلیت قطع بار آنهاست و این ویژگی سبب شده تا بتوان از این نوع کلیدها در مدارات فشار قوی و فشار متوسط استفاده کرد.

کلید مینیاتوری چیست؟

کلید مینیاتوری (MCB) که مخفف Miniature Circuit Breaker است، به­عنوان یک کلید الکترومکانیکی خودکار شناخته می­شود که می­تواند از موتور، تابلو برق و... در برابر خطرات اتصال کوتاه، اضافه بار و... محافظت کند. این کلید مینیاتوری به دلیل خودکار بودن فرایند می­تواند با رفع خطر، مدار را به حالت قبلی باز گرداند. این دسته از کلیدهای غیرقابل تنظیم به شکل حرارتی یا مغناطیسی عمل می­کنند. برخی از افراد کلیدهای مینیاتوری را شبیه به فیوزها در نظر می­گیرند، در حالی که برخلاف فیوزها که یک­بار مصرف هستند و پس از قطع مدار باید تعویض شوند، کلیدهای مینیاتوری پس از قطع یا وصل مدار به عملکرد خود ادامه می­دهند. دسته­بندی کلیدهای مینیاتوری به ترتیب زیر است:

کلیدهای مینیاتوری تیپ B

• تندکار

• جریان قطع: سه تا پنج برابر جریان نامی

• زمان عملکرد: 0.04 تا 13 ثانیه

کلیدهای مینیاتوری تیپ C

• کندکار

• جریان قطع: 5 تا 10 برابر جریان نامی

• زمان عملکرد: بین 0.04 تا 5 ثانیه

کلید مینیاتوری تیپ D

• خیلی کندکار

• جریان قطع: 10 تا 20 برابر جریان نامی

• زمان عملکرد: 0.04 تا 3 ثانیه

کلید مینیاتوری تیپ K

• تیپ قدرت

• جریان قطع: 8 تا 10 برابر جریان نامی

• زمان عملکرد: کمتر از 0.1 ثانیه

کلیدهای مینیاتوری تیپ Z

• تیپ حساس

• جریان قطع: 2 تا 3 برابر جریان نامی

• زمان عملکرد: کمتر از 0.1 ثانیه

مقایسه کلیدهای اتوماتیک و مینیاتوری

جریان قطع

اولین تفاوت مهم میان کلیدهای اتوماتیک و مینیاتوری، محدوده جریان قطع آنهاست. محدوده جریان قطع کلیدهای مینیاتوری از 0.5 آمپر شروع می­شود و به 63 آمپر ختم می­شود. برخلاف کلیدهای مینیاتوری که جریان قطع محدود و فشار پایینی دارند، رنج جریان قطع کلیدهای اتوماتیک در محدوده 16 تا 1600 آمپر قرار دارد.

قابلیت تنظیم جریان محافظت و جریان قطع

همان­طور که اشاره شد، کلیدهای اتوماتیک برخلاف کلیدهای مینیاتوری دارای قابلیت تنظیم جریان محافظت و جریان قطع هستند. معمولاً در زیر کلید اتوماتیک، یک عقربه جهت تنظیم جریان عملکرد کلید قرار گرفته که با استفاده از آن شما می­توانید شرایط حفاظت حرارتی و مغناطیسی را تعیین نمایید. جریان محافظت و جریان قطع کلیدهای مینیاتوری ثابت است و قابلیت تنظیم ندارد. از این رو اگر قصد خرید کلیدهای مینیاتوری را دارید، حتماً پیش از خرید جریان قطع کلید را بادقت بررسی کنید.

قدرت قطع

به ماکزیمم جریان مؤثری که کلید می­تواند قطع کند، قدرت قطع می­گویند. حداکثر قدرت قطع کلیدهای مینیاتوری کمتر از 15kA است، در حالی که قدرت قطع کلیدهای اتوماتیک معمولاً بیش از 25kA است.

نوع حفاظت

برخلاف کلیدهای مینیاتوری که تنها دارای قابلیت حفاظت مغناطیسی هستند، کلیدهای مغناطیسی هم از حفاظت مغناطیسی و هم از حفاظت حرارتی برخوردارند.

عملکرد در حالت خطا

کلیدهای اتوماتیک سه‌حالته هستند و در صورت بروز خطا به‌جای اینکه در حالت خاموش قرار بگیرند، در حالت خطا قرار می­گیرند و شما می­توانید متوجه مشکل در سیستم خود شوید. کلیدهای مینیاتوری دوحالته هستند و در صورت بروز خطا، در حالت قطع یا OFF قرار می­گیرند.

خرید کلیدهای اتوماتیک و مینیاتوری

حال که بیش از پیش با ویژگی­ها و مشخصات کلیدهای اتوماتیک و مینیاتوری آشنا شدید، می­توانید با دقت و آگاهی بیشتری دست به خرید این محصولات بزنید. پیشنهاد ما به شما این است که هنگام خرید به کیفیت محصول، برند، قیمت و مشخصات فنی آن دقت کنید تا خریدی موفق را رقم بزنید. یکی از اقداماتی که می­تواند به شما کمک کند تا محصولی باکیفیت را با قیمتی مناسب خریداری کنید، انتخاب فروشگاه معتبر و خرید از آن است. آرتا الکتریک یکی از تخصصی­ترین و باسابقه­ترین فروشگاه­های محصولات روشنایی و برق صنعتی است که می­تواند به شما در انتخاب و خرید این محصولات کمک کند.