واشرها قطعات کوچکی هستند که در اتصالات مختلف برای اهداف گوناگونی استفاده می‌شوند .دو نوع رایج واشر، واشر تخت و واشر فنری هستند که هر کدام کارکرد خاص خود را دارند.

واشر تخت

• ساختار :واشر تخت یک قطعه فلزی ساده و مسطح است که معمولاً دایره‌ای شکل است.
• کاربرد:
  • توزیع فشار :واشر تخت با افزایش سطح تماس، فشار وارده بر سطح زیرین را توزیع کرده و از ایجاد فرو رفتگی یا آسیب به سطح جلوگیری می‌کند.
  • جلوگیری از شل شدن :واشر تخت به عنوان یک فاصله‌گذار عمل کرده و از شل شدن پیچ و مهره جلوگیری می‌کند.
  • آب‌بندی :در برخی موارد، واشر تخت به‌عنوان یک واشر آب‌بندی برای جلوگیری از نشت سیالات استفاده می‌شود.

واشر فنری

• ساختار :واشر فنری دارای یک بخش مرکزی تخت و یک یا چند بخش کناری فنری شکل است که به آن خاصیت ارتجاعی می‌دهد.
• کاربرد:
  • جذب لرزش :واشر فنری با جذب لرزش‌ها و ارتعاشات، از سفت شدن بیش از حد پیچ و مهره و آسیب دیدن اتصالات جلوگیری می‌کند.
  • جلوگیری از شل شدن :خاصیت ارتجاعی واشر فنری باعث می‌شود که با گذشت زمان و تحت تأثیر لرزش‌ها، پیچ و مهره شل نشود.
  • ایجاد فشار ثابت :واشر فنری با ایجاد یک نیروی فشاری ثابت، اتصال را محکم‌تر می‌کند.

نکات انتخاب بین واشر تخت و فنری

واشر تخت و واشر فنری هر دو برای ایجاد اتصالات محکم استفاده می‌شوند اما کاربردهای متفاوتی دارند .واشر تخت عمدتاً برای توزیع یکنواخت فشار و جلوگیری از آسیب دیدن سطوح در اتصالات ساده کاربرد دارد .در مقابل، واشر فنری برای جذب لرزش‌ها، نوسانات و تغییرات فشار طراحی شده است .این نوع واشر، با ایجاد نیروی کششی، از شل شدن اتصالات در شرایط دینامیکی جلوگیری می‌کند .به طور خلاصه، انتخاب بین واشر تخت و فنری به نوع اتصال، نیروی وارده و شرایط محیطی بستگی دارد.

واشر تخت و فنری هر دو برای ایجاد اتصالات محکم استفاده می‌شوند، اما کاربردهای متفاوتی دارند .واشر تخت عمدتاً برای توزیع یکنواخت فشار و جلوگیری از آسیب دیدن سطوح در اتصالات ساده کاربرد دارد .در مقابل، واشر فنری برای جذب لرزش‌ها، نوسانات و تغییرات فشار طراحی شده است .این نوع واشر، با ایجاد نیروی کششی، از شل شدن اتصالات در شرایط دینامیکی جلوگیری می‌کند .به طور خلاصه، انتخاب بین واشر تخت و فنری به نوع اتصال، نیروی وارده و شرایط محیطی بستگی دارد.

انواع واشر فنری و کاربردهای آن‌ها

واشرهای فنری به دلیل قابلیت جذب لرزش، ایجاد فشار اولیه و جلوگیری از شل شدن اتصالات، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند .این واشرها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند .در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین انواع واشر فنری می‌پردازیم:

واشر فنری مارپیچی (Coil Spring Washer

• شکل ظاهری: به شکل یک فنر مارپیچ است.
• کاربرد: برای ایجاد فشار اولیه در اتصالات، جذب لرزش و جلوگیری از شل شدن پیچ و مهره استفاده می‌شود.
• مزایا: نصب آسان، تنوع در اندازه و جنس مواد.

واشر بلویل Belleville Washer

• شکل ظاهری: شبیه یک مخروط ناقص است.
• کاربرد: برای ایجاد نیروی بسیار زیاد در فضای کم، استفاده به عنوان فنر برگشتی و تنظیم پیش‌بار استفاده می‌شود.
• مزایا: ظرفیت باربری بالا، قابلیت انباشتن برای افزایش نیروی خروجی.

واشر موجدار Wave Washer

• شکل ظاهری: دارای سطح موج‌دار است.
• کاربرد: برای توزیع یکنواخت فشار، جذب لرزش و جلوگیری از گشتاور پیچشی استفاده می‌شود.
• مزایا: قابلیت جذب انرژی بالا، مقاومت در برابر خوردگی.

۴. واشر قفلی Lock Washer

• شکل ظاهری: دارای دندانه یا خار است.
• کاربرد: برای جلوگیری از شل شدن پیچ و مهره در اثر لرزش و ارتعاش استفاده می‌شود.
• مزایا: نصب آسان، تنوع در شکل دندانه‌ها.

۵. واشر دیسکی Disc Spring Washer

• شکل ظاهری: شبیه یک دیسک تخت با لبه‌های خمیده است.
• کاربرد: برای ایجاد نیروی ثابت و یکنواخت، استفاده در اتصالات با فضای محدود استفاده می‌شود.
• مزایا: دقت بالا، قابلیت تنظیم نیرو.

عوامل موثر در انتخاب نوع واشر فنری

• نیروی مورد نیاز: میزان نیرویی که واشر باید تحمل کند.
• فضای موجود: ابعاد و فضای در دسترس برای نصب واشر.
• شرایط محیطی: دما، رطوبت و مواد شیمیایی موجود در محیط.
• نوع اتصال: ثابت یا متحرک بودن اتصال.
• جنس مواد: جنس قطعاتی که واشر بین آن‌ها قرار می‌گیرد.

انواع واشر تخت و کاربردهای آن‌ها

واشر تخت، یکی از پرکاربردترین انواع واشر است که به دلیل سادگی و ساختار تخت خود، در بسیاری از اتصالات استفاده می‌شود. این واشرها به طور معمول برای توزیع فشار به صورت یکنواخت و جلوگیری از آسیب دیدن سطوح در زیر پیچ و مهره به کار می‌روند.

انواع واشر تخت بر اساس شکل و کاربردشان به شرح زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

واشر تخت ساده (Plain Washer)

• شکل ظاهری: دیسکی صاف و تخت با یک سوراخ مرکزی است.
• کاربرد: رایج‌ترین نوع واشر تخت است و برای توزیع فشار در اتصالات معمولی استفاده می‌شود.

۲ .واشر تخت ضربه گیر (Fender Washer)

• شکل ظاهری: لبه‌های بیرونی آن کمی خمیده است.
• کاربرد: برای جذب لرزش و ارتعاشات جزئی در اتصالات استفاده می‌شود.

۳ .واشر تخت برجسته (Raised Face Washer)

• شکل ظاهری: دارای یک سطح برجسته در وسط است.
• کاربرد: برای ایجاد یک سطح آب‌بندی بهتر در اتصالات استفاده می‌شود.

۴ .واشر تخت مربعی (Square Washer)

• شکل ظاهری: به جای شکل دایره‌ای، به شکل مربع است.
• کاربرد: در مواردی که نیاز به استحکام بیشتر و جلوگیری از چرخش واشر باشد، استفاده می‌شود.

۵ .واشر تخت با لبه داخلی برجسته (Internal Tooth Lock Washer)

• شکل ظاهری :دارای دندانه‌های داخلی است.
• کاربرد :برای جلوگیری از شل شدن پیچ و مهره در اثر لرزش و ارتعاش استفاده می‌شود.

عوامل موثر در انتخاب نوع واشر تخت

• نوع اتصال :نوع اتصالی که واشر در آن استفاده می‌شود (فلزی، پلاستیکی، چوبی)
• نیروی وارده :مقدار نیرویی که به واشر وارد می‌شود.
• جنس مواد :جنس واشر و قطعاتی که واشر بین آن‌ها قرار می‌گیرد.
• شرایط محیطی :دما، رطوبت و مواد شیمیایی موجود در محیط

انتخاب نوع مناسب واشر تخت برای عملکرد صحیح و طول عمر اتصالات بسیار مهم است .بنابراین، قبل از انتخاب واشر، باید به دقت عوامل موثر در انتخاب را بررسی کنید و با یک متخصص مشورت نمایید.

تفاوت واشر تخت و فنری در یک نگاه

واشر تخت برای توزیع یکنواخت فشار و جلوگیری از آسیب به سطوح استفاده می‌شود، در حالی که واشر فنری برای جذب لرزش، ایجاد فشار اولیه و جلوگیری از شل شدن اتصالات طراحی شده است. انتخاب بین این دو نوع واشر به عوامل مختلفی مانند نوع اتصال، نیروی وارده، شرایط محیطی و نیازهای خاص کاربرد بستگی دارد.