در صنعت ساخت و ساز، داربست‌ها یکی از ابزارهای حیاتی و پرکاربرد هستند که برای انجام کارهای مختلف در ارتفاع مورد استفاده قرار می‌گیرند. داربست‌ها به سازندگان این امکان را می‌دهند تا به قسمت‌های با دسترسی سخت و دشوار، دسترسی داشته باشند و کارهای ساخت، تعمیر و نگهداری را به‌صورت ایمن انجام دهند. دو نوع رایج از داربست‌ها که در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، پله داربستی پیش ساخته و داربست‌های مدولار هستند. در این مقاله به بررسی این دو نوع داربست، تفاوت‌ها و کاربردهای آن‌ها خواهیم پرداخت.

پله داربستی چیست؟

پله داربستی پیش ساخته یا داربست پله ای، یک ساختار فلزی است که به‌عنوان یک سیستم داربستی برای دسترسی آسان و ایمن به ارتفاعات مختلف در پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همانطور که از نام آن مشخص است، این نوع داربست‌ها به صورت قطعاتی پیش ساخته طراحی می‌شوند که امکان نصب سریع و استفاده آسان آن‌ها را فراهم می‌کند. 

پله داربستی معمولاً از جنس فلزات مقاوم مانند فولاد ساخته می‌شود و دارای پله‌هایی است که به کارگران امکان حرکت بین طبقات مختلف را می‌دهد؛ به همین دلیل پله داربستی نامیده می شود. طراحی پیش ساخته این نوع داربست، باعث می‌شود که مونتاژ و جداسازی آن سریع تر و کم هزینه تر باشد.

داربست مدولار چیست؟

داربست مدولار یک سیستم داربستی انعطاف‌پذیر و قابل تنظیم است که از قطعات مختلف و استاندارد تشکیل شده است. این قطعات می‌توانند به صورت ترکیبی و در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف به هم متصل شوند تا یک داربست پایدار و ایمن برای انجام کارهای مختلف ایجاد کنند. 

داربست های مدولار که در ساخت و ساز با نام اسکافلد هم شناخته می شوند، انواع مختلفی دارند. برای مثال استفاده از اسکافلد مثلثی در اجرای سازه های بتنی و در زمان بتن ریزی بسیار محبوب است و از سوی پیمانکاران مورد استفاده قرار می گیرد. 

داربست‌های مدولار به دلیل انعطاف پذیری بالا، در پروژه‌های مختلف ساختمانی، صنعتی و تعمیراتی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داربست‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند به سرعت و با دقت تنظیم شوند و برای پروژه‌های با پیچیدگی‌های مختلف مناسب هستند.

تفاوت های پله داربستی با داربست مدولار

در حقیقت باید گفت پله داربستی نوعی داربست مدولار است که به شکل پیش ساخته و از قطعات مورد نیاز به شکل یک مسیر پله شکل ساخته می شود که دسترسی به سایر نقاط یک سازه را برای کارگران و نیروی کار امکان پذیر می سازد. با این حال هر اسکافولد یا داربست مدولاری را نمی توان پله داربستی دانست و داربست های مدولار می توانند در انواع مختلف، به شکل های متنوع و برای کاربردهای متفاوت تولید و استفاده شوند. تفاوت‌های اصلی بین پله داربستی پیش ساخته و داربست مدولار شامل موارد زیر است:

• کاربرد: پله داربستی بیشتر برای پروژه‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به دسترسی آسان و سریع به ارتفاعات دارند، مانند تعمیرات یا ساخت و سازهای کوتاه مدت که در آن استفاده از داربست های با استفاده سریع و آسان مثل داربست پله ای کاربرد دارد. داربست مدولار به‌دلیل انعطاف پذیری بالا، برای پروژه‌های پیچیده‌تر و بلندمدت مناسب است. 
• زمان و هزینه نصب: پله داربستی به دلیل طراحی پیش ساخته، زمان نصب کوتاه تری دارد و نیاز به نیروی کار کمتری دارد، در حالی که نصب داربست مدولار به دلیل نیاز به تنظیم دقیق قطعات، زمان بر تر است.

• انعطاف پذیری: داربست مدولار به دلیل قابلیت تنظیم قطعات و اتصال لوله های اسکافولد به شکل های متنوع، انعطاف پذیری بیشتری در پروژه‌های مختلف ارائه می‌دهد، در حالی که پله داربستی به طور خاص برای دسترسی سریع طراحی شده است و انعطاف پذیری کمتری دارد.
• طراحی و ساختار: پله داربستی پیش ساخته به صورت قطعات آماده طراحی و ساخته می‌شود که به سرعت نصب می‌شود، در حالی که داربست مدولار از قطعاتی تشکیل شده که می‌توانند به اشکال مختلفی ترکیب شوند. برای مثال ترکیب قطعات داربست مدولار که همان لوله های اسکافلد و اجزای متصل کننده هستند، با توجه به نوع اتصال و شکل آن ها، می توانند به تولید داربست های ستاره ای، اسکافلد چکشی، داربست امگا، داربست کاپلاک و غیره بیانجامند.

کاربردهای پله داربستی و داربست مدولار

همانطور که قبلا هم گفته شد، هر دو داربست ها نوعی سازه فلزی هستند که برای اجرای سایر سازه ها یا تعمیرات به کار می روند. اما به طور کلی پله داربستی و داربست مدولار هر دو کاربردهای خاص خود را در صنعت ساخت و ساز دارند، که در ادامه به آن ها اشاره می شود:

• پله داربستی: این نوع داربست‌ها بیشتر در پروژه‌هایی که نیاز به دسترسی سریع و آسان به طبقات مختلف دارند، مانند تعمیرات جزئی، نصب تجهیزات یا پروژه‌های کوتاه مدت ساختمانی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. زیرا استفاده از این نوع داربست به دلیل پیش ساخته بودن آن آسان تر است و نیاز به نصب ندارد و سرعت عملیات را نیز افزایش خواهد داد. با این حال این نوع داربست از انعطاف پذیری و شکل پذیری برخوردار نیست و تنها به همان شکل پیش ساخته و به صورت پیش فرض پله ای خود قابل استفاده است.
• داربست مدولار: این داربست‌ها به‌دلیل انعطاف پذیری و قابلیت تنظیم بالا، در پروژه‌های بزرگ و پیچیده که نیاز به دسترسی به نقاط مختلف سازه دارند، مانند ساخت و ساز بلندمدت، تعمیرات بزرگ صنعتی و پروژه‌های بازسازی، کاربرد دارند. با این حال این داربست ها به دلیل زمان مورد نیاز برای نصب و اجرا سر پروژه ساخت و ساز، به زمان بیشتری برای استفاده نیاز دارند و استفاده از آن ها به سرعت پله داربستی نخواهد بود.

انتخاب بین پله داربستی پیش ساخته و داربست مدولار بستگی به نیازهای خاص هر پروژه دارد. پله داربستی به‌عنوان یک راه حل سریع و کارآمد برای دسترسی به ارتفاعات در پروژه‌های کوتاه مدت بسیار مناسب است، در حالی که داربست مدولار به‌دلیل انعطاف پذیری و قابلیت‌های گسترده‌ای که ارائه می‌دهد، برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده گزینه بهتری است. در نهایت، در نظر گرفتن زمان، هزینه و نیازهای دسترسی به ارتفاعات در انتخاب نوع داربست و اسکافلد بسیار مهم است.

اگر به دنبال اجرای یک سازه عظیم هستید که برای شما ایمنی کارکنان و ایمنی سازه اهمیت دارد، حتما باید از انواع داربست های مدولار یا اسکافلدها برای پروژه استفاده کنید. اما اگر تنها به دنبال اقداماتی مثل تعمیرات جزئی، اجرای نمای سازه یا تمیزکاری نما هستید، پله داربستی می تواند ضمن ایجاد دسترسی مناسب و سرعت بخشیدن به کار شما، ایمنی مناسب در زمان کار را نیز برای شما فراهم کند.