همه چیز درباره عفونت خون: خطرات، علائم و راه‌های پیشگیری
عفونت خون یکی از بیماری‌های بسیار جدی و خطرناک است که می‌تواند به سرعت به تمام نقاط بدن گسترش یابد. این عفونت به دلیل ورود باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به جریان خون ایجاد می‌شود و می‌تواند به ارگان‌های مختلف بدن آسیب بزند. در صورتی که این بیماری به موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند عواقب شدید و حتی مرگ را برای فرد بیمار به دنبال داشته باشد.
زمانی که عفونت خون ایجاد می‌شود، سیستم ایمنی بدن تلاش می‌کند تا با میکروارگانیسم‌های مهاجم مبارزه نماید، اما در صورتی که تعداد این میکروب‌ها بیش از حد زیاد باشد یا سیستم ایمنی بخوبی عمل نکند، وضعیت بیمار به شدت وخیم می‌شود. علائم این عفونت ممکن است شامل افزایش ضربان قلب، تب شدید، لرز و احساس سردرگمی یا گیجی باشد
عفونت خون چیست؟
عفونت خون به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن یک باکتری عفونی از یکی از اعضای بدن وارد جریان خون می‌شود. این وضعیت را می‌توان «باکتریمی» یا «سپتی سمی» نیز نامید. هرچند سپتی سمی و سپسیس به طور مشابه به کار می‌روند، اما تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد. سپتی سمی به مرحله‌ای اشاره دارد که در آن باکتری‌ها در خون حضور دارند و ممکن است در نهایت به بروز سپسیس منجر شوند. سپسیس به عنوان یک حالت شدیدتر از عفونت خونی شناخته می‌شود و اگر درمان آن به موقع انجام نشود، می‌تواند جان فرد را به خطر بیندازد.
علاوه بر باکتری‌ها، انواعی از عفونت‌های ناشی از قارچ و ویروس نیز می‌توانند سبب ایجاد سپسیس شوند و لزوماً نیازی نیست که عامل عفونت به طور مستقیم وارد خون شود. به طور معمول عفونت خونی در نواحی مانند دستگاه ادراری، ریه و شکم رخ می‌دهد و بیشتر در بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند، مشاهده می‌شود. سپسیس تنها زمانی شکل می‌گیرد که یک عفونت اولیه در بدن وجود داشته باشد؛ چرا که این وضعیت به واسطه باکتری‌های ناشی از عفونت قبلی به جریان خون منتقل می‌شود.
علائم عفونت خون چیست؟
سپسیس می‌تواند در نواحی مختلف بدن آغاز شود و به همین دلیل علائم آن متفاوت است. اولین نشانه‌ها معمولاً شامل تنفس سریع و احساس گیجی می‌شود. سایر علائم رایج شامل موارد زیر خواهد بود:
- ضربان قلب بالا
- کاهش میزان ادرار
- کاهش شدید دمای بدن
- افزایش دما و احساس لرز
- تغییر رنگ پوست یا ایجاد لکه
- اسهال، حالت تهوع و استفراغ
- درد شدید در نقاط مختلف بدن
- احساس خستگی یا ضعف عمومی بدن
این علائم می‌توانند به سرعت تغییر کنند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت خون هستند؟
لازم به ذکر است که عفونت خون می‌تواند برای هر شخصی رخ دهد، اما برخی عوامل خطر خاص وجود دارند که احتمال ابتلا به سپسیس را افزایش می‌دهند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- کودکان زیر یک سال
- افراد بالای 65 سال
- ضعف در سیستم ایمنی بدن
- ابتلا به پنومونی اکتسابی از جامعه
- سابقه بستری در بیمارستان به دلیل عفونت
- ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند مشکلات ریوی، سرطان، دیابت، اختلالات ایمنی و بیماری‌های کلیوی
این گروه‌ها بیشتر در معرض خطر ابتلا به سپسیس قرار دارند و باید مراقبت‌های ویژه‌ای دریافت کنند.
راهکارهای تشخیص عفونت خون
در واقع، تشخیص عفونت خون توسط خود فرد کار آسانی نیست؛ چرا که علائم آن می‌تواند مشابه بسیاری از بیماری‌های دیگر باشد. بهترین راه برای تشخیص عفونت خون مراجعه به پزشک است. نخست، پزشک متخصص شما را معاینه نموده و دمای بدن و فشار خون شما را اندازه‌گیری می‌کند.
اگر پزشک به وجود عفونت خون مشکوک شود، آزمایش‌های بیشتری جهت شناسایی علائم عفونت‌های باکتریایی انجام خواهد داد. سپتی‌سمی معمولاً با استفاده از آزمایش‌های زیر تشخیص داده می‌شود:
- کشت خون
- شمارش سلول‌های خونی
- اندازه‌گیری سطح اکسیژن خون
- آزمایش ادرار، از جمله کشت ادرار
- آزمایش‌های مربوط به انعقاد خون
- ارزیابی عملکرد کلیه و الکترولیت‌ها
- عکسبرداری با پرتو ایکس از قفسه سینه
علاوه بر این موارد، پزشک ممکن است عملکرد کلیه، کبد و تعادل الکترولیت‌ها را نیز بررسی کند. در صورتی که زخمی روی پوست شما وجود داشته باشد، ممکن است پزشک نمونه‌ای از ترشحات آن بگیرد تا نوع باکتری‌ها را شناسایی کند.
برای احتیاط، ممکن است پزشک تصویربرداری‌هایی مانند ام‌آر‌آی، پرتو ایکس، سی‌تی‌اسکن یا فراصوت تجویز کند تا عفونت‌های احتمالی در اندام‌های داخلی را شناسایی نماید. در صورتی که باکتری عامل عفونت مشخص شود، پزشک آنتی‌بیوتیک مناسب را برای درمان شما تجویز خواهد کرد.
روش‌های جلوگیری از عفونت خون کدامند؟
عفونت‌های باکتریایی به عنوان یکی از علل اصلی سپتی‌سمی شناخته می‌شوند. در صورتی که کسی به این بیماری مشکوک است، باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. در صورت تشخیص زودهنگام عفونت، معمولاً می‌توان با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به طور مؤثر آن را درمان نمود و از ورود باکتری‌ها به جریان خون جلوگیری نمود. والدین می‌توانند با اطمینان از اینکه واکسیناسیون کودکان به روز است، از آن‌ها در برابر عفونت‌های خونی محافظت کنند. برای افرادی که ممکن است سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند، رعایت نکات زیر می‌تواند در پیشگیری از سپتی‌سمی مؤثر باشد:
- ترک سیگار
- شستن مکرر دست‌ها
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل
- انجام فعالیت‌های ورزشی منظم
- دوری از افرادی که بیمار هستند
- اجتناب از استفاده از داروهای غیرقانونی
در حقیقت، این اقدامات می‌توانند به حفظ سلامت فرد و کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک کنند.
آیا می‌توان عفونت خون را درمان کرد؟
عفونت خون یک وضعیت تهدیدکننده است که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. در صورتی که علائم مرتبط با این بیماری را مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید. درمان اصلی این وضعیت معمولاً شامل تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها، تزریق مایعات و اکسیژن‌درمانی است. در بعضی از موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن منبع عفونت وجود داشته باشد.
آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان اولین خط دفاع در برابر عفونت‌های باکتریایی شناخته می‌شوند. نوع آنتی‌بیوتیک بستگی به نوع باکتری عامل عفونت دارد و می‌تواند به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف شود.
تزریق مایعات جخت جبران کمبود آب بدن ناشی از علائمی نظیر اسهال، تب و استفراغ کاربرد دارد. این روش همچنین به حفظ فشار خون و بهبود جریان خون در اعضای بدن کمک می‌کند.
در صورتی که سطح اکسیژن خون کاهش یابد، اکسیژن درمانی انجام می‌شود. این درمان می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی مانند ماسک اکسیژن، لوله بینی یا دستگاه‌های تنفس مصنوعی صورت گیرد.
مراقبت‌های حمایتی نیز بخش حیاتی درمان عفونت خون به شمار می‌رود. این مراقبت‌ها شامل پایش دقیق علائم بیمار، تصویربرداری، انجام آزمایش‌های خونی و رسیدگی به هرگونه عارضه احتمالی می‌شود.
همچنین ممکن است داروهای اضافی برای کنترل علائم همراه با عفونت خون، از جمله تب، درد و افت فشار خون تجویز شود. داروهایی چون استامینوفن، ایبوپروفن و کورتیکواستروئیدها از جمله این داروها هستند.
به طور کلی، عفونت خون یک مشکل جدی است که نیازمند تشخیص سریع و درمان موثر است. با مراجعه به موقع به پزشک و پیروی از توصیه‌های او، می‌توان از بروز عوارض خطرناک این بیماری جلوگیری کرد.
آشنایی با روش‌های درمان خانگی عفونت خون
جهت حفظ سلامتی و جلوگیری از عفونت‌های خونی، روزانه دو فنجان ماست حاوی باکتری‌های مفید مصرف کنید. همچنین می‌توانید طبق توصیه پزشک، از مکمل‌های پروبیوتیک استفاده نموده و مواد غذایی غنی از این باکتری‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه نمایید.
- جوش شیرین
نصف قاشق غذاخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب گرم حل نمایید تا به کاهش باکتری‌های معده کمک کند. به علاوه، می‌توانید خمیری از جوش شیرین و آب تهیه کنید و آن را روی ناحیه آلوده بمالید. برای درمان عفونت‌های واژینال و مجاری ادراری، یک فنجان از این مخلوط را در وان حمام با آب گرم حل کرده و حدود 20 دقیقه در آن بنشینید. سپس با آب گرم شستشو دهید و این کار را به طور مداوم تکرار کنید.
- لیمو
لیمو یکی دیگر از موادی است که در درمان عفونت خون بکار می‌رود. به عبارتی دیگر، لیمو به عنوان یک درمان موثر برای درمان عفونت‌ها شناخته می‌شود. این میوه به کاهش خلط و مقابله با باکتری‌های مولد آن کمک می‌کند و می‌تواند عفونت‌ها را بهبود بخشد.
- سیر
یک حبه سیر را بجوید یا چند حبه سیر را در یک فنجان آب جوش خیس کنید تا چای سیر تهیه کنید. این نوشیدنی را روزانه یک یا دو بار مصرف کنید. به علاوه، می‌توانید سیر را به غذاهای مختلف مانند سوپ و سس اضافه کنید. در صورت نیاز، با مشورت پزشک می‌توانید از کپسول سیر نیز استفاده نمایید. روغن سیر را می‌توان به طور مستقیم روی پوست آلوده ماساژ داد و بعد از چند دقیقه با آب گرم شستشو داد.
- سرکه سیب
مقداری سرکه سیب طبیعی و غیرپاستوریزه را روی یک پارچه تمیز بریزید و آن را مستقیماً روی ناحیه آلوده قرار دهید. اجازه دهید چند دقیقه بماند تا خشک شود و در مرحله بعد، با آب ولرم شستشو دهید. این روش را دو تا سه بار در روز تکرار نمایید تا عفونت برطرف شود.
- آلوئه‌ورا
ژل داخل برگ آلوئه‌ورا را استخراج کنید و آن را مستقیماً روی زخم بمالید. بگذارید تمام شب بماند و صبح بشویید. اگر لازم بود، این کار را دو تا سه بار تکرار کنید. همچنین می‌توانید از یک چهارم آب آلوئه‌ورا برای شستشوی زخم‌ها و جلوگیری از عفونت استفاده کنید.
سخن پایانی
عفونت خون زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها به جریان خون وارد شوند. در حالی که تعریف پزشکی این عفونت ممکن است کمی متفاوت باشد، اصطلاحات باکتریمی، سپتی‌سمی و سپسیس نیز به این حالت اشاره دارند. سپسیس یک نوع عفونت بسیار جدی است که می‌تواند به مرگ منجر شود. اگر عفونت خون به‌موقع درمان نشود، به سرعت می‌تواند به سپسیس تبدیل شود. در نهایا، تشخیص و درمان سریع این عفونت بسیار حیاتی است. شناخت عواملی که می‌توانند منجر به ایجاد عفونت خون شوند، به شما کمک می‌کند تا از بروز آن جلوگیری کنید.
ارسال نظر