گسترش‌نیوز از دل تفتیده کویر گزارش می‌دهد؛
کِرمون را چقدر می‌شناسیم؟
آنها که گذرشان به کرمان افتاده است اوج معماری ایران را در پناه‌گرفتن از گرمای بالای ۴۰ درجه شهر و در طاق‌های تودرتوی بازار وکیل، از عمق جان حس کرده‌اند.
گسترش‌نیوز: کرمان یا به زبان محلی کرِمون از جمله زیباترین و متفاوت‌‌ترین شهر‌‌های ایران است، گرما از اجسام عبور کرده و بر خلق‌وخو نشسته است. صبر و آرامش هر دو از عمق وجود حرکت کرده و یکی شده؛ پته و دیگری ظرفی قلمکاری در دستان ستایشگر منِ رهگذر ...
من رهگذرِ حیرت‌زده از این‌همه توانمندی و مظلومیت ..
این منِ رهگذرِ کیست؟ توریست، نماینده مجلس، معدن‌دار، دانشجو، محقق، خبرنگار و یا ...
و یا کودکی خردسال که رخسارش باید سرخ و سفید باشد از بازگشت پول سرب به اقتصاد شهرش اما ..
و اما کرمان
کرمان یا کارمانیا نام منطقه‌ای در پارسی باستان و در طول تاریخ به نام کرمانیا، کجاران ( بم)، کرمانیا، کارمانا، گواشیر نیز خوانده شده است. نام کرمان در کتیبه‌های داریوش، نوشته‌های یونانی، شاهنامه فردوسی، خودنمایی می‌کند و قدمت آن به دوره ساسانیان باز می‌گردد.
این شهر توریستی با مساحت ۱۳ هزار هکتار و جمعیتی بالغ‌بر ۷۰۰ هزار نفر سالانه به‌طور متوسط تنها ۱۲۲.۷ میلی‌لیتر بارندگی دارد و در جنوب شرقی ایران واقع شده است.
زبان اصلی این خطه از ایران، فارسی با لهجه کرمانی است و اندازه جغرافیایی آن در طول تاریخ، بزرگ و کوچک شده است. مشاهیری چون خواجوی کرمانی، سعید نفیسی، میرزا آقاخان کرمانی، محمد فرخی یزدی، واعظ قزوینی، قاآنی، احمد ناظرزاده کرمانی، مولوی، شاه نعمت‌الله ولی، سعدی، راجی کرمانی، محمد فرخی یزدی ازجمله مشاهیر و نام‌آورانی هستند که اصالتی کرمانی دارند.
هنر و فرهنگ و تاریخ در تمام دنیا پنجه در پنجه هم دارند، هنر کرمانی‌ها در قالی، پته‌دوزی، مسگری، منبت‌کاری، قلم‌زنی روی مس، نقشه‌کشی فرش و ظروف مسی به اوج بالندگی رسیده است .
روستای میمند
میمند با تاریخی ۸ تا ۱۲ هزار ساله در ۳۸ کیلومتری شمال‌شرقی شهرستان شهربابک، سیرجان و رفسنجان قرار دارد. از طوایف بزرگ میمند می‌توان به طوایفی نسل محمود میمندی (وزیر نادرشاه افشار) اشاره کرد.
روستای میمند از توابع شهر بابک، در سال ۸۵ به عنوان روستای نمونه ملی گردشگری معرفی و ثبت جهانی شده است.
ساکنان این روستا دارای آداب‌ورسوم خاص خود هستند و در زبان و گویش آنها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده می‌شود. روستای ۳ هزارساله میمند روی‌هم‌رفته دارای ۴۰۶ کیچه و دو هزار و ۵۶۰ اتاق است.
میمند شهربابک به دلیل استحکام دفاعی در طول تاریخ، کمتر دستخوش تحولات کالبدی و اجتماعی شده است. کل یک خانه که ممکن است شامل یک یا چند اتاق و اصطبل باشد یک «کیچه» نامیده می‌شود. یک واحد یک ورودی مشترک دارد و در پاگرد ممکن است طویله در یک‌سو و اتاق نشیمن در طرف دیگر باشد. همه کیچه‌ها یک ساختار ندارند. هم اندازه و هم تعداد اتاق‌ها، متفاوت است.
جدا کردن اتاق از پستو یا پوشانیدن برخی از طاقچه‌ها با پرده‌های پارچه‌ای صورت می‌گیرد. کلیدون در دیوار کنار درب نصب می‌شود، کلید را در آن قرار می‌دهند تا زبانه پشت در قرار گیرد. درجه حرارت این اتاق‌ها حدود ۵ درجه متفاوت از بیرون است. در سال ۱۳۸۳ در بهمن‌ماه درحالی‌که در بیرون حرارت ۱۰ درجه سانتیگراد بود در درون ۱۵ درجه و در خردادماه ۱۳۸۴ درحالی‌که بیرون ۲۴ درجه سانتیگراد بود، دمای درون کیچه‌ها ۱۸ درجه سانتیگراد بود.
اندازه این اتاق‌ها که البته از نظر هندسی منظم نیستند، متفاوت است و یک اتاق ۳×۴ به بلندی ۹۰/۱ تا ۱۰/۲ متر معمولی است و بزرگ‌ترین کیچه از ۹۰ مترمربع تجاوز نمی‌کند. کف‌پوش‌ها اکثرا نمد، مخشیف، گلیم یا قالیچه هستند و در اندازه‌های ۱۵۰×۱ و ۴۰/۱×۸۰/۱ متر موجود هستند.
بردسیر
بردسیر با جمعیتی بیش از ۳۳ هزار نفری در فاصله ۶۵ کیلومتری کرمان واقع شده است.
بردسیر زیبایی‌هایی همچون روستای بیدخوان، سد حلبی‌ساز، دریاچه ترشاب، روستای حاج کاکا، روستای ده‌لرز، روستای باغبزم، منطقه حفاظت‌شده بیدوئیه، گود بیابونوئیه، بند آب‌بخشا، کوه چهل تن، مزرعه بعثت، روستای لاله‌زار، روستای قلعه عسکر، کوه کله گاو دشت ریواس مومن‌آباد، دشت شقایق باغبزم، روستای اردیکان، بهرامجرد بردسیر، بیدخوان بردسیر، دلفارد دهبکری، روستای میمند، روستای هنزا سیرچ و مرکز گلاب‌گیری کرمان را در دل خود نگاه داشته است. ازجمله سوغاتی‌های اردسیر می‌توان به گلاب ناب، گردو، قند، مغز پسته سبز اشاره کرد.
وجه‌تسمیه بردسیر از موسس آن، اردشیر بابکان یا اردسیر گرفته شده و قدمت آن به قرون‌وسطی بازمی‌گردد. باغبزم یکی از مناطق نمونه گردشگری شهرستان بردسیر کرمان است. منطقه‌ای زیبا و دلنشین در یک شهر کویری.
این شهرستان در گذشته به نام‌های مشیز و گواشیر نیز خوانده می‌شده و بهرامجرد بیدخوان ازجمله زیباترین مناطق گردشگری بردسیر محسوب می‌شود.
بهرامجرد بردسیر
بهرامجرد روستایی است در ۴۶ کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان و از توابع شهرستان بردسیر. این روستا در نزدیکی رودخانه بهرامجرد قرار دارد و به علت نزدیکی به این رود، آب و هوایی دلپذیر دارد. در گذشته باغ‌های متعدد و بزرگی در این منطقه قرار داشته‌اند که بسیاری از آنها از بین رفته‌اند و از آن جمله می‌توان باغ دشت را نام برد.
در دوره بهرام گور این ناحیه به رونق خاصی رسید و به همین سبب آن را بهرامگرد (شهر بهرام) نامیدند. بعد از سیطره اعراب بر این ناحیه، بهرامگرد به بهرامجرد تبدیل شد.
کشفیات باستان‌شناسی در دهه ۶۰ میلادی در اطراف آن انجام شد و منجر به کشف قلعه غبیرا شد. دهستان بهرامجرد و روستاهای تابع آن یعنی غبیرا، محمود آّباد، ده گبر و گلومک؛ قدمتی بیش از چهار هزار سال دارند.
بیدخوان بردسیر
این روستا در دره‌ای زیبا و خوش آب وهوای کوهستانی با درختان کهنسال گردو قرار دارد. درخت گردوی ۲۰۰۰ ساله و گورستان تاریخی و غار یخی از جاذبه‌های گردشگری این روستا است
در روستا رودخانه‌ای به نام بیدخوان جاری است که باعث رونق کشاورزی در این منطقه شده است. از دیگر جاذبه‌های طبیعی روستا می‌توان به بندر یخدان در فاصله ۷ کیلومتری جنوب روستا اشاره کرد.
لاله‌زار، مرکز گلاب‌گیری کرمان
لاله‌زار یکی از مناطق پنج‌گانه شهری بردسیر و در ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی آن قرار دارد و به داشتن آب‌وهوای خنک و گلستان‌های وسیع گل محمدی شهرت دارد. آیین و فن گلاب‌گیری منطقه لاله‌زار بردسیر این استان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور، ثبت ملی شده است. طبق آزمایش‌های انجام‌شده عیار عطر و کیفیت گل لاله‌زار به مراتب بیشتر از سایر مناطق است و این نقطه قوت و تمایز گلاب لاله‌زار با سایر مناطق است.
عمده مشتریان روغن گل این منطقه لابراتوارهای تولید لوازم بهداشتی آرایشی در اتحادیه اروپا هستند. از هر تن محصول، هزار لیتر گلاب و در ازای هر ۱۰ تن گلاب یک کیلو اسانس تولید می‌شود و گلاب و اسانس گل تولید‌شده، راهی بازارهای اروپا، آسیای میانه، حوزه خلیج‌فارس، افغانستان، تایوان، مالزی و ژاپن خواهد شد.
درحال‌حاضر سه هزار هکتار گلستان بارور و ۵۰۰ هکتار گلستان غیربارور در این منطقه وجود دارد که سالانه ۷ هزار تن گل محمدی در ۲۲ واحد صنعتی، نیمه‌صنعتی و سنتی تولید گلاب لاله‌زار گلاب‌گیری می‌شود.
روستای دلفارد
لفارد روستایی ییلاقی در کیلومتر ۲۵ محور جیرفت روستایی سرسبز است که در دو طرف آن دره و دامنه کوه‌ها قرار دارد.
ییلاق دلفارد دره‌ای معتدل و کوهستانی در ۲۵ کیلومتری شمال جیرفت واقع شده و با چندین آبشار زیبا و منحصربه‌فرد و جنگل‌های متراکم ازجمله جنگل‌های انار شیطان، بنه، بادام‌کوهی، ارچن و چنار، آبشار کراه و چند آبشار متوالی به‌نام‌های آبشار دره‌گلم دخترکش و آبشار دلفارد مقصد بسیاری از گردشگران است.
در دلفارد میوه‌های گرم و سرد باهم پرورش یافته است. هم‌جواری زیبای مرکبات با درختان دیگری چون گردو و انار پرتقال، انار و موز، ازجمله مناظر دیدنی این استان است.
آبشار دلفارد جیرفت در مسیر جیرفت به ساردوییه واقع شده است. آبشار کراه و چند آبشار متوالی به‌نام آبشارهای دره گلم دخترکش، مکان‌هایی بسیار مناسب جهت جذب توریست‌ها و پژوهشگران است.
دهبکری
در ۵۰ کیلومتری غرب شهر بم و در مسیر جیرفت، روستای ییلاقی «دهبکری»، به شکل جالب‌توجهی در بخش‌های ابتدایی رشته‌کوه «جبال بارز» توجه آدمی را معطوف خود می‌کند
این روستا ۲۵۰۰ متر ارتفاع دارد و در بین کوه‌های شیر، برفو، چاله، کمایی، جمالی و سوزا و سولو قرار گرفته است.
ییلاق زیبای دهبکری در دل دهنه‌ای با شیب ملایم به سمت بلندی‌های کوه «برفو» ادامه می‌یابد. قله «برفو» به دلیل برف‌گیر بودن، سرچشمه رودخانه دهبکری نیز محسوب می‌شود. در جنوب دهبکری و سمت چپ تونل سنگی که جاده جیرفت از داخل آن می‌گذرد، آبشارهای دهبکری جریان رودخانه را زیباتر کرده‌اند. این آبشارها که تعداد آنها به سه عدد می‌رسد در دل جنگل وسیعی قرار دارند. دو آبشار در پایین‌دست و یکی که ارتفاع آن بیشتر است، در بالادست رودخانه و در سینه‌کش کوه «برفو» قرار گرفته است.
روستای هنزا
بخش هنزاء به دلیل استقرار در محدوده کوهستانی، آب و هوایی مطبوع و مناظر و چشم‌اندازهای زیبا و دلپذیری دارد. دره‌های خوش آب‌وهوا، سرسبز و کوه‌های مرتفع، این بخش را در برگرفته‌اند. گذر رودخانه هنزا از میان روستا، سبب شادابی و طراوت آن شده است. حواشی رودخانه از درختان بلند، گل‌های رنگارنگ و گیاهان طبیعی پوشیده شده است. دره کوهستانی بندر هنزا با درختان کهنسال گردو به ویژه در فصل‌های بهار و تابستان به تفرجگاهی زیبا تبدیل می‌شود. این روستای کوهستانی، با طبیعت بکر و زیبا، گردشگران بسیاری را به‌سوی خود جلب می‌کند.
از جاذبه‌های گردشگری دیگر این بخش می‌توان به امامزاده سید محمدرضا ابوطالب(ع) و همچنین آبشار سرخوییه، امامزاده سید مرتضی (ع) و آبشار آبسر در روستای سید مرتضی، تخت سرتشتک در بندر هنزاء دره گلی هوک در سرمشک، دره گلوگازر، جنگل‌های اورس گلوچار و گلوگازر اشاره کرد.
در فصل تابستان، عشایر منطقه در اطراف روستا اتراق می‌کنند و به رمه‌گردانی، فرآوری محصولات لبنی و تولید صنایع‌دستی مانند نخ‌ریسی و گلیم‌بافی می‌پردازند. دیدن زندگی پر جنب‌وجوش عشایر، بسیار جالب‌توجه و تأمل‌برانگیز است. مهم‌ترین سوغات هنزاء و رابر، گردو و بادام و عسل و محصولات لبنی است.
روستای سیرچ
سیرچ، روستایی است از توابع بخش شهداد شهرستان کرمان که به بهشت برف‌بازی کرمانی‌ها معروف است. کرمانی‌ها پس از بارش نخستین برف زمستانی روانه سیرچ می‌شوند تا در پیست برفی این منطقه، روزی سفید را پشت سر گذاشته و با وسایل ابتدایی نظیر تیوب یا کفی‌های لاستیکی خودروهایشان شیب دامنه کوه‌های پوشیده از برف را تا پایین سر بخورند.
روستای سیرچ در ارتفاعات قرار گرفته و به دلیل آب‌وهوای معتدل سردسیری و رودخانه دائمی پر آب و فراوانی آب‌های جاری، دارای طبیعتی کاملاً سرسبز است و کوه‌های اطراف آن با پوشش انبوه درختان، چشم‌اندازی وصف‌ناپذیر دارد. شغل اصلی مردم سیرچ دامداری و کشاورزی است و محصولات سردسیری بسیار مرغوبی در آن کشت می‌شود. باغ‌هایی با درختان انگور، انجیر، گیلاس و آلبالو و انار و ... در این روستای کوهستانی به وفور دیده می‌شود.
از مهم‌ترین جاذبه‌های دیگر روستای سیرچ می‌توان به رودخانه‌ای زیبا، سروی کهنسال که بالای هزار سال سن دارد و چندین درخت چنار بسیار قدیمی، چشمه آب گرم جوشان با خواص درمانی قابل‌توجه و بزرگ‌ترین تونل سنگی خاورمیانه اشاره کرد. همچنین قرارگیری سیرچ در مجاورت شهداد و منطقه کلوت‌ها و هم‌جواری دو نوع آب هوای متضاد، این روستا را به یک نمونه جذاب تفریحی و گردشگری در مسیر کویر تبدیل کرده است.
ارسال نظر