فرصتی برای بخش خصوصی و دولتی

دهم تیرماه در ایران بر اساس مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی روز صنعت و معدن نام‌گذاری شده است. هرسال طی مراسم باشکوهی این روز گرامی داشته می‌شود. اختصاص این روز به صنعت و معدن، فرصت مناسبی برای بزرگداشت موتور محرکه بخش مهمی از اقتصاد ایران را فراهم کرده است. بدون شک قدردانی از تلاش‌ها ر و کوشش‌های تلاشگران عرصه صنعت، معدن و تجارت و کار و تولید در این روز حداقل کاری است که مسئولان این بخش از اقتصاد لازم است توجه ویژه‌ای بدان داشته باشند.

امروزه بخش صنعت، معدن و تجارت که متولی آن وزارت صمت است، حداقل یک‌سوم از اقتصاد ایران را تصدی‌گری می‌کند. بدون شک بخش صنعت و معدن به عنوان زیرساخت‌های توسعه متوازن و زیربنایی کشور از اهمیت فوق‌العاده‌ای در رشد اقتصادی کشور برخوردار بوده و بنابراین نگاهی راهبردی، هوشمندانه و اندیشمندانه به آن بسیار کلیدی و حیاتی است. این بخش به عنوان عامل مولد اشتغال پایدار، تولید ثروت و حرکت به سوی توسعه پایدار در افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه کشور نقش بسزایی دارد. بخش صنعت و معدن پیشران سایر بخش‌های صنعتی کشور نیز محسوب می‌شود.

هرساله در روز دهم تیرماه برای بزرگداشت این روز و تقدیر و تشکر از فعالان این بخش مراسمی در تهران و استان‌ها برگزار شده و دست‌اندرکاران و متولیان دولتی و خصوصی، به‌ویژه نهادها و تشکل‌های غیردولتی در آن مراسم به همفکری و ارزیابی تلاش‌های یک سال گذشته خود می‌پردازند. روز صنعت و معدن فرصت بی‌نظیری را برای هر دو بخش دولتی و خصوصی فراهم می‌کند تا در کنار هم و با یکپارچگی، اتحاد و همدلی؛ عملکرد یک‌ساله خود را به نمایش گذاشته و به ارزیابی نقاط مثبت و منفی و نقاط قوت و ضعف خود بپردازند.

در دنیای رو به تحول و تغییرات سریع صنعتی و رقابتی امروز، لازم است در یک روز خاص، متولیان این بخش مهم و حیاتی از اقتصاد کشور کنار هم جمع شوند و به‌صورت واقع‌بینانه به تغییرات و تحولات درونی و پیرامونی، نگاهی عمیق و عالمانه بیندازند و هم راه رفته و هم مسیر نرفته و پیش‌رو را به صورت واقع‌بینانه وارسی کنند. نقاط ضعف را در برنامه‌های پیش‌رو به نقاط قوت تبدیل کنند و نیز فاصله خود را با رقبای بین‌المللی بسنجند و برای جبران عقب‌ماندگی‌ها برنامه‌ریزی و تلاش کنند.

از تحولات جهانی در بخش اقتصاد به تغییر پارادایم از اقتصاد منبع‌محور به اقتصاد دانش‌پایه را می‌توان بسیار با اهمیت تلقی کرد. در ارتباط به تغییر رویکرد اقتصادی و بروز و ظهور تحولات شگرف و علمی اقتصادی به لحاظ رهیافت‌های جدید می‌توان به اصطلاحات جدید اشاره کرد. در سال‌های اخیر اصطلاحات جدیدی وارد فرهنگ اقتصادی و صنعتی جهان شده است که ما در ایران نیز نمی‌توانیم نسبت به این تحولات بی‌تفاوت باشیم چراکه اگر در این راستا حرکت نکنیم و دیر بجنبیم، ممکن است با فاصله گرفتن از تحولات، چنان فاصله و شکافی را تجربه کنیم که در آینده جبران آن برایمان غیرممکن شود. توسعه متوازن و پایدار و اقتصاد چرخشی و یا اقتصاد گردشی، ازجمله مفاهیم جدیدی است که فعالان بخش‌های اقتصادی در ایران به صورت عام و بخش صنعت و معدن به‌صورت خاص لازم است نسبت به آن بی‌تفاوت نباشند. صنعت هوشمند، صنعت سبز، تولید بدون کارخانه و تولید دیجیتال از مفاهیم جدید دیگری هستند که در دنیای جدید و در پرتو انقلاب صنعتی چهارم در دو دهه اخیر مطرح شده‌اند و در دنیای پیچیده و رقابتی امروز برای اینکه ما نیز از قافله صنعتی جهانی عقب نیفتیم ضرورت دارد هم در برنامه‌ریزی و هم در اجرا به این مفاهیم، توجه ویژه داشته باشیم.

حوزه‌های جدید علم و فناوری، جهان اقتصادی و صنعتی جدیدی را شکل خواهد داد که بی‌توجهی به آن بسیار زیان‌بار و جبران‌ناپذیر است. سونامی انقلاب صنعتی چهارم، کشورها را در عرصه‌های اقتصادی و صنعتی برای تولید محصولات ازنظر کمی و کیفی وارد عرصه جدیدی از رقابت خواهد کرد که بهترین فرصت برای پرداختن به آن در ایران در روز ملی صنعت و معدن است.

تحولات علمی و همپوشانی علوم به‌ویژه علوم جدید مانند نانو فناوری، بیوفناوری، فناوری اطلاعات و علوم شناختی از یک سو و حوزه‌ای تاثیرگذار انقلاب صنعتی چهارم مانند اینترنت اشیا، داده‌های کلان، خوش مصنوعی و... از سوی دیگر کشورها را از نظر تولیدات صنعتی در جهان آینده وارد چالش‌هایی خواهد کرد که بهترین موقعیت و بهترین فرصت برای یادآوری و پرداختن به آنها در روز ملی صنعت و معدن است.

ازاین‌رو برای ارزیابی فعالیت‌های یک سال گذشته در این بخش و ساماندهی امور مختلف در حرکت‌های آینده، اهمیت نام‌گذاری و بزرگداشت این روز در حیات اقتصاد صنعتی کشور هرروز بیش از گذشته عیان می‌شود.