ربات‌ها جایگزین خبرنگاران می‌شوند؟
علیرضا چابکرو پژوهشگر و استاد دانشگاه
باید بین ربات‌های خبرنگار و خبرنگار رباتی تفاوت قائل شویم. خبرنگار رباتی بعد فیزیکی دارد و با داده‌هایی که در اختیارش می‌گذارند، اطلاعات کسب می‌کند. این ربات‌ها توانایی پرسیدن سؤال و تهیه رپرتاژ را دارند. در حالی که ربات‌های خبری عملکرد متفاوت دارند. برای ورود به بحث باید اشاره‌ای به موضوع داده‌کاوی داشته باشیم.
جمع‌آوری اطلاعات با داده‌کاوی
داده‌کاوی، ورود حوزه رسانه به یک عصر جدید هست. عصری که حافظه انسان را محدود می‌کند. در داده‌کاوی اطلاعات دانلود یا آپلود شده، در دسته‌بندی‌های خاص ذخیره می‌شود. در دنیای اینترنت و سایبر اطلاعات و داده‌ها از بین نمی‌روند. این اطلاعات بر روی مغز هوشمندی قرار دارد که حذف شدنی نیست. در زمان و مکان لازم این اطلاعات بازیافت خواهند شد. در داده‌کاوی با پاسخ به سؤالات و الگوریتم‌های موجود اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری می‌شود. این اطلاعات بر اساس کلیک و شناخت واژه‌های موجود در اخبار تولید شده، گرداوری می‌شود. در نتیجه بانک اطلاعاتی به وجود می‌آید. هراندازه الگوریتم های بیشتری تعریف شود، اطلاعات دقیق‌تر به دست می‌آورد. به طور مثال زمانی که شما بگویید، "رفتارهای سیاسی رئیس‌جمهور در خصوص مسائل سیاسی ایران" اطلاعات نسبتاً دقیقی به دست می‌آید اما زمانی که شخص رئیس‌جمهور مشخص شود، اطلاعات دقیق‌تر خواهد بود. هراندازه بیشتر دیتا ارائه شود، دقت داده‌کاوی بیشتر می‌شود. در گذشته داده‌کاوی پیرامون حوزه متن بود اما به حوزه تصویر، صدا و فیلم نیز ورود کرده است.
نقش هوش مصنوعی در زندگی روزانه
با پیشرفت علم، بشر نیازمند هوش مصنوعی شد. به هوش مصنوعی آموزش‌های لازم داده می‌شود تا دقیق‌تر، آنچه ما نیاز داریم را پیدا کند. نمونه این موضوع گوگل هست که روزانه از آن استفاده می‌کنیم. پیشنهادهای گوگل نزدیک به سلیقه و نیاز ما هست. ربات‌های موجود در موتورهای جستجو نظاره‌گر اعمال ما هستند و بر این اساس آنچه نیاز داریم را در اختیار ما قرار می‌دهند. دنیای اینترنت علاقه‌های ما را متوجه می‌شود، با جمع‌آوری این علاقه‌ها به مرور آنها را در اختیار ما می‌گذارد.
گزارش‌نویسی ربات‌های خبری
دنیای اینترنت بحث خبر را نیز می‌فهمد. به طور مثال به ما گزارش می‌دهد که بیشتر مردم، بحث سگ گردانی در پارک‌ها را جستجو کرده‌اند. تمامی اخبار، فیلم‌ها و صوت‌ها را در یک فضا جمع‌آوری می‌کند. با این اطلاعات باید گزارشی تهیه شود. در حال حاضر ربات‌های موجود و هوش مصنوعی توانایی تهیه گزارش خبری را ندارد زیرا با لحن و نگارش انسان‌ها آَشنا نیست. نتیجه این گزارش همانند ترجمه‌های Google Translate عمل خواهد کرد که واژه‌ها به درستی کنار هم قرار نمی‌گیرند. البته ممکن در آینده به این دانش برسد که نگارشی مشابه انسان‌ها داشته باشد. در نتیجه خبرنگار گزارش را برای انتشار ویرایش نهایی خواهد کرد. ربات خبری بر اساس جمع‌آوری خبر و میزان رجوع به یک خبر هست که کار می‌کند. روزنامه استرالیا نرم‌افزاری طراحی کرد که با جستجو در اخبار، خبرهای مشابه را کنار هم قرار می‌دهد و گزارشی را تولید می‌کند.
ربات خبرنگار چه تفاوتی با خبرنگار دارد؟
ربات‌ها بر اساس تکنولوژی هوش مصنوعی و اینترنت اشیا کار می‌کنند. به سمتی می‌رویم که هر شی در زندگی ما به اینترنت متصل خواهد شد. اینترنت اشیا نبود مایحتاج خانه را به ما گزارش می‌دهد. تخم‌مرغ در یخچال خانه نباشد، یخچال نبود تخم‌مرغ را گزارش می‌دهد، این امکان وجود دارد که ما به صورت آنلاین تخم‌مرغ بخریم. این اطلاعات بر روی فضای سایبر ثبت می‌شود. این اطلاعات به کمک خبرنگار می‌آید تا میزان مصرف مواد غذایی در مناطق مختلف را به یک گزارش تبدیل کند. البته با این اطلاعات می‌شود، احساسات مردم را نیز مدیریت کرد. اگر در منطقه‌ای که تخم مرغ زیاد مصرف می‌شود، گزارشی منتشر شود که قیمت تخم مرغ تغییر کرده است یا شاهد افزایش خرید بوده‌ایم، این گزارش در آن منطقه احساس گرسنگی ایجاد می‌کند. احساس گرسنگی با گرسنگی متفاوت هست و فضای سایبر توانایی ایجاد احساس کاذب را دارد. سایبر نقش تأثیرگذاری در این حوزه دارد. ربات‌ها مغزهایی با هوش مصنوعی دارند که نیازمند اطلاعات هستند. اگر اطلاعات نداشته باشند، عملکرد آنها ضعیف می‌شود. خبرنگاران رؤیا دارند و در زمان تهیه گزارش نگاه متفاوت از ربات دارند. احساس خوشبختی یا بدبختی که منجر به تولید گزارش از وضعیت مردم می‌شود را ربات ندارد. این ویژگی متمایز خبرنگاران هست. مفهوم گرسنگی را ربات می‌فهمد اما احساسش نمی‌کند. ربات بر اساس فراوانی کار می‌کند. تعداد لایک و کلیک برای ربات مهم هست. نگاه ربات خبرنگار به بحث هلیا (دختر قمه‌کش) با نگاه خبرنگار متفاوت است. ربات به اخبار و کلیک‌ها نگاه می‌کند، خبرنگار به شرایط زندگی این دختر در گذشته و آینده نگاه می‌کند. خبرنگار متغییرهای اطراف موضوع را می‌بیند. سرعت انسان در مشاهده متغیرها بیشتر از ربات هست. برخلاف خبرنگار، ربات محدودیت اخلاقی ندارد. خبرنگار تصویر هلیا را محو در رسانه نمایش می‌دهد اما ربات به محض دسترسی به تصویر، در فضای رسانه منتشر می‌کند.
نتیجه‌گیری
در آینده باید منتظر رشد ربات‌های خبری باشیم که ابزاری برای خبرنگاران خواهند بود. با این ربات‌ها خبرنگار دقیق‌تر و جامع‌تر مطالب را مشاهده می‌کند. با این کار خبرنگار پیش‌بینی واقع‌بینانه‌ای خواهد داشت. با ربات‌ها گزارشگرها به موقع و دقیق وارد عمل می‌شوند. با توجه به شرایط موجود فعلاً ربات‌ها توانایی تصاحب جایگاه خبرنگاران را ندارند اما نگارش خبر و تحلیل تغییر خواهد کرد. خبرنگاران اطلاعات را در آینده آنالیز خواهند کرد. نکته مهم این هست که میزان نفوذ متن نسبت به عکس و فیلم کم شده است. تصاویر جایگزین متن‌ها در آینده خواهند شد. شاهد تغییر سریع در رشته علوم ارتباطات هستیم. البته به همان سرعت ما از تغییر ایجاد شده، عقب هستیم. رشته علوم ارتباطات به تکنولوژی نزدیک می‌شود.
ارسال نظر