مصائب اقتصاد ایران
محمدرضا منجذب - اقتصاددان
در طول دهه ها سیاستگذاری اقتصادی در ایران، سیاستهایی اعمال شد که آثار مخربی بر اقتصاد و بنیه تولید در ایران به جا گذاشت. مصائب اقتصاد ایران باید در تحلیلها و سیاستگذاری اقتصادی مدنظر قرار گیرد تا اصلاحات اقتصادی پدید آید.
فقدان سیاست پولی اصولی و عدم استقلال بانک مرکزی موجب تحمیل سیاستهای پوپولیستی بر اقتصاد شده و گسترش نقدینگی بیش از تولید را به دنبال داشته است. قیمت گذاری دستوری و پایین تر از بازار نیز موجب ایجاد رانت شده و به حال تولید مخرب است. عدم توجه به افزایش بهره وری و فناوری بهینه در تولید
عدم پایبندی به یک برنامه بلندمدت توسعه اقتصادی و تبعیت از روزمرگی و سیاست زدگی نیز به نوبه خود عدم توسعه را به دنبال داشته است. اما مصایب اقتصاد ایران به موارد گفته شده محدود نمیشود. در ادامه سعی میشود مهمترین معضلات پیش روی اقتصاد ایران به اختصار فهرست شود.
نبود سیاست ارزی مناسب و بهینه و ارز چندنرخی علاوه بر ایجاد رانت، موجب اختلال در تجارت شده است. فضای نامطلوب کسب و کار و وجود قوانین متعدد و بعضا متضاد، مانع ایجاد کسب و کار و تولید است. حرف درمانی توسط سیاستگذار تاثیری نامطلوب بر پارامترهای اقتصادی دارد و این امر موجب تضعیف بنیه اعتماد و سرمایه اجتماعی میان سیاستگذار و مردم شده است. ساختار نامطلوب بودجه و ضد توسعه ای بودن آن، همراه با بودجه های موازی و ناکارآمد بودجه جاری را بر عمرانی غالب کرده است
تاسی جستن به رفتار پوپولیستی موجب اتلاف منابع و فشار بر نقدینگی و تورم شده است. نبود دیپلماسی فعال اقتصادی و تاثیر پذیری اقتصادی از عوامل غیراقتصادی، به ویژه سیاست زدگی اقتصاد ، نبود تعامل معقول با دنیای خارج در راستای برنامه توسعه و گسترش فناوری و تکنولوژی مورد نیاز برنامه توسعه، نبود روابط دیپلماتیک گسترده با جهان و روابط ضعیف و پرتنش با همسایگان که موجب گسترش تحریمها و محدودیت رشد اقتصادی شده است از جمله مشکلات دیگر است. نبود تعامل بین اساتید و اهل خبره اقتصاد با سیاستگذار در عمل موجب اخذ تصمیمات اقتصادی ضعیف ضد رشد و توسعه شده است. نبود سرمایه گذاری داخلی و خارجی، خروج سرمایه و نخبگان علمی و تجاری و اقتصادی از کشور هم معضل مهمی است.
بالاخره وجود تورم ساختاری مزمن، گسترش فقر، تحریمها و گسترش نااطمینانی اقتصاد، کسری بودجه شدید و بخش عمومی ناکارآ، نبود فرهنگ صحیح در جامعه در خصوص کارآفرین و سرمایه گذار آثار سوء خود را به جا خواهد گذاشت.
ارسال نظر