دلار، محرک اصلی بورس

از 4 آبان و به دنبال گذر از یک دوره ناامیدکننده در بورس تهران که با از دست رفتن سطوح متفاوت حمایتی همراه بود، شاهد معکوس شدن روند حرکتی شاخص بورس بودیم. در چنین شرایطی تابلو بورس پس از روزها قرمز پوشی دوباره به رنگ سبز درآمد. روند صعودی قیمت دلار در بازار آزاد و فروش آن در کانال ۳۵ و ۳۶ هزارتومانی در بازار آزاد، محرک اصلی بورس تهران در هفته‌های گذشته بود. درواقع با توجه به روند صعودی دلار، شاهد گسترش انتظارات تورمی در میان فعالان بازار سرمایه هستیم که به سبزپوشی این بازار منتهی شد. باوجود اصلاحات انجام‌گرفته در بورس تهران در مدت‌زمان موردبحث بسیاری از فعالان بازار نیز آینده این تالار شیشه‌ای را مثبت و رو به رشد پیش‌بینی می‌کنند. امید به تداوم قیمت ارز، مهم‌ترین علتی است که مسیر رشد شاخص کل بورس را تسهیل می‌کند. با توجه به شرایط یادشده شاهد ورود دوباره سرمایه از سوی سهامداران حقیقی به بورس تهران بودیم، بنابراین می‌توان این‌طور ادعا کرد که این بازار از مدت‌ها پیش منتظر فرصتی برای صعود بوده است.

در همین حال باید خاطرنشان کرد؛ اغلب سهم‌هایی که این روزها در بازار سرمایه خریدوفروش می‌شوند از ارزندگی قابل‌توجهی برخوردار هستند. بسیاری از صنایع بورسی کشور و به‌ویژه صنایع بزرگ سودآوری قابل‌توجهی را از آن خود کرده‌اند. باوجود ارزندگی سهام شرکت‌های بورسی، خرید در قیمت کنونی، آن‌قدرها هم توصیه نمی‌شود. چراکه بازار تا دی‌ماه، فرآیند سینوسی را پشت سر می‌گذارند. البته برآیند کلی شاخص صعودی خواهد بود. بااین‌وجود می‌توان از زمان اصلاح شاخص به‌عنوان فرصتی برای خرید استفاده کرد.

سازمان بورس و اوراق بهادار تهران چندی پیش بسته‌ای را با هدف ارزیابی سودآوری بورس تهران منتشر کرد. بااین‌وجود باید خاطرنشان کرد که سازمان بورس وظیفه رگولاتوری بازار را بر عهده دارد و نباید از آن انتظار حمایت‌های غیرمنتظره را داشت. بااین‌وجود با نگاه کلی به عملکرد سازمان بورس در سال‌های اخیر، می‌توان این‌طور ادعا کرد که این سازمان در اجرای وظایف خود، به‌درستی عمل نکرده است.

سایر اقدامات حمایت‌گرانه سازمان نتیجه‌بخش نبوده‌اند و حتی عزم راسخ برای اجرا و تداوم آنها وجود نداشته؛ بنابراین نباید به اثرگذاری این بسته جدید نیز امید داشت. در واقع نباید بازگشت بورس به مسیر صعود را به اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار کشور، منوط دانست.

توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که یک بازار پویا نسبت به متغیرهای اقتصادی واکنش نشان می‌دهد. بدون تردید در آینده شاهد اصلاح قیمت ارز برای یک دوره زمانی خواهیم بود، در چنین شرایطی احتمال می‌رود بورس تهران نیز همسوی دلار واکنش نشان داده و در مسیر نزولی گام بردارد. علاوه بر این، ابهاماتی نیز مسیر اقتصاد کشور را تهدید می‌کند که مسیر صعودی بازار را تهدید می‌کند.

به‌عنوان مثال در حال حاضر در آستانه تدوین بودجه ۱۴۰۲ هستیم. فاکتورهای تدوین شده در بورس تهران از اثرگذاری بالایی بر عملکرد بورس تهران برخوردار است. بسیاری از صنایع بزرگ بورسی کشور وابسته به دولت هستند؛ بنابراین بودجه اثرگذاری بالایی بر عملکرد صنایع بورسی دارد، بر همین اساس نیز به سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌شود در خرید سهام عجله نکنند، چراکه بازار فرصت ورود مجدد به آنها را خواهد داد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و کسری بودجه قابل‌توجهی که در سال‌های گذشته شاهد آن بوده‌ایم، نباید به اثرگذاری مثبت بودجه بر عملکرد بورس تهران امید داشت؛ یعنی سیاست‌گذاران حتی اگر هم بخواهند باز نمی‌توانند با توجه به مشکلاتی که پیش‌رو دارند، از عملکرد این بازار حمایت کنند؛ بنابراین در این بازه زمانی میزان آسیب بودجه برای بورس مشخص می‌شود.

قیمت نفت، انرژی، بهای گاز به‌عنوان خوراک پتروشیمی و همچنین سوخت صنایع، حقوق دولتی معادن، نرخ ارز و... را مهم‌ترین فاکتورهایی هستند که در جریان تصویب بودجه مشخص می‌شوند و بر عملکرد صنایع کشور و به‌دنبال آن بازار سرمایه اثرگذار خواهند بود. بنابراین برای پیش‌بینی عملکرد بازار در میان‌مدت باید منتظر روشن و شفاف شدن سیاست‌های داخلی کشور و استراتژی‌های مالی دولت در سال آتی باشیم.