سیاست‌های بانک مرکزی امیدوارکننده است

اواخر هفته گذشته، تغییرات جدی در بدنه مدیریتی بانک مرکزی رخ داد. با آغاز به کار رئیس کل جدید بانک مرکزی، سیاست‌های تازه این سازمان نیز ابلاغ شد که می‌توان آنها را مثبت ارزیابی کرد. براساس برنامه‌های جدید بانک مرکزی قرار است تا به مدت یک‌سال، نرخ ارز نیمایی ۲۸ هزار و 500تومان باشد و کالاهای اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات و تجهیزات با این ارز وارد شوند.

تا پیش از این، مواد اولیه، ماشین‌آلات و به‌طورکلی کالاهایی که مشابه داخلی نداشته یا برای آنها کمبود وجود داشت، با ارز نیمایی وارد می‌شد، هرچند این رویه در دوران مدیریت رئیس کل پیشین بانک مرکزی در مدت زمانی کوتاه بنا به دلایل مختلفی همچون کمبود منابع ارزی، به‌طورنامحسوس متوقف شد، اما به‌نظر می‌رسد رئیس کل فعلی این سیاست جدید را با قدرت، اجرایی خواهد کرد. برخی معتقدند این طرح، بر نرخ تمام‌شده کالاها در بازار تاثیر خواهد داشت، در صورتی که چنین نیست. براساس طرح جدید بانک مرکزی، به مدت یک‌سال کالاها با نرخ ارز ۲۸ هزار و 500 تومانی وارد خواهد شد که این اقدام ثبات را بر بازار حاکم خواهد کرد، بنابراین شاهد افزایش نرخ کالاها در ادامه نخواهیم بود.

 بیشترین تاثیر این طرح، روی بازارهای مالی موازی مانند طلا، ارز و سکه خواهد بود. در این مدت به‌دلیل تحمیل شدن شوک‌های ارزی به بازار، انتظارات تورمی جدی شکل گرفت که به‌نظر می‌رسد در ادامه با اجرایی شدن راهکارهای جدید بانک مرکزی و خارج شدن بازار ارز شوک ارزی، این حباب‌ها و مشکلات نیز برطرف شود. رئیس کل جدید بانک مرکزی اعلام کرده تمرکز این نهاد بر ارز سامانه نیما است و سیاست‌های ارزی در راستای کاهش فاصله بازار آزاد و نیمایی خواهد بود.

 این نوع رویکرد، باعث کاهش نرخ ارز در بازار آزاد شده و در نهایت شرایط به ثبات نسبی خواهد رسید. امیدواریم سیاست‌های جدید بانک مرکزی، ضمن جهت‌دهی به بازار، وضعیت اقتصادی و فعالیت‌های تجاری را ترمیم کند. وظیفه اصلی بانک مرکزی، حفظ ارزش پول ملی است و باید در این راستا تمامی تلاش خود را به کار گیرد. اگر بانک مرکزی موفق شود از تصمیمات گذرا عبور کرده و استقلال بیشتری در رابطه با سیاست‌های خود داشته باشد، می‌تواند راهکارهای بهتری تدوین و عملیاتی کند، همچنین وعده‌های داده‌شده تحقق یافته و در ادامه، شرایط بازار بهبود خواهد یافت. به‌طورکلی نسبت به آینده تحقق برنامه‌های جدید بانک مرکزی خوش‌بین هستم و به‌نظر من، این راهکارها در صورت اجرای صحیح می‌تواند پیامدهای مثبت مهمی داشته باشد. در نگاه برخی افراد، این سیاست‌ها می‌تواند شبیه سیاست ارز ترجیحی باشد، در صورتی که این 2 طرح، تفاوت‌های جدی با یکدیگر دارند.

طی چند هفته اخیر، شرایط نامناسبی بر بازارهای ارزی و اقتصادی کشور حاکم و تمامی بازارها درگیر شوک‌های ارزی جدی بودند. بخش زیادی از این شرایط تصنعی بود و قیمت‌های ارز در آن زمان، واقعی نبودند، چرا که ارزش دلار امریکا در بازارهای بین‌المللی نیز در چند وقت اخیر افزایش نداشته و نسبت به سایر ارزها، کاهش نسبی داشته است، بنابراین نرخ فعلی ارز در ایران، واقعی نیست. حال رئیس کل جدید بانک مرکزی قصد دارد تا با اصلاح روند، نرخ ارز را به ارزش واقعی خود (که قیمت‌هایی به‌مراتب پایین‌تر از شرایط فعلی است) بازگرداند که می‌توان نسبت به تحقق آن خوش‌بین بود. تثبیت ارز نیمایی، علاوه بر کاهش قیمت  ارز در بازار آزاد می‌تواند منجر به ثبات بیشتر بازار نیز شود. چراکه واردکنندگان و تولیدکنندگان از وضعیت آتی فعالیت‌های خود و قیمت‌هایی که باید بپردازند آگاهی کامل داشته و درگیر نواسانات قیمتی نخواهند شد. این ثبات قیمتی در ادامه بازار مصرف‌کننده را نیز تحت تاثیر قرار داده و می‌توان جلوی بخشی از افزایش قیمت‌ها را گرفت.