سیاست‌های تجارت داخلی و خارجی اصلاح شود
امیر شهریاری -فعال تجاری
تجارت در تمامی کشورهای جهان، نیازمند ثبات و امنیت است و هر کشوری که بیشتر درگیر تنش و چالش‌های مختلف سیاسی و اقتصادی باشد، در نگاه تجاری کشوری نامطمئن‌تر محسوب می‌شود. یکی از ایرادات اصلی در تجارت ایران، وجود نوسانات مختلف در فضای تجارت است. عامل این نوسانات تنها تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران نیست و بخشی از ایرادات، به رویکردهای کلان داخلی نیز باز می‌گردد.
به بیان دیگر، استراتژی و رویکرد دولت نسبت به فعالیت‌های تجاری، تعیین‌کننده مسیر آتی اقتصادی کشور خواهد بود، بنابراین برای آنکه مشخص شود ایران طرف تجاری امنی در بحث واردات با سایر کشورها هست یا خیر، باید 2 مولفه سیاست خارجی و داخلی را موردبررسی قرار دهیم. ایران بسترهای خدادادی متنوعی از نظر نیروی انسانی، ظرفیت‌های اقلیمی و منطقه‌ای و سایر شاخص‌های اقتصادی دارد و بهره‌گیری از این موارد می‌تواند از نظر اقتصادی، فرصت‌های مهمی را برای فعالان تجاری و همچنین مردم به‌دنبال داشته باشد، اما مهم‌تر از ظرفیت‌های موجود، برنامه‌ریزی برای بهره‌گیری از این امکانات است که باید به آن توجه کرد.
تمامی فعالان اقتصادی با دولت در رابطه با اهمیت صادرات غیرنفتی و لزوم توسعه آن هم‌نظر هستند و تنها کاری که باید در این راستا انجام داد، تدوین سیاست‌های مناسب و بهبود ظرفیت داخلی برای کسب سهم از بازارهای جهانی است. مسئله‌ای که درباره آن، مناقشه و بحث‌های زیادی وجود دارد، واردات است. نمی‌توان رویکرد تعصبی نسبت به واردات داشت و آن را نفی کرد، چرا که با واردات، بخش زیادی از نیازهای جامعه تامین شده و توسط آن می‌توان ظرفیت تولید داخل را ارتقا بخشید، اما متاسفانه نگاه برخی مدیران دولتی به واردات، منفی است و این اقدام را خرج کردن ارزهای صادراتی عنوان می‌کنند. جهت‌دهی کردن برنامه‌های وارداتی و تشخیص تامین کدام کالاها از طریق خرید از خارج، اهمیت زیادی دارد؛ باید کالاهایی وارد شوند که صنعتگران و حتی تاجران ایرانی بتوانند با استفاده از آنها، توانایی‌های موجود در داخل را شکوفا کنند. وجود برنامه‌ریزی صحیح در امر واردات، بسترهای امنی را برای تولید داخلی و فعالیت تجار به‌همراه خواهد داشت، چرا که این برنامه‌ها می‌تواند نقشه‌راه مسیر توسعه باشد و هرگونه ایراد در این مورد، ثبات را از بخش‌های مختلف اقتصادی و تولیدی سلب خواهد کرد.
باوجود مزایای عنوان‌شده برای واردات، تا به امروز رویکردهای مربوط به واردات در ایران، ایرادات زیادی دارد و همین موضوع صدمه‌های جدی اقتصادی به کشور وارد کرده است. در مواردی که ظرفیت تولید برای کالایی در کشور وجود داشت، واردات انجام شد و اشتغالزایی مربوط به آن صنعت از بین رفت. از سویی دیگر، برای تامین برخی مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای یا حتی محصولات نهایی، واردات مقرون به صرفه‌تر بود، اما اصرار بر تولید داخل و خودکفایی، سبب شد تا هزینه زیادی برای این کار بپردازیم.
باید سیاست‌های وارداتی به‌گونه‌ای باشد که توسط آن بتوان ظرفیت‌های داخلی را به رشد رساند و از آنها برای تامین نیاز داخلی و توسعه صادرات غیرنفتی بهره گرفت.
به‌طورکلی برقراری روابط امن و باثبات با سایر کشورهای جهان، لازمه توسعه تجارت است و نمی‌توان صادرات و واردات را در این جریان مجزا از هم دانست، حتی اگر قصد داریم روابط تجاری با تعداد محدودی از کشورهای همسایه داشته باشیم، باید با همین تعداد کشورها نیز، رابطه پایداری داشته باشیم. کارشناسان بر این باور هستند که باید، هم از نظر سیاسی و هم اقتصادی، بسترهای باثباتی را در داخل کشور فراهم کنیم تا ضمن توسعه روابط بین‌المللی، از یک منفعت دوجانبه بهره‌مند شویم. به‌دلیل فشارهای تحریمی علیه ایران، روابط بانکی ما با سایر جهان دستخوش تغییر شده و برای تبادلات مالی و تکمیل فرآیند خرید کالاها، با چالش مواجهیم. این مسئله خود به‌طورمستقیم بر وجهه ایران به‌عنوان یک شریک تجاری معتبر تاثیر منفی دارد.
ارسال نظر