سایه بی‌ثباتی اقتصادی بر بازار مسکن
مهدی شیخ سجادیه-کارشناس مسکن
شرایط کنونی بازار مسکن به‌سمتی رفته که با حداقل حقوق دریافتی حتی نمی‌شود در ۱۰۰ سال آینده به خرید خانه امیدوار بود. این شرایط در هیچ جای دنیا اتفاق نمی‌افتد و این حال بد بازار ملک در ایران نیاز به چاره‌جویی هرچه سریع‌تر از سوی مسئولان دارد.به‌طورقطع شروع یک فعالیت ساخت‌وساز همچون طرح نهضت ملی مسکن می‌تواند موثر باشد، اما این روند ساخت و ساز در کشور بسیار کند پیش می‌رود، چرا که اگر به‌فرض، ۲ میلیون واحد را در مسکن مهر در نظر بگیریم و تقسیم بر ۱۳ یا ۱۴ سال کنیم، به‌طور میانگین کمتر از ۱۴۰ هزار واحد مسکونی در سال ساخته‌ایم که با نیاز سالانه ۷۰۰ هزار واحد مسکونی بسیار فاصله داریم.در رابطه با موضوع ساخت ۴ میلیون واحد در طرح نهضت ملی مسکن؛ اگر میانگین ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در سال را به نسبت نیاز جامعه در حدود ۷۰۰ هزار واحد مسکونی تقسیم کنیم، به‌طورقطع عدد ساخت‌وساز جوابگو نیست و فاصله بین بازار عرضه و تقاضا بیشترمی‌شود.
طرح‌های مسکن دولت‌ها بیشتر برای دهک‌های ۱، ۲ و ۳ جامعه است، دولت باید برای تامین مسکن دهک‌های میانی و پایین جامعه نیز دست به کار شود. متاسفانه در این مسیر موانع متعددی وجود دارد که اگر مسیر ساخت‌وساز جامعه اصلاح شود، می‌توانیم بهتر و با سرعت بیشتری اقشار هدف را خانه‌دار کنیم.اگر به نیاز مسکن دهک‌های میانی جامعه توجه شود، نه‌تنها تولید مسکن افزایش می‌یابد، بلکه تولید مصالح بیشتر می‌شود و می‌توان به ۷۰ درصد نیاز مسکن جامعه پاسخ داد.چنانچه دولت تمهیداتی چون وام مسکن بدون اوراق و سپرده‌های مناسب را که برای مسکن مهر یا نهضت ملی مسکن در نظر گرفته‌شده، به سایر سازنده‌ها و انبوه‌سازان تخصیص دهد، ساختار تولید مسکن در کشور تقویت می‌شود.مشکل بازار مسکن تنها مشکل عرضه و تولید نیست و ما با مشکل تقاضا در بازار مسکن مواجهیم و خانواده‌ها قادر نیستند با پس‌انداز خود خانه بخرند.طولانی شدن زمان خرید مسکن به‌دلیل تورم است، چرا که نرخ ملک خودبه‌خود گران نمی‌شود و برخی عوامل همچون نرخ زمین، پروانه ساخت، دستمزد، مصالح ساختمانی و... در کنار هم موجب افزایش نرخ مسکن می‌شود. متاسفانه در حال حاضر هر سال شاهد افزایش بیش از ۵۰ درصدی مصالح و دستمزدها در کشور هستیم.
اکنون بازار ملک به‌قدری افزایش نرخ را تجربه کرده که دیگر خرید خانه ارزان و کمتر از یک میلیارد تومان به آرزو تبدیل شده و دیگر خبر یا آگهی از خانه‌های خوش‌نرخ در بنگاه‌های معاملات ملکی و آگهی‌های پلتفرم‌های اینترنتی دیده نمی‌شود.انبوه‌سازی ساختمان یک فرآیند زمانبر است و در کشور ما به‌دلیل تورم غیرقابل‌پیش‌بینی، هیچ سرمایه‌گذاری حاضر نیست، پول خود را جایی ببرد که سرمایه‌اش چند سال معطل بماند، چرا که با گذشت هر سال حدود ۴۰ درصد این سرمایه از بین می‌رود، بنابراین عمده مشکل بازار مسکن به بی‌ثباتی اقتصادی برمی‌گردد.برای طرح نهضت ملی، نرخ مشخصی تعیین نشده و خانه به نرخ روز تحویل داده می‌شود، به‌همین دلیل دولت برای چند میلیون واحد مسکونی نمی‌تواند یارانه تخصیص دهد.دولت باید همکاری‌ها را برای تولید مسکن با بخش خصوصی افزایش دهد تا بتواند بار تورم اقتصادی را راحت‌تر به‌دوش بکشد.
ارسال نظر