کمبود گاز منجر به توقف تولید می‌شود
حسین چهرگانی-فعال صنعت سیمان
محدودیت گاز صنایع سیمانی کشور در سال جاری از نیمه دوم آبان آغاز شد. ابتدای امر گاز تخصیص‌یافته به صنایع محدود و در ادامه کاملا قطع شد. واحدهای سیمانی در چنین شرایطی، برای تداوم تولید از مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین استفاده می‌کنند، این در حالی است که جایگزینی مازوت به‌جای گاز در فرآیند تولید صنایع، ناخواسته تبعات محیط زیستی دارد؛ بر همین اساس صنایعی که در شهرهای بزرگ یا در اطراف کلانشهرها واقع شده‌اند، از مصرف مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین منع می‌شوند.
سایر صنایع سیمانی کشور در ماه‌های سرد سال‌های اخیر ناچار به استفاده از مازوت به‌جای گاز شده‌اند، این در حالی است که استفاده از این سوخت جایگزین ۳ مشکل ایجاد می‌کند. در درجه نخست تامین مازوت با مشکلاتی همراه است. ناوگان حمل برای انتقال مازوت از مراکز پالایش به واحدهای سیمانی کشور با محدودیت روبه‌رو است. در مواردی به‌اشتباه این‌طور بیان می‌شود که مخازن ذخیره‌سازی مازوت صنایع در فصل تابستان آماده و پر می‌شود تا در صورت بروز مشکل و کمبود از این ذخایر استفاده شود.
هزینه گاز مصرفی صنایع سیمانی به‌ازای هر مترمکعب برابر ۵۷۵ تومان است که این هزینه با تاخیر یک‌ماهه از مصرف آن، پرداخت می‌شود، اما صنایع برای دریافت مازوت موظفند هزینه خرید آن را قبل از دریافت و به‌صورت نقد پرداخت کنند. بدین ترتیب طبق فرآیند ثبت سفارش و انتقال مازوت، واحدهای سیمانی ناچارند یک ماه زودتر از موعد تحویل مازوت، هزینه خرید آن را پرداخت کنند. باتوجه به محدودیت‌هایی که صنایع در تامین نقدینگی دارند، موضوع یادشده چالش جدی را به آنها تحمیل می‌کند.علاوه بر این هزینه قابل‌توجه حمل مازوت نیز بر عهده صنایع است. این در حالی است که دولت از تامین گاز مصرفی صنایع ناتوان است و انتظار می‌رود هزینه مضاعف تحمیل‌شده به صنایع را پرداخت کند. نرخ هر لیتر مازوت ۵۷۵ تومان تعیین شده است. با این وجود هزینه جابه‌جایی این سوخت بسته به فاصله از مراکز پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی تا واحدهای تولیدی ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان برآورد می‌شود؛ بر همین اساس بدون تردید این جایگزینی تاثیر مستقیم بسزایی بر نرخ تمام‌شده تولید خواهد داشت.
در ادامه باید تاکید کرد محدودیت تامین گاز صنایع به واحدهای سیمانی اختصاص ندارد و همزمان بسیاری از نیروگاه‌ها نیز با محدودیت‌های جدی در تامین انرژی خود روبه‌رو هستند. بدین ترتیب حتی احتمال بروز محدودیت در تامین برق صنایع نیز مطرح شده است؛ کما اینکه در فاصله یک ماه گذشته اخطار قطع برق یا بروز محدودیت در تامین انرژی این صنایع به واحدهای مختلف ابلاغ شده است. به‌عنوان‌مثال برای یک واحد تولید سیمان با ظرفیت یک‌میلیون تنی سقف مصرف ۷ مگاواتی برق تعیین شده است. چنانچه این دست ابلاغیه‌ها اجرایی شوند، عملا صنعت سیمان در آستانه توقف تولید قرار خواهد گرفت. امید می‌رود مدیران صنعت برق کشور از تجربه فصل تابستان برای مدیریت انرژی برق صنایع بهره بگیرند و از وارد آوردن خسارات جدی به صنایع، جلوگیری کنند.
متاسفانه مدیران صنعت برق انتظار دارند صنایع در ماه‌های زمستان اقدام به ذخیره‌سازی کلینکر کنند و مدیران صنعت گاز نیز انتظار ذخیره‌سازی کلینکر در ماه‌های گرم را دارند، این در حالی است که باتوجه به محدودیت‌های جدی انرژی در کشور در هر ۲ حوزه گاز و برق، امکان تحقق این خواسته مسئولان وجود ندارد؛ بنابراین انتظار می‌رود رویکرد مدیران نسبت به شرایط اصلاح شود. علاوه بر این توجه داشته باشند که ظرفیت تولید صنایع برای یک بازه زمانی یک‌ساله تعیین‌شده و نمی‌توان آن را در یک مقطع زمانی کوتاه‌تر به‌دست آورد.
ارسال نظر