معافیت‌مالیاتی تحقیق و‌توسعه یک تصمیم غلط
امیرعباس اختراعی ـ رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعتی ایران
برابر با اصل ۵۱ قانون اساسی هیچ مالیاتی وضع نمی‌شود، مگر به‌موجب قانون و هیچ معافیت و بخشودگی داده نمی‌شود، مگر به‌موجب قانون. از مهم‌ترین حمایت‌ها و تسهیلات قابل‌اعطا به شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان عبارت است از: معافیت از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض صادراتی به مدت ۱۵ سال. در حقیقت، استارت‌آپ‌های واقع در پارک‌های علم و فناوری با دارا بودن شرایط فعالیت در پارک و همچنین شرکت‌های دانش‌بنیان در صورت ثبت معافیت در مجوز، معاف از مالیات هستند. به‌اعتقاد من، اساس معافیت مالیاتی دانش‌بنیان‌های نوع یک، تصمیمی بجا و درست است، چرا که این فرآیند موجب جذب افراد برای افزایش کیفیت و تولید خواهد شد. مالیات‌های مستقیمی که تاکنون برای شرکت‌های دانش‌بنیان نوع یک در نظر گرفته شده و توانسته است عامل مهمی در رشد کیفی محصولات این شرکت‌ها باشد و ظرفیت‌ها را برای افزایش تولید داخلی بهبود ببخشد.
گفتنی است، شرکت‌های دانش‌بنیان از سوی معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری گروه‌بندی شده‌اند و داشن‌بنیان‌های نوع یک، دارای معافیت مالیاتی هستند و نوع ۲ و ۳ هیچ‌کدام معافیت مالیاتی ندارند. در حال حاضر سیاست‌های جدیدی اتخاذ شده است،البته برای شرکت‌هایی که فروش بالای ۵۰ میلیارد تومان دارند و همچنین به‌تدریج برای سایر شرکت‌ها، این معافیت نوع یک حذف می‌شود و به بخش آرندی شرکت‌ها تخصیص می‌یابد و در واقع، هزینه‌های تحقیق و توسعه مشمول مالیات می‌شوند. واقعیت ماجرا این است که بسیاری از فعالان این حوزه با این تصمیم‌گیری موافق نیستند، چرا که باید جذابیت برای شرکت‌های دانش‌بنیان به‌حدی باشد که همه شرکت‌ها به‌سمت دانش‌بنیان و دانش‌محور بودن سوق داده شوند تا بتوانند در مسیر فناوری‌های روز، نرخ تمام‌شده ارزان‌تری را تجربه کنند. در کل، به‌عنوان یک تولیدکننده و فعال در حوزه سازندگان تجهیزات صنعتی کشور، می‌توان دیدگاه دولت را برای تامین هزینه‌های جاری از بخش مالیات نیز درک کزد. به علاوه اینکه درآمدهای مالیاتی از مهم‌ترین منابع درآمدی بودجه به شمار می‌روند، اما باید بپذیریم در راه ایجاد جذابیت برای شرکت‌هایی که در مسیر توسعه تولید داخلی قرار داشته و توانسته‌اند در حوزه تولید و خدمات موفق وارد عمل شوند، باید از مشوق‌های مالیاتی برخوردار شوند. با حذف برخی تسهیلات از جمله معافیت مالیاتی نباید آنها را به‌سمتی ببریم که حرکت به‌سمت دانش‌محوری جذابیتی نداشته باشد. مشوق‌های مالیاتی یکی از مواردی است که در دانش‌بنیان شدن شرکت‌ها مورد توجه بوده و جذابیت ویژه‌ای برای فعالان این حوزه دارد. باتوجه به موارد گفته‌شده، اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان نوع یک از پرداخت مالیات معاف هستند، شاید منجر به بروز ناهمگونی در این اکوسیستم شود، چرا که اگر شرکتی به‌مرحله نوع یک بودن می‌رسد، به‌طورقطع چرخه مالی قابل‌قبولی دارد، در حالی که شاید شرکت‌های نوع دو و خلاق، باتوجه به محدود بودن منابع مالی، نیاز بیشتری به این نوع تشویق‌ها داشته باشند. از آنجایی که معافیت مالیاتی، مشوق در امر تولید محسوب می‌شود، شرکت‌هایی که دارای تراکنش مالی بالا بوده و سهم قبابل توجهی در تولید دارند، باید مشمول معافیت مالیاتی شوند. در واقع معافیت مالیاتی ارتباط مفهومی با نوع یک یا دو بودن شرکت‌های دانش‌بنیان ندارد؛ بلکه حمایتی است در راستای توسعه تولیدات داخلی. این فرآیند و فرآیندهای مشابه باعث می‌شود شرکت‌های نوپا برای بزرگ‌تر شدن، انگیزه کافی داشته باشند و در این مسیر راه دانش‌بنیان شدن از نوع یک را بپیمایند. بنابراین معافیت مالیاتی برای شرکت‌های بزرگ تولیدی، امری مفید و مهم به‌شمار می‌آید. اینکه یک شرکت می‌تواند از یک فناوری مدرن و به‌روز برای تولیدات بهره بگیرد، باید از حمایت‌هایی مانند معافیت مالیاتی برخوردار باشد. این نکته را هم باید گفت؛ مشوق‌های دولتی تنها در ارایه وام و تسهیلات بانکی خلاصه نمی‌شود. تسهیل مسیر تولید و حل مشکلات بیمه و مالیات می‌تواند بسترهای لازم برای بزرگ‌تر شدن و افزایش کیفیت تولید این شرکت‌ها را فراهم آورد. هرچند تخصیص تسهیلات بانکی نیز با دشواری خاص خود همراه است، اما معافیت‌های مالیاتی گام مهمی در راستای توسعه اکوسیستم دانش‌بنیان‌ها به شمار می‌رود.
ارسال نظر