تحقق «توسعه» با روابط‌عمومی کارآمد
حسین امامی-استاد دانشگاه
«توسعه» واژه‌ای است که برای همه کشورها، دولت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها بااهمیت و جدی است. در باب توسعه، بیش از هر عبارت دیگر، در رسانه‌ها و اطراف‌مان، واژه‌های توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی و توسعه اجتماعی را می‌شنویم. اگر این توسعه‌ها ناهمگون صورت پذیرد، مشکلاتی را در جامعه به‌وجود می‌آورد؛ مشکلاتی که باعث فاصله بیشتر طبقاتی اقشار مختلف جامعه شده و وضع نابسامان آلودگی محیط‌زیست یا مشکلات بهداشت روانی جامعه و مسائلی از این قبیل را در پی داشته است؛ بنابراین باید سازمان‌ها را متوجه این موضوع کرد که صرف دستیابی به اهداف سازمانی، همه تلاش موثر و مثبت نیست و توجه به آسیب‌های حاشیه‌ای که در نهایت می‌تواند تهدیدی برای اهداف کشور باشد برای سازمان‌ها یک ضرورت است. اما آیا شاخص یا به تعبیری راهکاری وجود دارد؟ بله.
مسئولیت اجتماعی سازمانی که در فارسی مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها هم ترجمه شده، در مفهوم خود توصیه‌ای به سازمان‌ها و شرکت‌ها دارد که نسبت به محیط داخلی سازمان، کارکنان، گروه‌های مخاطب، جامعه، محیط‌زیست و در نهایت بازار، صنعت و اصناف مشابه مسئولیت و وظیفه‌ای دارند که شاید در اساسنامه شرکت و شرح فعالیت آن نباشد، اما از نظر وجدان و اخلاق نباید از آنها غافل باشند. در اینجا سوالی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه چه ارتباطی بین روابط عمومی و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها وجود دارد؟ پاسخ کوتاه و مشخص است؛ در اصل این روابط‌عمومی است که باید با شناخت افکار عمومی، محیط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه به تعهدات اجتماعی سازمان بیندیشد. به‌عنوان مثال اگر در اثر اجرای یک طرح یا یک اقدام سازمان، مشکلاتی به‌وجود آید و این امر گریبان یک سازمان را بگیرد این «روابط عمومی» است که در معرض اتهام و پاسخگویی مردم و رسانه‌ها قرار می‌گیرد؛ بنابراین باید از قبل به فکر آن باشد، چراکه اخبار بد همیشه بیشتر از اخبار خوب جلب توجه می‌کنند و به‌راحتی تیتر رسانه‌ها می‌شوند. البته تنها در ایران نیست که نام روابط عمومی و مسئولیت اجتماعی بهم گره خورده، بلکه بیش از ۳۰ سال است که ایفای مسئولیت اجتماعی یکی از وظایف جدید روابط‌عمومی‌ها در جهان شده است. شاید یکی از دلایلی که این مسئولیت را به روابط‌عمومی سپرده‌اند، تبری جستن از یک رویه غیراخلاقی روابط‌عمومی‌ها بود که اصطلاحا به آن «سبزشویی» یا Green washing می‌گویند. سبزشویی که در صنعت به‌کار می‌رود، مانند اصطلاح پولشویی است که در اقتصاد و امور بانکی کاربرد دارد. سبزشویی ترفندی است که برای سبزتر نشان دادن صنعت به‌کار می‌رود تا توجیهی برای عملکرد مضر محیط‌زیست شرکت باشد. عمدتا این سبزشویی ازسوی روابط‌عمومی‌های به دروغ دوستدار محیط‌زیست انجام می‌شود که با واگذار کردن این مسئولیت به روابط‌عمومی‌ها از آنها خواستند خود برای مقابله با سبزشویی در سازمان و شرکت‌شان اقدام کنند.البته در ایران نیز اقداماتی ازسوی موسسات و بانک‌ها در راستای مسئولیت‌های اجتماعی صورت گرفته است؛ مثلا تلاش‌هایی در زمینه حمایت از خانواده زندانیان، حمایت از بیماران صعب‌العلاج و مواردی اینچنین. این مسئله مهمی است که برای بسیاری از شرکت‌ها مشخص شده که وظیفه یک شرکت تنها حفظ و توسعه کسب‌وکار نیست.
حمایت مالی از حوزه‌های آموزشی، بهداشتی و فرهنگی خوب است، اما کافی نیست. کمک به موسسات خیریه و حمایت از بیماران خاص خوب است، اما همه اینها مسئولیت اجتماعی سازمانی نیست. مسئولیت اجتماعی سازمانی، مجموعه‌ای از فعالیت‌های یک شرکت است که در قامت یک شهروند خوب ظاهر می‌شود و مردم به آن نگاه انسانی دارند./روزنامه صمت
ارسال نظر