ایران در امواج پیاپی تحول

موج چهارم انقلاب صنعتی چیست و با چه شاخص‌هایی می‌توان آن را تعریف کرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت این موج به تغییرات سریع فناوری، صنایع و الگوهای اجتماعی و عملیاتی که طی قرن ۲۱ به‌منظور افزایش اتصال‌های متقابل و اتوماسیون هوشمند فراگیر شده است، اشاره دارد. صنعت ۴ مفهومی است که تلاش می‌کند صنایع، هوشمند، پویا و انعطاف‌پذیر شوند. صنعت ۴ به‌دنبال غلبه بر چالش‌های نوین همچون رقابت‌های جهانی، بی‌ثباتی بازار و تقاضا، توسعه سفارشی‌سازی، خلق نوآوری و مدیریت چرخه عمر محصول است.انقلاب صنعتی چهارم شاخص‌ها یا روندهای بسیاری دارد که می‌توان به‌عنوان نمونه به موارد زیر اشاره کرد: هوش‌مصنوعی و یادگیری ماشین، اینترنت اشیا، کلان داده، بلاک‌چین، رایانش ابری و لبه‌ای، رباتیک، ماشین‌های خودران و... .موج پنجم چیست: انقلاب صنعتی پنجم استفاده از خصوصیات منحصربه‌فرد هوش‌مصنوعی برای کمک به فرآیند استخدام نیروی انسانی است. در واقع کارفرمایان برای انتخاب‌های بهتر و آگاهانه‌تر تجهیزات و فناوری‌های نسل پنجم را به کار می‌برند. انقلاب پنجم برپایه منابع انسانی است و از اساس بر ۳ محور انسان، پایداری و تاب‌آوری آن دلالت دارد. اما تاثیر موج پنجم بر معدن و صنایع معدنی چیست؟ موج پنجم با استفاده از هوش‌مصنوعی (AI) و اینترنت اشیا (IOT) می‌تواند نظارت بر ماشین‌آلات معدنی و نیروی کار را، به‌منظور افزایش بازدهی و کاهش خطرات محیط کار، تسهیل کند.

نصب تجهیزات لازم روی ماشین‌آلات برای اتصال به شبکه اینترنتی و مجهز کردن آنها به اینترنت اشیا از روش‌های نوین کنترل و هدایت ماشین‌آلات است که اپراتوری از راه دور می‌تواند آن را هدایت کند و از ابزارهای مهم در این نسل انقلاب است. ناگفته پیدا است که چنین امکاناتی قادر است چه تحولی را در حوزه معدن و صنایع معدنی ایجاد کند و بهره‌وری را به‌میزان چشمگیری افزایش دهد.انقلاب صنعتی دوم که با نام انقلاب فناوری نیز شناخته می‌شود، در سال‌های ۱۸۷۱ تا ۱۹۴۱ اتفاق افتاد و نتیجه آن توسعه خطوط راه‌آهن و گسترش شبکه‌های ارتباطی تلگراف بود که تبادل سریع‌تر مردم و ایده‌ها را امکان‌پذیر کرد. اختراع الکتریسیته در این بازه زمانی، تحول شگرف دیگری بود که به کارخانه‌ها امکان داد خطوط تولید مدرن خود را گسترش دهند. در این دوره، اقتصاد رشد سریعی پیدا کرد و بهره‌وری افزایش یافت.

درباره ایران و اینکه در کدام مرحله از انقلاب‌های صنعتی است، باید گفت براساس مشاهدات به‌نظر می‌رسد سال‌ها است کشور ما از موج دوم گذر کرده و اینک در دوران سپری کردن موج سوم، که دیجیتال کردن فعالیت‌های اقتصادی است، به‌سر می‌برد، اما مهم‌ترین موانع پیش‌روی کشور در راستای اجرای انقلاب چهارم صنعتی کمبود دانش فنی و علمی، نداشتن زیرساخت‌های لازم و ضروری نظیر اینترنت پرسرعت، تبادل اطلاعات آزاد با دنیا و... است که باید با تمرکز بر هدف پیشرفت و توسعه صنعتی در مسیر تامین سریع این زیرساخت‌ها گام برداشت.