زیان بزرگ در انتظار خودروسازان

این پیش‌بینی البته در صورت‌های مالی ایران‌خودرو و پارس‌خودرو به چشم می‌آید و سایپا به‌عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور، ستون مربوطه را در صورت‌های مالی که به بورس ارائه شده خود خالی گذاشته است. این در حالی است که با توجه به الگوی کلی قیمت‌گذاری دستوری و مسائلی مانند تورم، نرخ ارز و مشکلات تحریم، به احتمال فراوان سایپا نیز مانند دو خودروساز دیگر، در پایان سال با زیاندهی ناشی از اختلاف بهای تولید و مبلغ فروش مواجه خواهد شد.

به گفته خودروسازان، این موضوع ریشه در نرخ‌گذاری دستوری دارد و سیاست سرکوب قیمت سال‌هاست آنها را به ورطه زیان کشیده است و امسال هم ادامه خواهد یافت. در حال حاضر شورای رقابت مسوول قیمت‌گذاری خودروهای داخلی است و فرمولی که این شورا اجرا می‌کند، مورد قبول شرکت‌های خودروساز و همچنین برخی کارشناسان نیست. آن طور که خودروسازان می‌گویند، شورای رقابت بخشی از هزینه‌های تولید را نمی‌پذیرد و به همین دلیل، قیمت‌هایی که اعلام می‌کند، معمولا زیر بهای تمام شده تولید هستند و به همین دلیل، زیاندهی صنعت خودرو پی‌در‌پی تکرار می‌شود. به‌نظر می‌رسد بخشی از این هزینه‌های مورد ادعای خودروسازان، با تحریم در ارتباط است، چه آنکه آنها مجبورند برای دور زدن تحریم و تامین قطعات، هزینه‌های اضافی بپردازند. البته هزینه‌های مالی به‌ویژه مبالغی که خودروسازان در ازای سود تسهیلات بانکی و همچنین جرایم تاخیر آنها می‌پردازند نیز گویا در فرمول شورای رقابت جایی ندارد. شورای رقابت اما پیش‌تر تنها سالی یک‌بار نسبت به تغییر قیمت خودروهای داخلی اقدام می‌کرد که به گفته خودروسازان، کفاف رشد هزینه‌های تولید را نمی‌داده است.

تغییر رویه شورای رقابت

این شورا اما امسال تغییر رویه داد و بازنگری در قیمت را فصلی (سه ماه یک‌بار) کرد. از همین رو به‌نظر می‌رسید خودروسازان به‌تدریج در مسیر خروج از زیان سالانه (نه زیان انباشته) قرار گیرند، با این حال پیش‌بینی آنها همچنان ضررهایی هنگفت است. در این بین، ایران‌خودرو پیش‌بینی کرده که مبلغ بهای تمام شده تولید محصولاتش در بازه زمانی ۹ ماهه امسال (ابتدای تیر تا انتهای اسفند) به بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان برسد. این در حالی است که پیش‌بینی ایران‌خودرو از مبلغ فروش محصولاتش طی ۹ ماه موردنظر، به ۵۰ هزار میلیارد تومان نیز نمی‌رسد و این یعنی اختلافی بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان با بهای تمام شده تولید. پیش‌بینی پارس‌خودرویی‌ها نیز از ۹ماهه امسال، ثبت زیان است، چه آنکه در صورت‌های مالی‌شان اختلافی فاحش میان مبلغ فروش و بهای تولید به چشم می‌آید. طبق صورت‌های مالی پارس‌خودرو، مبلغ فروش این شرکت در ۹ماه امسال کمتر از ۵ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان خواهد بود، حال آنکه بهای تمام شده تولید محصولاتش بیش از ۶ هزار و ۴۰۰میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.

این پیش‌بینی‌ها اما در حالی است که مشخص نیست شورای رقابت تا انتهای سال در مجموع چند درصد به قیمت خودروهای داخلی اضافه خواهد کرد. طبق برنامه‌ریزی این شورا، قیمت خودروها یک‌بار در پاییز و یک‌بار دیگر هم در زمستان مورد بازنگری قرار خواهد گرفت، بنابراین ممکن است پیش‌بینی خودروسازان از مبالغ فروش محصولات شان، بیشتر یا حتی کمتر از آنچه در صورت‌های مالی آورده‌اند، از آب دربیاید.