تاثیر حذف صفر پول ملی بر تورم چیست؟

برخی کارشناسان اقتصادی معتقد هستند در شرایطی که اقتصاد کشور زیر بار صفرها خم می‌شود، حذف صفر از پول ملی به معنای شیپور جنگ با تورم است، اجرای این طرح بار اقتصاد را سبک تر می‌کند، همچنین برخی دیگر این سیاست را موجب کم شدن بار حسابداری ملی، صرفه جویی در کاغذ، وقت، چاپ، انرژی و هم‌چنین کنترل بهتر حساب‌ها از سوی افراد می‌دانند.

گسترش نیوز: در روزهای گذشته نمایندگان مجلس تصویب کردند که طی سه سال آینده واحد پول ایران «تومان» شود. همچنین رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد که با توجه به کاهش کارایی پول ملی کشورمان که به دلیل تورم مزمن در پنج دهه اخیر ایجاد شده پول ملی ما (ریال) در جامعه کاربردی ندارد و به دلیل اینکه هم اکنون در جامعه عرف اصلی تومان است و باید خود را با آن هماهنگ کنیم و هر یک تومان صد قران و هر یک تومان معادل هزار ریال سابق باشد، از دو تا ۵ سال، صفرهای پول کشورمان حذف خواهد شد. همچنین بنابر گفته این مقام مسئول سکه‌های ۲ تومانی به جای اسکناس ۲ هزار تومانی به مرور زمان وارد صحنه پولی و بانکی کشور خواهد شد، ضمن اینکه سکه ۵ تومانی هم به جای اسکناس ۵ هزار تومانی عملیاتی خواهد شد.

مهدی طغیانی در خصوص تغییر واحد پول ایران به تومان و حذف صفر از پول ملی طی پنج سال، اظهار کرد: به طور کلی بحث تغییر واحد پول و حذف صفر موضوع موثری برای کاهش تورم و... نیست و موضوعی کاملا حسابداری در اقتصاد کشور است. به عنوان مثال به جای گفتن ۵۰ هزار تومان و یا ۵۰۰ هزار ریال می‌گوییم ۵۰ تومان، بنابراین این مسئله تاثیری در اقتصاد کشور نخواهد داشت.

به اعتقاد این استاد اقتصاد، حذف صفر از پول کشور و تغییر واحد پول بر تورم اثر خاصی ندارد و اثر آن به صورت روانی در بین مردم خواهد بود.

وی با اشاره به تسهیل کارهای حسابداری با حذف صفر، اظهار کرد: باید توجه داشت این موارد هیچ اثر اقتصادی نخواهد داشت و در شرایط کنونی کشور، شاید اولویتی برای اجرای این قانون نباشد.

طغیانی با بیان اینکه حذف صفر تغییری در ارزش پول کشور ایجاد نمی‌کند، افزود: آنچه ارزش پول کشور را تعیین می‌کند، قدرت خرید پول است که با افزایش تورم، قدرت خرید افراد کاهش می‌یابد، بنابراین در این فرآیند تنها واحد تغییر می‌کند و تغییری در عدد و ارزش پول ایجاد نمی‌شود.

وی گفت: درحال‌حاضر مردم در ادبیات عامه حتی ۵۰ هزار تومان را ۵۰ تومان بیان می‌کنند، بنابراین مصوبه روز گذشته مجلس موجب رسمی شدن تغییر واحد پولی کشور خواهد شد، اما تاثیر اقتصادی آنچنانی برای کنترل تورم نخواهد گذاشت.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان درباره هزینه‌های تغییر واحد پول و چاپ اسکناس‌های جدید نیز اظهار کرد: درحال‌حاضر ۹۸ درصد پول کشور، پول الکترونیکی است و با تغییر واحد پول به تومان، تنها در سامانه‌های بانکی و حسابداری این تعریف تغییر می‌کند، اما تغییر و چاپ پول کاغذی در مدت زمانی انجام خواهد شد، بنابراین پول‌های موجود ارزش دارد اما ارزش آن به واحد جدید محاسبه می‌شود و تنها پول‌های مستعمل و کهنه با بازگشت به سیستم بانکی از چرخه خارج و پول جدید چاپ می‌شود.

کمیل طیبی دیگر استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان نیز درباره مصوبه مجلس، اظهار کرد: این کار به عنوان یک ابزاری پولی انجام می‌شود.

وی با بیان این‌که این سیاست در دنیا به لحاظ حجم بالایی از نقدینگی با هدف کنترل تورم شکل می‌گیرد، گفت: باید توجه داشت که ارزش کاذب بر روی نرخ محصولات، سبب ایجاد حباب می‌شود، بنابراین برای کاهش بار روانی و با توجه به اینکه پول قبلی نشان دهنده ارقام بزرگی برای دارایی به صورت کاذب است، موجب سایه سنگین تورم بر اقتصاد می‌شود.

این اقتصاددان با تاکید بر این‌که حذف صفر از واحد پولی سیاستی تجربه شده و قدیمی در دنیاست، گفت: در زمانی که اقتصادها شکل ساده‌تری داشت، وقتی ارزش ریالی کالایی افزایش می‌یافت، حمل‌ونقل آن سخت‌تر می‌شد، هم‌چنین در شرایط تورم دو رقمی حجم نقدینگی بیشتر می‌شد، سیاست تغییر واحد پولی انجام می‌شد.

وی همچنین حذف صفر از پول کشور را ابزاری تعدیل‌کننده در محاسبات کشور دانست و گفت: با این ابزار جدید می‌توان اصلاحات قیمتی ایجاد کرد، البته این کار نیازمند زیرساخت‌های مناسب و ضروری است.

طیبی با بیان اینکه اگر زیرساخت‌های لازم در اقتصاد کشور ایجاد شود، با اجرای این سیاست، اقتصاد می‌تواند شرایط متعادلی به خود بگیرد، تصریح کرد: کاهش تصدی دولت و کوچک شدن آن، حذف فساد و رانت از اقتصاد، تقویت ظرفیت‌های اقتصادی، افزایش صادرات غیرنفتی و... همزمان با تغییر واحد و حذف صفر از پول کشور باید صورت گیرد در غیر این صورت این کار به سیاستی شکست خورده تبدیل خواهد شد.

وی درباره اینکه اینکه آیا این تصمیم و قانون در کاهش نرخ تورم کشور اثرگذار خواهد بود، گفت: فرصت دو ساله مجلس برای اجرای این قانون برای تطبیق سیستم حسابرسی مالی و بانکی کشور و ایجاد مکانیزم جدید با این سیاست است، از سوی دیگر شفاف‌سازی در اقتصاد باید انجام شود، البته به دلیل مشکلات کنونی در اقتصاد، شاید شفاف‌سازی در بخش‌های مختلف انجام نشود.

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در خصوص اثربخشی تصمیم روز گذشته کشور، گفت: این سیاست می‌تواند در کوتاه مدت با توجه به اینکه دولت و مجلس به دنبال کنترل تورم هستند، اثربخش باشد، چراکه موجب شوک روانی می‌شود، اما اثرات این سیاست در بلندمدت بسیار مهم است و باید شاخص‌های اقتصادی ارتقا پیدا کند، بنابراین مکانیزم عملیاتی کردن این قانون بسیار مهم است.

وی تصریح کرد: اجرای درست این سیاست در بلندمدت می‌تواند منجر به بهبود شرایط اقتصادی کشور شود، البته اجرای نادرست آن در بلندمدت نه تنها نتیجه‌ای نخواهد داشت، بلکه مشکلات شاخص‌های اقتصادی تداوم می‌یابد حتی ممکن است توهم تورمی همچنان سرجای خود باقی مانده و شدت بگیرد.

طیبی در خصوص اینکه با اجرای این سیاست می‌توان به کاهش نرخ تورم امید داشت، گفت: تجربه دنیا در پیاده کردن این سیاست عاملی برای کنترل تورم بوده که برخی کشورها همچون ترکیه با اصلاح زیرساخت‌های خود با حذف صفر از پول خود در صنعت، اقتصاد و گردشگری به موفقیت دست یافتند، اما برخی اقتصادها همچون زیمبابوه و ونزوئلا که دولت هایشان همچنان تاکید بر نقش تصدی گری داشتند، سیاست حذف صفر از پول شان نه تنها موجب بهتر شدن اقتصاد آنها نشد بلکه شرایط اقتصادی بدتری را تجربه کردند.

وی در خصوص تاثیر این سیاست بر کاهش نقدینگی، اظهار کرد: به طور کلی حذف صفر منجر به کنترل نقدینگی نخواهد شد و تنها در معاملات شکل کار عوض می‌شود و اگر یکی از اجزای نقدینگی، پایه پولی باشد و پایه پولی به واسطه تغییر ارزش تقویت شود، نقدینگی و تورم همچنان سرجای خود باقی می‌ماند.

این اقتصاددان در خصوص اینکه آیا حذف صفر از پول کشور و تغییر واحد پول اولویت کنونی اقتصاد کشور است؟ تاکید کرد: معتقدم این کار یکی از ابزارهای اصلاح اقتصادی است، اما اصلاحات اقتصادی باید در جای دیگری صورت گیرد، چراکه اقتصاد کشور امروز نیازمند تعامل با اقتصاد بین‌الملل و تقویت بخش خصوصی است، از سوی دیگر دولت باید با تفویض وظایف خود به بخش خصوصی، دست از تصدی گری بردارد.

طیبی معتقد است: اگر قرار بود به عنوان تصمیم گیرنده این سیاست عمل کنم، تصمیم گیری برای اجرای و بررسی آن را به یک سال موکول می‌کردم، چراکه ریال هنوز می‌تواند شرایط خود در فرصت کاهش بهای نفت و... را پیدا کند.

منبع: ایسنا