تحریم های جدید آمریکا بر بورس تهران اثر می گذارد؟

روز گذشته مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای و با ادعای تهدید آمیزبودن برنامه‌ هسته‌ای، موشک‌های بالستیک و برنامه‌های‌ نظامی ایران برای صلح و ثبات خاورمیانه، تحریم علیه صنعت فلزات ایران را تشدید کرد و بر این اساس ۲۲ فلز نظیر انواع آلومینیوم، فولاد و مس را در فهرست جدید تحریم‌های ایالات متحده قرار داد.

با این حال این نخستین باری نیست که آمریکا صنعت فلزات ایران را مشمول تحریم می‌کند. اردیبهشت سال گذشته نیز دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در فرمانی صنایع آهن، فولاد، آلومینیوم و مس ایران را با تحریم مواجه کرده بود تا بزرگترین منبع درآمد غیرنفتی ایران را از بین ببرد.

با این حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که دور جدید تحریم‌ها تا چه حد می‌تواند بر روند معاملات بورس تهران تاثیرگذار باشد؟

اثر تحریم‌ها بر بورس

شاید بسیاری از فعالان بازار سهام کشور که در سال ۹۹ به جذاب‌ترین مکان برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده است، نگران تاثیر منفی این خبر بر گروه فلزات اساسی بورس باشند.

گروهی که در هفته‌های اخیر یکی از پرمعامله‌ترین صنایع بازار بوده و میانگین ارزش معاملات روزانه آن در یک ماه اخیر بالای ۲ هزار میلیارد تومان در روز بوده است. اما در هفته گذشته این گروه با فشار عرضه شدیدی مواجه شده بود و معامله‌گران بیم آن را دارند که به واسطه این خبر، فشار عرضه تشدید شده و صف‌های فروش در این نمادها همچنان ادامه داشته باشد.

نکته‌ای که احتمالا همه تحلیلگران بر آن تاکید دارند این است که تحریم‌های امریکا همانند دور قبلی تنها جوی روانی و کوتاه‌مدت بر بازار سهام خواهد گذاشت و روی عملکرد شرکت‌های بزرگ فلزی تاثیر چندانی نخواهد داشت.

اما آیا این دور هم به همین روال خواهد بود. به طور کلی تحولات اخیر بورس نشان داده که بازار سهام کشور دیگر چندان تحت تاثیر اخبار خارجی نیست و حتی تحولات منفی علیه ایران نیز نمی‌تواند به صورت بلندمدت بر عملکرد بورس تاثیر منفی بگذارد.

برای اینکه بخواهیم تاثیر تجریم‌ها بر صنعت فلزات اساسی را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهیم، شاید مروری بر عملکرد سه نماد فولاد، فملی و فایرا به عنوان سه غول حوزه فولاد، مس و آلومینیوم و همچنین شاخص گروه فلزات اساسی از اردیبهشت سال گذشته (که دور نخست تحریم علیه فلزات اساسی رخ داد) تا به امروز بتواند، چشم‌انداز بهتری به معامله‌گران ارائه کند.

مروری بر عملکرد گروه فلزات اساسی نشان می‌دهد که شاخص این گروه که پس از اعلام خبر تحریم‌ها در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۹۸ در سطح ۱۵۴ هزارو ۴۸۰ واحدی قرار داشت، اگر چه در تا پایان هفته روندی نزولی داشت و به کانال ۱۴۷ هزار واحدی نیز سقوط کرد اما از آن زمان به بعد روندی صعودی در پیش گرفت تا به امروز دیگر به آن سطح بازنگشته است.

همچنین این گروه به مدد رشد همه‌جانبه بورس امروز در سطح یک میلیون و ۲۴۶ هزار واحدی قرار دارد که ۷۶۰ درصد بیشتر از روز تحریم‌هاست.

به نظر می‌رسد این بار نیز که شاخص این صنعت در مدار نزولی قرار دارد و در هفته گذشته بیش از ۱۰ درصد اصلاح داشته، از این خبر چندان متاثر نشود و اگر چه ممکن است در ادامه روند اصلاحی خود طی این هفته افت کوچکی داشته باشد اما به زودی به مدار صعود بازگردد.

عملکرد فروش شرکت‌های فلزی

عملکرد سه نماد فولاد، فملی و فایرا نیز به عنوان سه نماد بزرگ فلزات تحریم‌شده در دور قبلی تحریم‌ها نشان می‌دهد عملکرد این نمادها در بورس چندان تحت تاثیر تحریم‌ها نبوده است. به عنوان مثال نماد فولاد اگر چه پس از اعلام تحریم‌ها سه روز متوالی عملکردی منفی داشته اما پس از رسیدن به کف قیمتی ۲۳۲ تومانی در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۹۸ تا به امروز هرگز دیگر به آن قیمت بازنگشته و امروز در محدوده قیمتی ۲۰۰۰ تومانی معامله می‌شود.

در خصوص فملی و فایرا هم اوضاع کم و بیش به همین منوال بوده است به طوری که کف قیمتی ۲۷۱ تومانی فملی که در تاریخ ۴ خرداد و پس از افت ۶ درصدی قیمت پس از اخبار تحریم‌ها رخ داده هرگز تکرار نشده و در پایان هفته گذشته فملی ارزشی بالغ بر ۳۱۷۰ تومان داشته است.

فایرا البته کمی متفاوت عمل کرده و پس از رسیدن به کف ۵۵۱ تومانی در ۲۱ اردیبهشت روندی صعودی به خود گرفته ولی مجددا در مرداد ماه کف قیمتی جدیدی تشکیل داده است. ولی در مجموع روند صعودی خوبی در پیش گرفته و اکنون در محدوده ۲۵۰۰ تومانی معامله می‌شود.

عملکرد درآمدی شرکت‌ها نیز نشان می‌دهد که تحریم‌ها اگر چه صادرات این صنعت را به شدت کاهش داده ولی با توجه به افزایش قیمت‌ها و افزایش تولید، تاثیر چندانی بر درآمد و سودآوری شرکت‌ها نداشته است.

به عنوان مثال شرکت فولاد مبارکه در سه ماهه نخست سال ۹۷ حدود ۳۴۱ هزار تن فروش صادراتی داشته و همچنین در سال ۹۸ اگر چه توانسته ۳۴۳ هزارتن فروش صادراتی داشته باشد اما کل درآمد ناشی از فروش آن ۹۵ هزار میلیارد ریال بوده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال ۹۹ میزان فروش فولاد با توجه به افت ۸۱ درصدی صادرات حدود ۳۲ درصد رشد داشته و به ۱۲۶ هزار و ۶۸۵ میلیارد ریال رسیده است. البته میزان سود ناخالص فولاد در مقایسه با سال ۹۸ تنها ۱۰ درصد بیشتر شده است.

چنین اتفاقی برای فملی و فایرا نیز رخ داده است. و اگر چه میزان صادرات آنها در سال ۹۹ نسبت به سالهای گذشته کاهش داشته اما درآمد حاصل از فروش این شرکت‌ها رشد کرده است.

با این اوصاف به نظر نمی‌رسد تحریم‌های آمریکا علیه صنعت فلزی ایران تاثیر منفی سنگینی بر عملکرد صنعت فلزات اساسی در بورس داشته باشد و اگر هم اصلاحی رخ بدهد موقتی بوده و با توجه به قرار گرفتن این نمادها در دومین صندوق ETF دولتی احتمالا نمادهای این گروه در هفته‌های آتی مجددا در مدار صعود قرار بگیرند و به کمک آنها شاخص کل نیز از مرز ۲ میلیون واحدی عبور کند.