تاثیر قیمت برنج در میزان فطریه ۱۴۰۳ / تغییرات احساس می شود

کمتر از یک هفته به عید سعید فطر و آغاز ماه شوال باقی مانده و همین موضوع باعث شده است تا برخی از مراجع مبلغ زکات فطره سال ۱۴۰۳ را برای مقلدین خود اعلام کنند. در هفته ای که پشت سر گذاشتیم، دفاتر مراجع عظام آیت‌الله سیدعلی سیستانی، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، آیت‌الله حسین نوری همدانی، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی و همچنین دفتر آیت‌الله یوسف صانعی به اعلام میزان زکات فطره بدل از گندم و برنج و همچنین کفاره روزه عمد و غیرعمد پرداختند.

مبالغ زکات فطره اعلام شده توسط مراجع به غیر از دو مورد، تفاوتی با یکدیگر ندارند. آیت الله سیستانی فطریه بدل از آرد را در حالی برای هر فرد ۷۰ هزار تومان در نظر گرفته است که سایر مراجع مبلغ ۶۵ هزار تومان را بر هر فرد اعلام کرده اند. این موضوع درباره فطریه بدل از برنج اعلامی از سوی دفتر آیت الله یوسف صانعی هم صدق می‌کند. طبق اعلام دفتر این مرجع تقلید، فطریه بدل برنج برای هر فرد در ماه مبارک رمضان امسال ۲۵۰ هزار تومان است و این در حالیست که دیگر مراجع این نوع از زکات فطره ۱۸۰ هزار تومان در نظر گرفته‌اند.

همچنین آیت الله جوادی آملی امسال هم  همانند سال گذشته، مبلغ مشخصی اعلام نکرده و شاخص "قیمت روز" قوت غالب هر فرد (نان یا برنج) را برای فطریه در نظر گرفته است. بنابر اعلام دفتر آیت الله جوادی آملی، مبلغ فطریه برای هر نفر برمبنای قوت غالب منطقه، "سه کیلو گندم، برنج و مانند آنها و یا معادل قیمت اینها به قیمت روز" پرداخت شود.

اعلام میزان فطریه سال ۱۴۰۳ بهانه‌ای شد تا مقایسه‌ای میان مبالغ اعلام شده با سال ۱۴۰۲ داشته باشیم.

مقایسه زکات فطره ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳

مقایسه زکات فطره سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۲ در نگاه اول حکایت از کاهش قابل توجه مبلغ زکات فطره بدل از برنج دارد؛ موضوع مهمی که به نظر نشات گرفته از وضعیت بازار برنج ایرانی در سال گذشته است. دفاتر آیت الله سیستانی، صانعی و مکارم شیرازی به ترتیب زکات فطره بدل از برنج به عنوان قوت غالب مردم را در سال ۱۴۰۲، ۳۶۰ هزار تومان، ۳۰۰ هزار تومان و ۲۴۰ هزار تومان محاسبه کرده بودند. مبلغی که در مقایسه با امسال با کاهش قابل توجهی همراه شده است و برای هر مرجع به ترتیب اعلام شده افت ۱۸۰ هزار تومانی، ۱۲۰ هزار تومانی و ۶۰ هزار تومانی داشته است.

این در حالیست که سال گذشته قیمت برنج ایرانی صعود سرسام آور و ناگهانی را تجربه کرده بود و همین امر باعث شده بود تا مبلغ زکات فطره اعلام شده توسط مراجع هم روند صعودی داشته باشد. قیمت هر کیلو برنج همزمان با ماه رمضان سال ۱۴۰۲ که مصادف با همین ایام بود، در بازه قیمتی ۱۲۷ تا ۱۵۰ هزار تومانی قرار داشت.

کاهش تولید ناشی از استمرار خشکسالی، کاهش بارندگی‌ها و کمبود برنج در بازار از جمله عواملی بود که بر افزایش قیمت برنج در سال گذشته نقش داشت.

اما شیب کاهشی قیمت برنج که از میانه سال گذشته در بازار آغاز شد و تا به امروز تداوم داشته، موجب شد تا در زکات فطره ۱۴۰۳ شاهد کاهش قیمت محاسبه شده توسط مراجع باشیم؛ کاهش قیمتی که بنابر اعلام وزارت جهاد کشاورزی، ناشی از حذف دلالان و واسطه گران از خرید برنج ایرانی سر مزرعه، لغو ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت محصول داخلی به منظور رفع نیاز بازار، خرید برنج مازاد کشاورزان به صورت توافقی و با همکاری بخش خصوصی و از سرگیری صادرات برنج بود.

با این همه دفتر آیت الله خامنه‌ای و آیات نوری همدانی و جوادی آملی سال گذشته زکات فطره را برای نان و برنج اعلام نکردند. امری که می‌تواند ناشی از قیمت بالای برنج در سال گذشته و همچنین غیرقابل محاسبه بودن آن باشد.

شش تن از مراجع تقلید در آستانه فرا رسیدن عید سعید فطر، مبلغ زکات فطریه سال ۱۴۰۳ را برای مقلدین خود اعلام کرده اند.

همچنین طبق آنچه در سال ۱۴۰۲ توسط مراجع تقلید اعلام شد، آیت‌الله سیستانی، صانعی و مکارم شیرازی هر سه زکات فطره بدل از گندم را ۶۰ هزار تومان در نظر گرفته بودند، رقمی که در مقایسه با امسال به ترتیب برای آیت الله صانعی و مکارم پنج هزار تومان و برای آیت الله سیستانی ۱۰ هزار تومان کاهش داشته است.

مقایسه مبلغ کفاره ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳

اما کفاره روزه وضعیت متفاوتی دارد و نگاهی به آنچه در سال ۱۴۰۲ توسط مراجع اعلام شد، حکایت از آن دارد که مبلغ کفاره بر خلاف مبلغ فطریه شیب صعودی داشته است؛ موضوعی که قابل پیش‌بینی بود.

امسال فارغ از آیت الله سیستانی که به مانند سال پیش، مبلغی برای کفاره روزه عمد و غیرعمد اعلام نکرده است، تنها مبلغ کفاره اعلام شده توسط آیت الله صانعی با سایر مراجع تفاوت دارد. دفتر این مرجع مبلغ کفاره روزه غیرعمد را ۱۵ هزار تومان و کفاره روزه عمد را ۹۰۰ هزار تومان اعلام کرده است.

دفتر آیت الله صانعی سال گذشته مبلغ کفاره غیرعمد را ۱۰ هزار تومان و کفاره عمد را ۶۰۰ هزار تومان اعلام کرده بود تا در سال ۱۴۰۳ به ترتیب افزایش پنج هزار تومانی و ۳۰۰ هزار تومانی داشته باشد.

این در حالیست که آیت الله خامنه ای، نوری همدانی، جوادی آملی و مکارم شیرازی کفاره روزه غیرعمد و عمد را به ترتیب ۱۶ هزار تومان و ۹۶۰ هزار تومان محاسبه کرده اند.

البته رهبر انقلاب در سال ۱۴۰۲ تنها مبلغ کفاره غیرعمد را اعلام کردند که آن هم ۱۲ هزار تومان بود، اما آیت الله نوری همدانی، جوادی آملی و مکارم شیرازی در رمضان سال گذشته، کفاره روزه غیرعمد را ۱۲ هزار تومان و روزه عمد را ۷۲۰ هزار تومان برای هر روز در نظر گرفتند تا امسال به ترتیب شاهد افزایش چهار هزار تومانی و ۲۴۰ هزار تومانی میزان کفاره باشیم.