منتظر حداقل ۲۰ درصد افزایش قیمت مواد غذایی باشید

نزدیک شدن دلار به قیمت ۲۶ هزار تومان، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از واردات برخی کالاهای اساسی و عدم تامین ارز برای کالاهای اساسی رسوبی شده در بازار و در نهایت نوسانات لحظه ای قیمت انواع سکه و دلار به صورت مستقیم و غیرمستقیم در هزینه معیشت و قیمت نهایی کالاهای اساسی مصرفی مردم اثرگذاری منفی دارد و همین امر موجب می شود که سفره مردم به خصوص اقشار کم درآمد کوچک و کوچکتر شود.

کوچک شدن سفره مردم و سرسام آورشدن هزینه های تامین مایحتاج اولیه و گسترش فقر در جامعه موجب شده تا دولت دوباره برای اداره کشور به اواخر دهه پنجاه تا اواسط دهه ۶۰ برگردد و در راستای تامین کالاهای اساسی مردم و حمایت از واردکنندگان و تولیدکنندگان مواد غذایی از شیوه توزیع کوپن استفاده کند.

درباره تاثیر جهش شدید قیمت دلار در بازار مواد غذایی و تبعات توزیع کوپن بر زندگی مردم و فعالیت صنوف بنکداران مواد غذایی با محمد آقا طاهر رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی به گفتگو نشستیم که در ادامه مشروح آن را می خوانید.

* این روزها دلار در آستانه قیمت ۲۶ هزار تومانی قرار گرفته است. تبعات این جهش قیمت که مدیریت هم نمی شود بر قیمت مواد غذایی چگونه خودنمایی می کند؟

افزایش قیمت دلار در بازار آزاد به صورت مستقیم در قیمت مواد غذایی اثرگذاری ندارد. با توجه به اینکه کالاهای اساسی با ارز دولتی و یا نیمایی وارد کشور می شود بنابراین دو مولفه عدم تامین ارز و یا تاخیر در تامین ارز برای واردات این اقلام و یا گران شدن قیمت ارز نیمایی منجر به افزایش قیمت در بازار مواد غذایی و کالاهای اساسی می شود.

تبعات گرانی دلار در بازار آزاد می تواند در بازار آن دسته از کالاهایی که به صورت غیرمستقیم و قاچاق وارد کشور می شود، خودنمایی کند.

خوشبختانه در بازار مواد غذایی به غیر از شکلات و آدامس، کالای قاچاق دیگری نداریم و با توجه به اینکه خرید و فروش این محصولات در بازار دیگر متقاضی ندارند و همچنین در فصل گرم سال ماندگاری این کالاها کم می شود بنابراین قاچاق این اقلام برای قاچاقچیان جذابیتی ندارد و آنها از ارز آزاد برای قاچاق لوازم خانگی و موبایل که کالای پرمتقاضی و با سوددهی بالا است، استفاده می کنند.

* اگر نوسانات ارز در بازار آزاد بر روی قیمت کالاهای اساسی و مواد غذایی اثرگذار نیست چرا شاهد افزایش قیمت در این بازار هستیم؟

قیمت ارز نیمایی در صرافی بانکها به دلیل جهش نرخ دلار در بازار آزاد افزایش قابل توجهی پیدا کرده است به همین دلیل نرخ کالاهای اساسی نیز دستخوش تغییراتی شده است؛ نرخ دلار نیمایی با افزایش ۲۰ درصدی از ۱۷ هزار تومان به ۲۰ هزار تومان رسیده است که تبعات آن تا دو ماه آینده در قالب افزایش حداقل ۲۰ درصدی قیمت کالاهای اساسی و مواد غذایی خود را نشان خواهد داد؛ البته افزایش ۲۰ درصدی قیمت مواد غذایی خوشبینانه ترین پیش بینی از افزایش قیمت کالاهای اساسی و مواد غذایی تا دو ماه آینده است.

زمانی که قیمت ارز گران می شود، اگر قیمت تمام شده یک محصول وارداتی N تومان لحاظ شود نرخ همان محصول تولید داخل حداقل N به علاوه یک تومان است زیرا کیفیت محصولات کشاورزی ایران به مراتب بالاتر از کالای مشابه خارجی است.

* روز گذشته در مجلس شورای اسلامی طرح توزیع کوپن با یک فوریت تصویب شد. دیدگاه شما در باره این تصمیم مجلس و دولت برای اداره بازار و اقتصاد خرد کشور چیست؟ آثار روانی توزیع کوپن بر زندگی مردم را چگونه ارزیابی می کنید؟

بدون تردید توزیع کوپن از نظر روانی بسیار اثر نامطلوب برای جامعه دارد اما در تعجب هستیم که چرا مسئولان برای کنترل نرخ ارز کاری نمی کنند و آن را آزاد گذاشته اند تا با جهش قیمت های عجیب و غریب مردم آزادانه به سمت خط فقر هدایت شوند و در نهایت مجبور به تامین مایحتاج به صورت کوپنی بشوند.

توزیع کوپن شیوه ای بود که در شرایط جنگ جهانی دوم برای تامین مایحتاج مردم از آن استفاده شد و ما نیز در دوران جنگ تحمیلی این تجربه را داشتیم.

 توزیع کوپن اگر رسما تایید شود و ضرورت دارد از مردمی که نمی توانند حداقل های معیشتی را تامین کنند قرار است حمایت هایی به عمل بیاید می توان از شیوه های بهتری نیز برای حمایت از مردم بهره برد نه اینکه با توزیع کوپن میان مردمی که فقر و فشارهای اقتصادی را با گوشت، پوست و استخوان لمس کرده اند کالای کوپنی توزیع و آنها را جیره خوار دولت کرد.

توزیع کوپن بازگشت به شرایط اقتصادی در دوران جنگ است و استفاده از این شیوه بدترین تجربه اقتصادی خواهد بود.

بازگشت کوپن به چرخه اقتصاد خرد کشور شاید راهکاری برای کنترل قیمت ها در بازار مواد غذایی و کالاهای اساسی باشد ولی مشکل اصلی این است که چرا مسئولان به جای حل کردن صورت مساله که همان افزایش لجام گسیخته قیمت دلار است دارند صورت مساله را با توزیع کوپن پاک می کنند.

* بدون تردید برخی رسته های شغلی از میان می روند و یا رکود شدیدی را تجربه خواهند کرد. تبعات توزیع کوپن بر روی صنف شما چیست؟

بدون شک توزیع کوپنی کالا بر روی فعالیت صنف عمده فروشان اثر منفی می گذارد زیرا توزیع کالا همانند سبدهای حمایتی به واسطه فروشگاههای زنجیره ای انجام خواهد شد بنابراین صنف بنکداران مواد غذایی رکودی عمیقتر از شرایط فعلی را تجربه خواهد بود.

اتحادیه بنکداران مواد غذایی چهار سال قبل ۱۸۵۰ عضو داشت که برای ۵۰۰ عضو جدید نیز پروانه کسب صادر شد ولی امروز به جای اینکه تعداد اعضای این اتحادیه با کاهش هزار پروانه مواجه شده است که دلیل عمده آن ورشکستگی و تعطیلی واحد صنفی بوده است.

بدون تردید توزیع کوپن می تواند آمار بیکاری در صنف بنکداران مواد غذایی را افزایش دهد اما هنوز برآوردی از آن نداریم.