مقصر اصلی افزایش قیمت دلار کیست؟

با افزایش نوسان در بازار ارز دولت صراحتا صادرکنندگان را متهم ردیف اول افزایش نرخ دلار عنوان کرده است. روز گذشته حسن روحانی، رئیس‌جمهوری به بدهکاران عمده ارزی اخطار داد و گفت: « بانک مرکزی می‌بایست به همه بدهکاران عمده برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات اخطار داده و زمان پرداخت برای آنان مشخص شود و در صورت تخطی، با معرفی آنها به افکار عمومی و مراجع ذیصلاح، به تخلف آنها رسیدگی شود.» به دنبال آن نیز بانک مرکزی به عنوان دیگر نهاد دولتی با هشدار به آن دسته از صادرکنندگانی که تاکنون نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات اقدام نکرده‌اند، اعلام کرد: « در نظر گرفتن فرصت زمانی حداکثر چهار ماه از تاریخ صدور کالا برای برگشت ارز صادراتی، به منظور فراهم آوردن شرایط و امکان برگشت ارز به کشور است و انتظار می‌رود صادرکنندگان با تسریع در برگشت ارز صادراتی مصالح و منافع جامعه را مدنظر قرار دهند.»

همچنین وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز به عنوان سومین نهاد دولتی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «در راستای مصوبات امروز ستاد اقتصادی دولت، کارت‌های بازرگانی آن دسته از صادرکنندگانی که هیچگونه ارزی به کشور بازنگردانده‌اند و درصد بازگشت ارز آنها صفر است، تعلیق خواهد شد.»

بانک مرکزی اسامی را اعلام کند

در همین حال عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران در پاسخ به این پرسش که دولت اخیرا صادرکنندگان را متهم به افزایش نرخ دلار عنوان کرده است، چرا ارزهای صادراتی به چرخه اقتصاد برنگشته است؟ به تجارت‌نیوز گفت: اینکه یک حرفی بدون پایه و اساس و به صورت کلی زده شود و افراد بگویند صادرکنندگان ارز را به چرخه اقتصادی بر نمی‌گردانند که نمی‌تواند ملاک باشد. بانک مرکزی لیستی از اسامی صادرکنندگانی که ارز حاصل از صادراتشان را نیاورده‌اند تهیه و منتشر کند تا متخلفین به افکار عمومی معرفی شوند و افراد صالح و معتبر زیر سوال نروند. نکته مهم دیگر این که ممکن است برخی ازصادرکنندگان به دلایلی نتوانسته باشند تا به حال این کار را انجام بدهند به نظر ما باید به وضعیت آنها رسیدگی شود که اگر سو نیتی نداشته باشند و به جهت محدودیت‌های مشخص دلایل منطقی و قانع‌کننده دیگری به بانک ارائه دهند از کسانی که هیچ دلیلی برای عدم واریز تعهد ارزی خود نداشته و خاطی‌اند تفکیک شوند. تصور می‌کنم منظور بانک مرکزی شرکت‌های بزرگی هستند که بی‌دلیل از واریز پیمان ارزی خود سر باز زدند.

سید رضی آقا میری افزود: معمولا دو دسته افراد ارز را به کشور برنگردانده‌اند دسته اول کسانی هستند که یک بار صادرات را آن هم با رقم بالا انجام می‌دهند و دیگر صادراتی نمی‌کنند.این‌ها از کارت‌های یک بار مصرف استفاده می‌کنند، عضو هیچ تشکل صادراتی نیستند و بدین طریق ارز را از کشور خارج می‌کنند. نام این افراد باید اعلام شود و همانطور که وزارت صمت گفته کارت بازرگانی ایشان تعلیق گردد. دسته دوم افرادی هستند که کارشان سال‌هاست صادرات است و عضو یک تشکل و شناخته شده‌اند و با برگشت ارز حاصل از صادرات و تبدیل آن به ریال دوباره کالاهای خریداری شده یا اگر خودشان تولید‌کننده باشند محصولشان را به بازارهای جهانی صادر می‌کنند. آنها حتی نیاز به سپردن تعهد ارزی هم ندارند و جز برگرداندن ارز راه دیگری ندارند، آنها سال‌هاست در کمال دقت و حسن نیت همین کار را می‌کنند.

او با اشاره به اتهام اخیر دولت به صادرکنندگان اظهار کرد: هدف از صحبت‌های اخیرا رئیس کل بانک مرکزی این است که صادرکنندگان را به افزایش نرخ دلار متهم کند؛ در حالی که افزایش نرخ دلار ارتباطی به صادرکنندگان ندارد. هر چند بخشی از صادرکنندگان هم ارز را به کشور برنگردانده باشند، صحبت‌های اخیر مسئولان نشان می‌دهد که اقتصاد کلان کشور در جای دیگری دچار مشکل است.

دولت در تنگنای ارزی قرار گرفته است

میری گفت: چنانچه کل آمار واریزی حاصل از صادرات کالاهای غیر نفتی را رصد کنیم، شاهد خواهیم بود که با این میزان صادرات غیرنفتی انجام شده، امکان ندارد که نرخ دلار این چنین افزایش یابد. اینکه دولت در تنگنای ارزی قرار گرفته به فاکتورهای مهم دیگری مرتبط است ارتباطی به صادرات غیرنفتی واقعی ندارد. افزایش نرخ دلار بیشتر به صادرات نفتی و صادرات غیر نفتی وابسته به نفت مرتبط است. از طرف دیگر افزایش نرخ ارز مثل هر کالائی معلول افزایش نرخ تورم است. ما امروز با نرخ بسیار بالائی از تورم که ناشی از سیاست‌گذاری‌های دولت است رو به رو هستیم. امروز ردپای افزایش نرخ بنزین بر تورم و نهایتا تاثیر آن برکاهش پول ملی را به وضوح مشاهده می‌کنیم.

این صادرکننده در ادامه افزود: با ارائه منابع ارزی ارزان دولتی ( ارز ۴۲۰۰ تومانی) که به دلیل سیاست ارزی چند نرخی در اختیار برخی افراد قرار گرفت، عده‌ای مقدار کلانی ارز ارزان نرخ را گرفتند و در مقابل کالا به کشور وارد نکردند، نتیجه این اقدامات حالا مشخص می‌شود.

میری گفت: اگر چه حتما همه صادر‌کنندگان می‌بایست ارز حاصل از صادرات خود را به کشور برگردانند به گمان ما، افزایش نرخ دلار به این میزان و در این مدت کوتاه ربطی به عدم برگشت ارزهای برخی از صادرکنندگان ندارد. صادرکننده واقعی شناخته شده ارز را به کشور بر می‌گرداند.