زور کدام ارز به دلار می‌رسد؟
در شرایطی که شمار زیادی از کشورها به دنبال کاهش وابستگی خود به دلار هستند، سوال اصلی این است که کدام ارز توانایی گرفتن جای دلار را دارد؟
ضربان مالی جهان هنوز هم امریکایی می‌زند. دلار امریکا کماکان اصلی‌ترین سهم را از تراکنش ها، ذخایر ارزی و پرداخت‌ها در جهان دارد و برای ۷۰ سال، امریکا از این ویژگی به عنوانی ابزاری نیرومند در پیشبرد سیاست خارجی و حفظ هژمونی امریکایی بر جهان استفاده کرده است.
از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ، این وضعیت به یک " سو استفاده تمام عیار" تبدیل شده است: روسیه راهبرد امریکا را تبدیل دلار به یک سلاح سیاسی خوانده است و حتی متحدان امریکا نظیر اتحادیه اروپا، ژاپن و انگلیس نسبت به پبامدهای افراط در استفاده از ابزار تحریمی دلار هشدار داده‌اند. این رویکرد باعث شده است تا به‌تدریج کشورها به دنبال کاهش وابستگی خود به دلار باشند.
درحال‌حاضر شماری از کشورها به دنبال استفاده از پول‌های ملی در مبادلات تجاری دوجانبه هستند: روسیه به عنوان یکی از پیشروترین کشورها در این زمینه حتی سهم دلار از ذخایر ارزی خود را از ۴۰ درصد به ۲۲ درصد کاهش داده است. چین قراردادهای نفتی جدید خود را بر حسب یوان امضا می‌کند و به دنبال معرفی یک ارز دیجیتالی مبتنی بر یوان است. در اروپا نیز مکانیزمی برای حفظ همکاری با ایران بر حسب یورو توسعه داده شده است.
به نظر می‌رسد متحدان امریکا اگرچه به دنبال کاهش وابستگی خود به دلار هستند اما نمی‌خواهند آن را به طور کامل جایگزین کنند. اصلی‌ترین رقیب فعلی دلار یعنی یورو مقبویلت و محبوبیت دلار را ندارد اما چین به عنوان اصلی‌ترین رقیب امریکا به شدت در تلاش است تا سلطه دلار را به چالش بکشد و به نظر می‌رسد تحت شرایطی، امکان آن را دارد.
در سال‌های اخیر تلاش‌های چین برای جهانی شدن یوان آثار مثبت زیادی برای این کشور داشته است: سهم یوان از وام‌های بین‌المللی رو به افزایش است، تمایل کشورها برای نگهداری یوان در ذخایر ارزی خود بیشتر شده و در نیویورک، پاریس، لندن و هنگ کنگ شاهد انجام تراکنش‌های مالی و بانکی بر حسب یوان هستیم. با افزایش محبوبیت یوان اکنون سرمایه‌گذاران خارجی نیز راضی شده‌اند تا بر حسب یوان در این کشور سرمایه‌گذاری کنند تا جایی که سال گذشته ۱۵ درصد کل سرمایه گذاری‌های خارجی انجام شده در چین به یوان صورت گرفته است.
از سوی دیگر یک پنجم تجارت اتحادیه اروپا با چین درحال‌حاضر بر حسب یوان است و سهم یوان از ذخایر ارزی جهان طبق اعلام صندوق بین‌المللی پول به بالای دو درصد رسیده است. چین با حدود ۶۰ کشور در جهان قرارداد سواپ ارزی امضا کرده و ۵۱ درصد کل ارزش بازار اوراق عظیم چین که ارزش آن حدود ۱۳ تریلیون دلار تخمین زده می‌شود بر حسب یوان است.
شکی نیست که جهان به یک نظام ارزی چندقطبی نیاز دارد و درحال‌حاضر یوان شاید تنها ارزی باشد که بتواند جلوی دلار قد علم کند.
ارسال نظر