رشد عجیب شاخص فلاکت در ایران

مرکز آمار ایران گزارشی از وضعیت اقتصاد کشور در سال گذشته منتشر کرد که بررسی وضعیت شاخص‌های کلیدی اقتصادی قابل تأمل است.

این در حالی است که اوضاع شاخص‌ها در بخش واقعی اقتصاد نشان می‌دهد که شاخص فلاکت (که وضعیت اقتصادی و اجتماعی یک جامعه را نشان می‌دهد و برای به دست آوردن آن نرخ بیکاری و نرخ تورم را با هم جمع می‌زنند) در پایان سال ۱۳۹۸ به ۴۵.۴ درصد رسیده است.

 شاخص فلاکت از جمله شاخص‌های مهم اقتصادی است که مجموعه‌ای از نرخ بیکاری و تورم را در اقتصاد کشور در بر می‌گیرد و تغییرات آن می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی خاص خود را به همراه داشته باشد.

طبق این آمار شاخص فلاکت در سال ۱۳۹۵ معادل ۱۹.۳ درصد بوده که با رشد به ۲۰.۳ درصد در سال ۱۳۹۶ و ۳۸.۹ در سال ۱۳۹۷ می‌رسد و در ادامه در سال ۱۳۹۸ در فصول مختلف دچار نوسان شده است؛ به گونه‌ای که در بهار ۴۸.۴، تابستان ۵۳.۱ و پاییز ۵۰.۶ درصد گزارش شده بود که در زمستان به ۴۵.۴ درصد کاهش می‌یابد.

بر این اساس در مجموع شاخص فلاکت نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۲۶ درصد و در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۷ حدود شش درصد افزایش دارد.

ریزش ۲۱ درصدی  رشد اقتصادی در ۳ سال

اما بررسی وضعیت سایر شاخص‌های اقتصادی در بخش واقعی اقتصاد نشان می‌دهد که رشد اقتصادی با نفت در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۴ درصد بوده که با نوسان در سه سال اخیر به منفی ۶.۳ در زمستان سال گذشته رسیده است. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت از ۹.۲ در سال ۱۳۹۵ به منفی ۲.۵ درصد در سال گذشته رسید.

اوضاع نرخ تورم نیز بیانگر رشد حدود ۲۸ درصدی از سال ۱۳۹۵ تا پایان سال گذشته است که از ۶.۹ به ۳۴.۸ درصد افزایش یافته است.

وضعیت اشتغال در اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۵ تا پایان سال گذشته از این حکایت دارد که از ۱۲.۴ به ۱۰.۶ درصد کاهش یافته و نرخ مشارکت اقتصادی از ۳۹.۴ به ۴۲.۲ رسیده است.

وضعیت بخش پولی در سه سال اخیر

بخش پولی اقتصادی ایران نیز در دوره ۱۳۹۵ تا پایان ۱۳۹۸ این گونه گذشته رشد نقدینگی از ۲۳.۲ تا ۳۱.۳ پیش رفته است و رشد پول از ۱۹.۳ به ۴۹.۸ و رشد شبه پول از ۲۳.۸ به ۲۸ رسیده است.

تغییرات سهم مالیات و نفت

آنچه که درآمدهای دولت  در سه سال گذشته از این حکایت دارد که سهم درآمدهای مالیاتی از کل منابع در سال ۱۳۹۵، ۳۵.۹ درصد بوده که این رقم در زمستان سال ۱۳۹۶ با ۴۷.۳ به بالاترین میزان می‌رسد. البته مرکز آمار گزارشی از وضعیت این شاخص از پاییز ۱۳۹۷ که حدود ۳۰.۶ درصد بوده اعلام نکرده است.

همچنین سهم درآمدهای نفتی از کل منابع از حدود ۲۶.۱ به ۳۰.۲ در پاییز ۱۳۹۷ رسیده و بعد از آن آماری وجود ندارد.

در تجارت خارجی چه می‌گذرد؟

در تجارت خارجی تغییرات ارزش دلاری صادرات گمرک نسبت به دوره مشابه سال قبل از ۳.۸ درصد در سال ۱۳۹۵ به منفی ۱۲.۶ در پایان سال گذشته کاهش دارد و همچنین تغییرات ارزش دلاری واردات گمرک نسبت به دوره مشابه سال قبل از ۵.۲ به ۱۵.۱ رسیده است. البته این شاخص در برخی مواقع در سال ۱۳۹۷ تا منفی ۳۶ درصد نیز کاهش دارد.

اما شاخص درجه باز بودن اقتصاد یعنی نسبت حاصل جمع واردات به صادرات به تولید ناخالص ملی از ۳۴.۶ در سال ۱۳۹۵ تا ۲۵.۶ در پایان سال گذشته کاهش داشته است.