استقراض دولت از بانک مرکزی، توهم است!

ندری می‌گوید: دولت فکر می‌کند همین که به طور مستقیم سراغ بانک مرکزی نرفته و مستتقیما درخواست پول نکرده عملکرد مطلوبی داشته است، اما از زاویه دیگر نمی‌بیند که اوراق دولتی را با این نرخ بهره فقط بانک‌ها مجبورند بخرند، یعنی این‌که کسری بودجه دولت را مجددا پولی کردند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی به تازگی درباره نحوه تامین مالی کسری بودجه امسال تاکید کرده که موضوع استقراض دولت از بانک مرکزی، توهمی است که عده‌ای همچنان بر آن اصرار دارند و دولت یازدهم و دوازدهم هیچگاه به ‌دنبال استقراض از بانک مرکزی و پولی شدن کسری ناشی از عدم تحقق منابع نبوده است.

این سخنان وزیر اقتصاد در حالی عنوان شده که به اعتقاد برخی اقتصاددان‌ها، تلاش برای جبران کسری بودجه بانک مرکزی را تحت فشار قرار داده است.

کامران ندری، رئیس گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی می‌گوید: رفتار دولت در این مدت برای بانک مرکزی نیز دردسر ساز شده است. برخی از اهداف و سیاست‌های بانک مرکزی به خاطر جوی که دولت، وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و شخص خود رئیس جمهور به وجود آورده‌اند نمی‌تواند در مسیر درست خود قرار بگیرد و اجازه نمی‌دهد سیاست صحیح از سوی این نهاد اتخاذ شود.

وی ادامه می‌دهد: دولت فکر می‌کند همین که از منابع بانک مرکزی استفاده و استقراض نمی‌کند عملکرد مطلوبی داشته و به منابع بانک مرکزی دست نزده است، اما متوجه نیست که همین انتشار اوراق دولتی با این نرخ بهره به مثابه همان استقراض از بانک مرکزی است.

ندری ادامه داد: چرا دولت حاضر نمی‌شوید اوراق خود را با قیمت مناسب ارایه دهید تا از سوی مردم خریداری شود نه بانک‌ها. دولت در امور بانک مرکزی دخالت می‌کند، نرخ بهره در شرایط تورمی اکنون که نباید ۱۵ درصد باشد.

ندری می‌افزاید: اوراق دولتی که نرخ آن ۱۵ درصد است را که مردم عادی نمی‌خرند، بانک‌ها مجبورند که بخرند، یعنی دولت باز هم سراغ منابع بانک مرکزی آمده است؛ در نهایت می‌بینید بانک مرکزی است که منابع مورد نیاز برای خرید این اوراق را در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهد. اگر بانک مرکزی سیاست انقباضی اتخاذ بکند و ذخایر خود را کاهش دهد که دیگربانک‌ها نمی‌توانند اوراق دولتی را خریداری کنند، بنابراین بانک مرکزی باید پایه پولی را در اختیار آنها قرار دهد.

این کارشناس اضافه می‌کند: سخنانی از سوی معاون وزیر اقتصاد و خود وزیر اقتصاد با این عنوان مطرح شده که آنها به این جمع‌بندی رسیده‌اند دولت نباید از منابع بانک مرکزی استفاده کند، من می‌گویم اگر به این نتیجه رسیده‌اید پس چرا حاضر نمی‌شوید اوراق خود را با قیمت مناسب ارایه دهید تا از سوی مردم خریداری شود نه بانک‌ها. دولت دخالت می‌کند، نرخ بهره در شرایط تورمی اکنون که نباید ۱۵ درصد باشد.

نرخ استقراض از مردم ۱۵ درصد نیست

ندری تاکید می‌کند: مشخص است که مردم عادی سراغ اوراق ۱۵ درصدی آن هم اوراق سه تا چهار ساله نمی‌روند و سرمایه خود را وارد بازار مسکن، طلا، ارز و غیره می‌کنند. اگر دولت عملکرد مناسبی داشت و نرخ بهره این اوراق را افزایش می‌داد که قیمت دلار به این سطح نمی‌رسید. قیمت‌های فعلی نتیجه مداخلات دولت است.

ندری: وقتی حمایت‌‌ها از بورس سبب شده که افراد طی سه ماهه ابتدایی سال بازدهی بیش از ۱۰۰ درصد را کسب کنند دیگر اوراق دولتی با نرخ ۱۵ درصد آن هم به صورت سه ساله چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟

وی عنوان می‌کند: دولت فکر می‌کند همین که به طور مستقیم سراغ بانک مرکزی نرفته و مستتقیما درخواست پول نکرده دولت خوبی است، اما از زاویه دیگر نمی‌بیند که اوراق دولتی را بانک‌ها مجبورند بخرند، یعنی این‌که کسری بودجه دولت را باز پولی کردند؛ دولت با خلق پولی که اکنون بانک‌ها انجام می‌دهند کسری بودجه خود را تامین می‌کند و این آثار تورمی بالایی دارد که اکنون در همه سطوح افزایش قیمت‌ها مشاهده می‌شود.

ندری اظهار می‌کند: دولت نمی‌خواهد بپذیرد که در شرایط فعلی، نرخ استقراض از مردم ۱۵ درصد نیست و می‌خواهد به صورت تحمیلی اوراق خود را به مردم بدهد. در این شرایط بانک مرکزی ناچار است بانک‌ها را جمع می‌کند و به آنها دستور دهد که این اوراق را خریداری کند؛ بانک‌ها نیز یک‌بار می‌خرند دو بار می‌خرند، بعد از آن به بانک مرکزی می‌گویند اگر قرار است اوراق دولتی بخریم باید پایه پولی را افزایش دهید.

وی در پایان با اشاره به بازدهی بورس می‌گوید: وقتی حمایت‌‌ها از بورس سبب شده که افراد طی سه ماهه ابتدایی سال بازدهی بیش از ۱۰۰ درصد را کسب کنند دیگر اوراق دولتی با نرخ ۱۵ درصد آن هم به صورت سه ساله چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟