دلایل افول اقتصادی در کشور
سهراب بختیار – کارشناس اقتصادی
نگاهی به نرخ رشد اقتصادی سالانه در ۴۲ سال، پس از انقلاب، در کشور نشان میدهد ؛ بر اثر تحولات اجتماعی و سیاسی سالهای ابتدایی انقلاب، و آغاز جنگ تحمیلی، این میزان نرخ، مسیر نزولی را تجربه کرد. به طوری که ؛ در دهه شصت، و تاثیرات مخرّب جنگ، بر اقتصاد و تولید، به زیر صفر رسید.
با پایان جنگ، و آغاز بازسازی در دوران سازندگی و تحوّل در تولید دهه هفتاد شمسی، را میتوان شروع تحولی در اقتصاد پس از انقلاب، در ایران دانست ؛ که این سیر صعودی، در دهه هشتاد، و به واسطه افزایش رشد در آمدهای نفتی، بیشترین نرخ رشد اقتصادی، پس از انقلاب را در سال ۸۶ و در حدود ۶ درصد تجربه کرد.
با آغاز دهه نود و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید!!! با از سرگیری دور جدید تحریمهای ظالمانه به کشور، سیر شدید نزولی را از سر گرفت، و تجربه رشد اقتصادی منفی را در اواخر دهه ۹۰، شاهد هستیم. بطوری که ؛ بر اساس آمار سالیانه ؛ صندوق بینالمللی پول ایران در سال ۲۰۱۹، بالاترین سقوط تولید ناخالص داخلی (منفی۸/۲ درصد ) را میان کشورهای جهان تجربه کرده است.
تنها ۱۵کشور جهان، در سال ۲۰۱۹، کاهش تولید ناخالص داخلی داشتهاند، و ایران جزء ۷ کشور معدود در دنیا است، که ۳ سال متوالی، این سیر نزولی را دنبال کرده است.
از سوی دیگر، چشمانداز سال آینده نیز، نشان میدهد، با توجه به تحولات در صحنه ی بینالملل و امریکا و در صورت ادامه روند خصمانه امریکا و محدویتهای نفتی و تجاری، فروش گاز به عنوان درآمدی ارز آور نیز، تحت الشعاع تحولات جدیدی از جمله ؛ پیدا شدن مخازن جدید گازی ترکیه در دریای سیاه، و از دست رفتن بخش عمدهای از مشتریان منطقهای گاز ایران، از جمله ؛ خود ترکیه است. کشورهای حوزه خلیج نیز ؛ با سوءاستفاده از تقابل سیاسی ایران و جامعه جهانی و تعامل بینالمللی، مسیر پیشرفت و توسعه را در پیش گرفته و اقتصاد خویش را تبدیل به؛ با ثباتترین، اقتصادهای جامعه جهانی نمودهاند.
قابل ذکر است در حالی که ؛ ریال ایران به عنوان یکی از بیارزشترین پولهای جهانی به حساب میآید، دینار کویت، دینار بحرین و ریال عمان، ارزشمندترین واحدهای پولی جهان محسوب میشوند و مردم کشورهای امارات و قطر و عربستان نیز بالاترین سطح رفاه را تجربه مینمایند.
عراق و افغانستان نیز، در سال ۲۰۱۹، از بیشترین نرخ تولید ناخالص داخلی برخوردار بودهاند.
سوال پیش آمده این است که؛ عامل این ریزش شدید اقتصادی و ریالی چیست؟؟
بنده معتقدم: عواملی همچون ؛ تحریمهای ظالمانه در سقوط واحد پولی و معضلات فعلی اقتصادی کشور دخیل است. امّا عامل اصلی این فروپاشی اقتصادی، نا کارآمد بودن دولت در این برهه زمانی است.
ناکارآمدی که، از اواخر دهه ۸۰ ( دولت بهار ) و با ورود یارانه نقدی بر معیشت مردم، آغاز و در دهه ۹۰ و دولت تدبیر و امید!!! به حد اعلای خود رسید، و باعث ایجاد سیستماتیک رانت و فساد گردید. بطوری که ؛ کمتر روزی در اخبار و جراید خبری، از اختلاسهای کوچک و بزرگ و...
اختصاص ارز به افراد، فاقد صلاحیت و نابودی ده ها، میلیارد دلار در شرایط موجود، آن هم به بهانه تامین کالاهای اساسی و پرهیز از معرفی این افراد به قوه قضاییه، نمونه بارزی بر بیتدبیری دولت مردان است.
اتخّاذ تصمیمات صحیح دولت در شرایط فعلی و پرهیز از هیجانی نمودن کاذب بازارهای مالی، مدیریت صحیح بر منابع ارزی موجود و مطالبه هوشمندانه ارزهای بلوکه شده، ثبات در مصوّبات صحیح و رجوع به سازوکارهای اقتصادی، عملی در شرایط تحریم و همچنین ؛ مهار تورّم درون گرا، و دوری از چاپ مجدّد اسکناس، و کاهش تعهّدات، و بدهکاریهای دولت و....در کنار تسریع، در توافقنامههای تجاری با چین و...مسیر را برای عبور، سهل تر از شرایط تحریم فراهم میسازد.
ارسال نظر