بازی خطرناک با بازار مرغ

کمبود و گرانی نهاده به خصوص در دو سال گذشته، سبب نارضایتی دامداران و مرغداران شده است. دولت با اختصاص ارز مرجع؛ به دنبال حفظ آرامش بازار و تامین نیازهای پرورش‌دهندگان بوده است اما بسیاری از نمایندگان مجلس، اقتصاددانان، فعالان این حوزه و شخصیت‌های دیگر بر این اعتقاد هستند که این برنامه، نه جلوی تورم و التهاب بازار را گرفت و نه بر انگیزه پرورش‌دهندگان افزود. آیا وقت آن نرسیده است که دولتمردان در سیاست خود تجدیدنظر کنند؟ گسترش‌نیوز در گفتگو با رحمت‌الله نوروزی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی به تحلیل این موضوع پرداخت. لابلای گفتگو به علل ناکام ماندن اشتغال‌زایی از طریق اختصاص تسهیلات از صندوق ملی توسعه پرداختیم. آنچه می‌خوانید بخش دوم این مصاحبه است.

واگذاری نظارت‌شده موضوع نهاده

رحمت‌الله نوروزی درباره معضل نهاده به خبرنگار گسترش‌نیوز گفت: «قیمت نهاده از ۲۵۰۰ تومان به بالای ۱۳ هزار تومان رسیده است. آزادسازی قیمت نهاده، باعث کاهش قدرت خرید مردم می‌شود که پدیده خطرناکی است. قبل از آزادسازی قیمت نهاده باید به این فکر کرد که در صورت خرید نهاده به قیمت ۱۳ هزار تومان، قیمت گوشت  مرغ چقدر می‌شود؟ همین الان که قیمت نهاده افزایش یافته است احتمال افزایش بسیار زیاد قیمت در هفته‌های آتی، وجود دارد. در شرایطی که هزینه تمام اقلام، بالا رفته است یکی از گزینه‌های مرغدار آن است که جوجه‌ریزی نکند که عواقب ناخوشایند بسیاری به همراه دارد. در این صورت دولت باید به واردات متوسل شود. مرغداران گله‌مند هستند. همیشه گفته‌ام که دولت باید به جد، به این حوزه ورود کند. موضوع نهاده و واردات آن را باید به نمایندگانی از اتحادیه‌های مرتبط واگذار کرد. مجلس و بانک مرکزی هم نظارت و راستی‌آزمایی کنند. در دو سال گذشته ارز بسیاری برای واردات نهاده گرفته شده ولی وارداتی انجام نشده است».

انحصار پایان یابد

آیا می‌توان گفت سیاست اختصاص ارز دولتی برای واردات نهاد، شکست‌خورده دانست؟ نماینده علی آباد کتول ضمن تایید این نظر به خبرنگار گسترش‌نیوز گفت: «باید فکری اساسی کرد. قطعا این طرح موفق نبوده است. همه اعضای کمیسیون کشاورزی در دیداری که حدود دو هفته قبل در دیدار با نماینده بانک مرکزی داشتیم همین موضع را بیان کردند. ارز باید به کسانی اختصاص یابد که تامین‌کننده واقعی نیازهای جامعه مرغداران کشور هستند. انحصار چند شرکت معدود باید پایان یابد. مجلس، کارکرد نظارتی خود را تقویت کند تا معلوم شود دقیقا چه کسانی ارز واردات نهاده دریافت کرده‌اند؟».

چشم‌انداز ترسیم کنیم

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در ارتباط با کمبود کره در بازار کشور گفت: «در این شرایط نباید اجازه داد که کمبود کالایی مثل کره باعث نگرانی مردم شود. باید با شرکت‌های لبنیاتی توانمند کشور به گفتگو نشست و از آنها حمایت کرد. باید به طور ریشه‌ای به موضوع نگاه کرد و سوال کرد چرا و به چه دلایلی، آمار دام کشور کاهش یافته است؟ آیا در سه سال گذشته که شرایط ارزی بهتر بود، نمی‌توانستیم سیاست درستی اتخاذ کنیم و به سوی خودکفایی در تولید دام حرکت کنیم؟ دام و طیور یکی از محورهای اصلی خودکفایی است. باید چشم‌انداز تولید سالانه کره، شیر و محصولات لبنی دیگر مشخص می‌شد. صادرات موفق محصولات لبنی به آن معناست که با ترسیم چشم‌انداز برای تولید اقلامی که کمبود وجود دارد می‌شد از بروز مشکلاتی نظیر آنچه امروز در مورد کره می‌بینیم جلوگیری کنیم. وزارت کشاورزی باید منطبق با سیاست‌های برنامه ششم توسعه، سندی طراحی کند».

اعتباری که اشتغال‌زایی نیاورد

وی در تشریح بیشتر این موضوع گفت: «کوتاهی شده است. مقام معظم رهبری سال قبل موافقت کردند که صندوق توسعه ملی، مشاغل خانگی را تقویت کند. اکنون باید دید صندوق تا چه حد در انجام این کار موفق بوده است؟ بررسی ضریب انحراف تسهیلات این صندوق نشان می‌‌دهد که بسیاری از افراد تسهیلات دریافت کرده‌اند اما اشتغالی ایجاد نشده است. دولت و مجلس و سازمان‌های نظارتی باید نظارت کنند. در صورت مدیریت صحیح اعتبارات این صندوق، نرخ اشتغال‌زایی واقعا افزایش می‌یافت. ۱۱ هزار میلیارد در سطح کشور تزریق شد اما به راستی چه مقدار اشتغال‌زایی شد؟ بدون شک این قبیل تسهیلات به سازمان‌ها و نهادهای مقتضی داده شود اما همزمان راستی‌آزمایی شود. نباید اجازه داد چند نفر به نام تاسیس گاوداری، تسهیلات بگیرند و بعد وارد کار ملک، خودرو، بورس، طلا و ... شوند! پیشنهاد می‌کنم یک استان به عنوان نمونه انتخاب شود تا مشخص شود انحراف این تسهیلات چقدر بوده است».

وی در ارزیابی عملکرد دولت کنونی در حوزه کشاورزی گفت: «تحریم‌ها قبل از آغاز دولت کنونی شروع شده بود. واقعیت آن است که بخشی از مشکلات به تحریم‌ها و بخشی به سوءمدیریت‌ها مربوط می‌شود. باید دوگانه اصول‌گرا، اصلاح‌طلب را کنار گذاشت و با اتکا با ظرفیت‌های بسیار کشور، منافع ملی را به حداکثر رساند. همه دلسوزان و سازمان‌ها و دلسوزان پای کار بیایند و به دولت کمک کنند. در گام دوم انقلاب باید کارآمدی نظام را به نمایش گذاشت. تاثیر تحریم بیشتر از ۳۰ درصد نیست. بیائیم و سند جامع هر استان در حوزه کشاورزی و صنعت را تهیه کنیم. اگر حلقه مفقوده را شناسایی کنیم می‌توانیم مثل قبل ارزآوری داشت و به جایگاهی که قبلا به عنوان مثل در حوزه تولید و صادرات پسته، فرش و زعفران داشتیم برگردیم. به تاسی از  رهنمودهای مقام معظم رهبری می‌توان از وابستگی به نفت کاست».