بازار وارداتی‌ها در دور برگردان رونق

در شرایطی که به گفته فعالان بازار خودروهای وارداتی این بازار فصل زمستان را با رونق آغاز کرده است، شاهد بودیم در اواسط پاییز همزمان با اعلام نتایج اولیه انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا و کاهش نرخ ارز نمودار قیمتی در بازار خودروهای وارداتی نیز نزولی شد.اما بعد از نزدیک به دو ماه سقوط قیمت‌ گویی قیمت‌ها به ثبات رسیده و همین اتفاق سبب شده تا کم‌کم پای مشتریان به بازار باز شود. فعالان بازار حضور مشتریان برای خرید وارداتی‌ها را به دو دلیل می‌دانند.

دلیل اول کاهش قابل‌توجه قیمت خودروهاست. آن‌طور که دست اندرکاران بازار خودروهای وارداتی عنوان می‌کنند ریزش قیمت در بازار وارداتی‌ها به نوعی از ریزش نرخ ارز نیز سبقت گرفته و همین اتفاق مشتریان را ترغیب کرده که در بازار حضور پیدا کنند.

در کنار افت قابل توجه قیمت خودروها به نظر می‌رسد مصرف‌کنندگان چندان به از سر‌گیری واردات خودرو خوش بین نیستند، بنابراین ترجیح می‌دهند در بازار حضور یافته و خودروهای مورد نظر خود را از میان محصولات صفر موجود یا خودروهای کارکرده که افت قیمت قابل توجهی نیز به خود دیده، انتخاب و خریداری کنند. فعالان بازار این مساله را به‌عنوان دلیل دیگری در ارتباط با رونق اتفاق افتاده در بازار وارداتی‌ها مطرح می‌کنند و می‌گویند با توجه به نزدیک شدن به پایان سال و ناامیدی مصرف‌کنندگان از آزاد شدن دوباره واردات خودرو، آنها به قیمت‌های فعلی به نوعی راضی هستند و از ترس افزایش دوباره قیمت‌ها به نوعی خرید خود را جلو انداخته و در بازار حضور پیدا کرده‌اند.بر این اساس متوسط قیمت خودروهای صفر کیلومتر وارداتی در پایان آبان ۱۳۹۹ حدود ۸۰ درصد بیشتر از متوسط قیمت آنها در پایان تیر ۱۳۹۹ بوده و در ماه‌های آذر و دی اندکی در مقایسه با آبان افت کرده است.بدین ترتیب به نظر می‌رسد که افت قیمت وارداتی‌ها بسیاری از مشتریان این نوع محصولات را به بازار کشانده است.اما رونق خرید و فروش خودروهای دست دوم وارداتی و صفر در شرایطی طی چند ماه گذشته عینا به چشم می‌آید که با کمال تعجب در خیابان‌هایی که بورس فروش خودروهای وارداتی است، چندین نمایشگاه بازگشایی شده و محصولاتی را پشت ویترین خود قرار داده‌اند که بسیاری از مشتریان این خودروها را پیش از توقف واردات در نمایشگاه‌های خودرو به خاطر دارند. آنچه مشخص است به گفته فعالان بازار به دلیل توقف واردات خودرو، بسیاری از شرکت‌ها محصولات دست دوم را با تغییراتی در معرض فروش قرار می‌دهند.

در همین حال اما در شرایطی بازار خودروهای وارداتی روزهایی نسبتا شلوغی را سپری می‌کند که شاهد هستیم همزمان با بررسی لایحه بودجه سال آینده در کمیسیون تلفیق بحث‌هایی در ارتباط با اخذ مالیات از خودروهای لوکس به نوعی مطرح شده است.

در این بین هنوز بحث اخذ مالیات از خودروهای لوکس در کمیسیون تلفیق نهایی نشده اما به نظر می‌رسد چنانچه این بحث مورد تایید اعضای کمیسیون تلفیق قرار بگیرد شاهد خواهیم بود که خودروهای وارداتی با قیمت ۲ میلیارد تومان به بالا مشمول این مالیات می‌شوند و این مساله روی بازار خودروهای وارداتی نیز تاثیر گذار خواهد بود.

 اخذ مالیات و تغییر رفتار خریداران

رونق این روزهای بازار خودروهای وارداتی با توجه به نبود چشم اندازی برای بازگشایی واردات خودرو در سال آینده به نوعی می‌تواند ادامه داشته باشد و فعالان این بازار می‌توانند کج دار و مریز به حیات خود ادامه دهند اما این بازار می‌تواند از ناحیه اخذ مالیات از خودروهای بالای ۲ میلیارد تومان (خودروهای لوکس) به نوعی با تحولاتی همراه شود.چنانچه این اتفاق نهایی شود می‌توان گفت بازار خودروهای وارداتی در سال آینده روزهای متفاوتی را نسبت به شرایط فعلی تجربه خواهد کرد.

بحث اخذ مالیات از خودروهای لوکس هنوز در کمیسیون تلفیق بودجه مطرح نشده و مشخص نیست در صورتی که اعضای کمیسیون تلفیق به آن رای مثبت دهند و اخذ مالیات از خودروهای لوکس در این کمیسیون نهایی شود، نمایندگان در صحن علنی به آن رای دهند یا نه؟ اما چنانچه بحث اخذ مالیات از خودروهای وارداتی با قیمت بالای ۲میلیارد تومان از پیچ بهارستان به سلامت گذر کند و دولت نیز بر خلاف سال جاری که آیین نامه‌ای برای آن تهیه نکرده بود، بخواهد در سال آینده دریافت این نوع از مالیات را آغاز کند آنگاه این مساله چه تاثیری روی بازار خودروهای وارداتی و همچنین رفتار طرف تقاضا در این بازار خواهد گذاشت؟

بی تردید اولین تاثیر این اقدام دولت در اخذ مالیات از خودروهای لوکس تغییر جهت بخش عرضه و تقاضا در این زمینه است. بازار خودروهای وارداتی به واسطه ممنوعیت دو سال و نیمه بیش از پیش تحدید شده است حال اخذ این مالیات از خودروهای لوکس می‌تواند مشتریان و فروشندگان را به خرید و فروش خودروهای زیر دو میلیارد تومان ترغیب کند.

به‌طوریکه خریداران خودروهای وارداتی برای اینکه به نوعی در تله پرداخت این مالیات نیفتند به دنبال خودروهایی می‌روند که زیر قیمت ۲ میلیارد تومان قابل خریداری باشد. از طرف دیگر چنانچه زمزمه‌های واردات خودرو برای سال آینده نیز رنگ واقعیت به خود بگیرد شرکت‌های وارد‌کننده به‌عنوان طرف عرضه به سمت واردات خودروهایی گرایش پیدا می‌کنند که بتوانند با قیمتی زیر ۲ میلیارد تومان آنها را عرضه کنند.

با توجه به رفتارهای پیش بینی شده برای طرف عرضه و تقاضا در بازار وارداتی‌ها به نظر می‌رسد ذی نفعان این بازار به سمتی می‌روند که به نوعی قانون پرداخت مالیات برای خودروهای لوکس را دور بزنند.

 دلایل حضور خریداران در بازار

خرید و فروش خودروهای وارداتی که در پاییز به نوعی به کما رفته بود و بازار به‌رغم ریزش قیمت‌ها خریداری به خود نمی‌دید با شروع فصل زمستان گویی به تدریج از کما خارج می‌شود و خریداران به نوعی با بازار آشتی می‌کنند.

در این ارتباط مصطفی خدری فعال بازار به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: ریزش قیمت‌ها در پاییز به نوعی متوقف شده و شاهد هستیم که با آغاز فصل زمستان گویی قیمت‌ها به ثبات رسیده است. این فعال بازار خودروهای وارداتی ادامه می‌دهد: ایجاد ثبات قیمتی سبب می‌شود خریداران به تدریج در بازار حضور یافته و همین مساله داد و ستد را تا حدودی رونق می‌دهد. خدری معتقد است: ریزش قیمت خودروهای وارداتی در پاییز حتی بیش از ریزش نرخ‌ها در بازار ارز بود و همین اتفاق نیز باعث شد تا طرف تقاضا راه بازار را در پیش گیرد. این فعال بازار می‌گوید: علاوه بر ریزش قیمت همچنان خریداران نسبت به ایجاد گشایشی در واردات خودرو بدبین هستند و این مساله روی حضور آنها در بازار اثر مثبت می‌گذارد. خدری ادامه می‌دهد: بعید است دولت نیز عزمی برای این مساله داشته باشد زیرا همچنان چالش مدیریت منابع ارزی دغدغه اصلی دولت محسوب می‌شود.

این فعال بازار خودروهای وارداتی به مخالفت شدید مدیران ارشد بانک مرکزی با واردات خودرو به‌عنوان مانع دیگری در این زمینه اشاره می‌کند و می‌گوید: رئیس کل بانک مرکزی به هیچ وجه روی خوشی به واردات خودرو نشان نمی‌دهد.

خدری می‌گوید: در مقطعی این بحث مطرح شده بود که کره‌ای‌ها خواستار آن هستند که پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های خود را با کالا از جمله خودرو و لوازم خانگی تهاتر کنند اما این مساله با مخالفت عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی به نوعی عقیم ماند.

به نظر این فعال بازار بحث واردات خودروهای دست دوم با توجه به مخالفت محیط زیست و همچنین سازمان ملی استاندارد نیز به جایی نخواهد رسید.

آن طور که خدری می‌گوید در حال حاضر بخش بزرگی از مشتریان موجود در بازار را مصرف‌کنندگان واقعی تشکیل می‌دهد و خرید به قصد سرمایه‌گذاری بخش اندکی از بازار را به خود اختصاص می‌دهد.

آیدین فضل‌علیزاده از فعالان بازار خودروهای وارداتی نیز به خبرنگار ما می‌گوید: به‌رغم ممنوعیت دوسال و نیمه واردات خودرو همچنان شاهد حضور خودروهای صفر در بازار هستیم و این مساله به نوعی چراغ بازار خودروهای وارداتی را روشن نگه داشته است.

فضل‌علیزاده تاکید می‌کند: ممنوعیت واردات خودرو روی بازار وارداتی‌های دست دوم نیز اثر مثبت گذاشته و تنور محصولات وارداتی دست دوم در بازار کشور همچنان داغ است.

این فعال بازار خودروهای وارداتی با اشاره به گشایش نمایشگاه‌های جدید می‌گوید: با توجه به ریزش‌های اتفاق افتاده در بازار سرمایه، بازار ارز و طلا این گمان به‌وجود آمده که بازار خودروهای وارداتی با توجه به قدرت نقد‌شوندگی بالا می‌تواند محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشد اما همچنان بازار خودروهای وارداتی به رغم رونق نسبی که در دو هفته‌ای که از فصل زمستان می‌گذرد در قیاس با فصل پاییز به خود دیده با روزهای اوج خود فاصله دارد و فعالان بازار به نوعی در حال زیان‌دهی هستند.

فضل‌علیزاده معتقد است افزایش قیمت خودروهای وارداتی را به هیچ عنوان نمی‌توان ملاکی برای کسب سود قرار داد؛ آنچه در این ارتباط از اهمیت بالاتری برای فعالان این بازار برخوردار است قدرت جایگزین کردن محصول به‌فروش رفته است.