چرا قیمت میوه از باغ تا بازار اینقدر متفاوت است؟

بارها از کشاورزان و باغداران مختلف شنیده‌اید که قیمت خرید محصولاتشان، بسیار پایین‌تر از قیمتی است که به دست مصرف‌کننده می‌رسد. در این میان نه کشاورز و باغدار نفع چندانی می‌برند و نه مصرف‌کنندگان و این در حالی است که مابه‌التفاوت قیمت خرید محصول تا فروش آن، ارقام بسیار قابل توجهی را در بر می‌گیرد. مرتضی عزتی اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با گسترش نیوز، نسبت به این رویکرد واکنش داد.

تفاوت قیمت از مزرعه تا سفره

عزتی در پاسخ به پرسشی مبنی بر علت بروز این تفاوت قیمت فاحش میان قیمت‌ میوه‌ها و سبزیجات از مزرعه تا سفره، اظهار داشت: دولت نسبت به این مسئله می‌توانست از الگوهای مناسبی استفاده کند. توجه داشته باشید که قیمت تمام شده محصولات زراعی و باغی، آن چیزی است که از مصرف نهاده های کشاورزی و کود شیمیایی به علاوه دستمزد کشاورز است و اگر بخواهیم هزینه‌های سوخت و ترابری فرآورده را هم در نظر بگیریم، فقط می‌ماند سود فروشنده که باید در قیمت نهایی محاسبه شود.

این اقتصاددان ادامه داد: مسئله این است که در این زمینه فقط یک فروشنده وجود ندارد و ما با تعدد خریدار و فروشنده مواجه هستیم که باعث می‌شود تا قیمت محصول حتی ۱۵۰ درصد گرانتر از قیمت فروش در باغ و مزرعه بشود و در نهایت باعث ایجاد فشار بر مردم خواهد شد. دولت و مجلس در حال حاضر دو راهکار برای مدیریت این معضل دارند و به نظر من هر دو می‌تواند منجر به نتیجه مطلوب و بهینه برای باغدار و مصرف‌کننده باشد.

از الگوهای روز استفاده کنیم

وی افزود: یک الگو پیش روی ما، الگوی رفتاری چین در این زمینه است که باعث شده تا محصولات کشاورزی با حذف واسطه‌ها، توسط کشاورزان به فروش برسد و در این راستا زیرساخت‌های فروش الکترونیکی در روستاها را با ایجاد اینترنت در روستاها و آموزش به مردم برای فروش فراهم کرده و در نتیجه باعث افزایش چشمگیر صادرات مواد غذایی از چین به اقصی نقاط جهان شده است و برای مردم هم قیمت‌های مناسبی جهت خرید محصولات فراهم شده است.

هند چگونه در کشاورزی انقلاب کرد؟

این استاد دانشگاه اذعان کرد: الگوی دیگری که وجود دارد کشور هند است که در یک دهه اخیر توانسته با انقلاب کشاورزی به پیش برود. این الگو مبتنی بر دو حرکت توسط دولت بود! نخست کشاورزان را از یارانه‌های پرداختی دولتی محروم کرد و به همه اعلام کرد که قیمت محصولات کشاورزی و باغی و دامی، از این به بعد آزاد است و دولت نه یارانه بذر می‌دهد و نه یارانه آب و کود پرداخت می‌کند!

این اتفاق باعث شد موجی از فقرزدایی برای ۱۲۰ میلیون کشاورز هندی فراهم شود و کشاورزان بتوانند محصولات خودشان را از طریق کنسرسیوم‌های کوچک روستایی در بورس بفروشند و سود خوبی بکنند. به همین دلیل محصولات کشاورزی در هند هم با جهش در تولید مواجه شدند. اتخاذ هر کدام از این راهکارها و یا حتی ترکیبی از این دو می‌تواند اقتصاد کشاورزی ایران را سامان بیشتری ببخشد.