گشایش اقتصادی در راه است؟

همزمان با مطرح شدن آزادسازی ۳ میلیارد دلار از منابع ارزی بلوکه شده ایران در امارات، عراق و کره جنوبی، گمانه‌زنی‌ها پیرامون افزایش گشایش‌های اقتصادی در کشور و همچنین بازگشت ایالات متحده به برجام، باعث ایجاد ثبات در بازار ارزی کشور شده است. سید صباح زنگنه کارشناس مسائل بین‌الملل و دیپلمات ارشد، در گفت‌وگو با گسترش نیوز ضمن ابراز امیدواری در این زمینه، همه را به احتیاط در اظهارنظرهای مرتبط با این موضوع فراخواند! 

پالس‌های سازنده‌ای از طرفین ارسال می‌شود

این نماینده پیشین مجلس در پاسخ به پرسشی مبنی بر در دسترس بودن توافق با غرب و به ویژه ایالات متحده، اظهار داشت: هم ایران و هم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و هم دولت آمریکا پالس‌های مثبتی از امکان تفاهم برای یکدیگر ارسال کردند که از جمله این پالس‌ها از جانب دولت بایدن، می‌شود به بحث آزادسازی بخشی از دارایی‌های بلوکه شده ایران در برخی از کشورهای آسیایی اشاره کرد. البته باید در نظر داشته باشیم که پالس، اصولا مقدمه‌ای برای مذاکره است و نمی‌ود از پالس‌ها به مثابه یک توافق قطعی و در دسترس یاد کرد. زیرا این موارد برای دولت‌ها الزامات حقوقی ندارند و هر وقت که مایل باشند می‌توانند از ارسال این موارد در فضای میان طرفین، خودداری کنند. 

آمریکا توافق پیشین را نمی‌خواهد؟

سید صباح زنگنه در ادامه خاطرنشان ساخت: آمریکا دیگر توافقی شبیه به آن چیزی که در دوران اوباما اتفاق افتاد را نمی‌خواهد و مایل است تا موارد بیشتری را در این توافق بگنجاند و در این زمینه فرقی میان دولت بایدن و دولت ترامپ وجود ندارد. علاوه بر آمریکا برخی دیگر از کشورهای عضو این توافق نیز مایل به درج شدن مسائل مربوط به برنامه موشکی کشور، مسائل مربوط با پروژه‌های فضایی ایران و برخی از مسائل منطقه‌ای و حتی حقوق بشری در توافق جدید گنجانده شود که درواقع مسیر دستیابی به توافق را برای طرفین بسیار دشوار و طولانی خواهد کرد. دستکم دولت ایران در شرایط مناسبی برای گفت‌وگو و توافق در قبال این پارامترها نیست و اصرار حقوقی ایران مبنی بر اتکا به همان توافق پیشین، از مستمسک‌های حقوقی خوبی برخوردار است و احتمالا ایران در فرآیند مذاکرات آینده بر همین موضوع پافشاری خواهد کرد. 

گشایش اقتصادی نزدیک است! 

وی افزود: ممکن است برخی از جریانات سیاسی با هیجانات خاصی این موضوع را دنبال کنند و از این اتفاقات که گفته شد، برداشت توافق کنند و آن را در ایام رقابت‌های انتخاباتی مورد بهره‌برداری قرار دهند اما من به همه جریانات سیاسی و دولت و مجلس پیشنهاد می‌کنم که با خویشتن‌داری در این زمینه عمل کنند، به نحوی که فشارهای جدیدی به کشور برای امتیازگیری از ایران وارد نشود. البته باید این نکته را هم متذکر بشوم که علاوه بر آزادسازی منابع ارزی یاد شده، احتمال دارد که طرف‌های غربی برای ابراز حسن نیت خود برای حصول به توافق، امتیازات دیگری هم تا قبل از یک توافق جامع به ایران بدهند که منجر به ایجاد یک گشایش اقتصادی محدود در کشور شود. به طور مثال ممکن است با افزایش آزادسازی ذخایر ارزی بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر، باعث ایجاد ثبات و آرامش در قیمت دلار و به شکل کلی‌تر، در اقتصاد ایران شوند. یا در بحث واردات واکسن‌های اصلی مربوط به کرونا و همچنین بحث فروش نفت، به گمان من گشایش‌هایی در اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد که شاید زمینه‌ساز یک توافق فراگیر و با الزامات حقوقی پایدارتری برای طرفین غربی و ایران باشد. با این حال باید در نظر داشته باشیم که اقدامات طرفین با احتیاط صورت خواهد پذیرفت، زیرا که یک دیوار بلند از بی‌اعتمادی میان طرفن معاهده برجام وجود دارد که در کوتاه مدت قابل برداشته شدن نیست. اما در مجموع من به ایجاد یک توافق مناسب برای اقتصاد ایران در میان مدت بسیار خوشبین هستم و امیدوارم که یک گشایش اقتصادی برای کشور در آینده‌ای نزدیک ایجاد شود.