یارانه ای برای قاچاق / بودجه ای برای فساد!

تمامی کاندیداهای مشهور که برای انتخابات پیش رو اعلام آمادگی کردند، در این شعار استوار بودند که باید با فساد مبارزه کرد اما تقریبا در ادبیات این افراد، فساد همچنان وزنی در اندازه تخلفات یک فرد مفسد دارد و به ساختار اقتصاد کشور ارتباط چندانی ندارد! یعنی همان باور کلیشه‌ای از فساد که باید اموال را به بیت‌المال باز گرداند و با رشوه و اختلاس مبارزه کرد. محمدقلی یوسفی استاد دانشگاه و اقتصاددان در گفت‌وگو با گسترش نیوز نسبت به این تلقی از فساد هشدار داده است و آن را سطحی‌انگارانه دانست. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه از نظر می‌گذرانید: 

فساد در ساختار شرکت‌های دولتی نهادینه شده است!

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا مبارزه با فساد نیاز به تغییر ساختارها دارد، اظهار داشت: به طور حتم باید تلقی مبارزه فردی و بخشی با فساد تغییر کند. زیرا فرد فاسد، در ساختار فاسد امکان رشد و نمو و ایجاد شبکه فساد دارد. بزرگترین منبع فساد، ساختار فربه دولت است که نه میل به کوچک شدن دارد و نه حاضر است که به بقیه اجازه رشد بدهد. در کشور ما فارغ از شرکت‌های خصولتی که تعداد بسیار بالایی دارند، ۳۸۲ شرکت دولتی وجود دارند که که بیش از یک و نیم تریلیون تومان (۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان) برای سال جاری بودجه دارند که سه برابر بودجه کل کشور در سال گذشته است. مطابق با آمار دولتی، ۳۲۳ شرکت کاملا زیان‌ده هستند و ۵۹ شرکت دیگر سر به سر هستند و یا سود بسیار ناچیزی دارند که آن هم در ساختار سرشار از اتلاف منابع دولتی به یغما می‌رود. اتلاف منابع که از طریق شرکت‌های دولتی صورت می‌پذرید بزرگترین فساد در مملکت است. حالا شما میزان یارانه‌های پنهان را به این رقم اضافه کند تا عمق فاجعه فساد و اتلاف منابع عمومی را مشاهده کنید.

یارانه‌های پنهان سرچشمه فساد هستند

محمدقلی یوسفی در ادامه با انتقاد از بالا بودن میزان یارانه‌های پنهان و گران اداره شدن امور کشور، خاطرنشان ساخت: بیش از ۹۸۷ هزار میلیارد تومان فقط در سال گذشته یارانه انرژی پرداخته شده که حدود دو برابر بودجه کل کشور در سال گذشته است و بسیار رقم سرسام‌آوری است. پرداخت این حجم از یارانه به طور قطع یک فساد محرز است و به فقر عمیق در جامعه منجر خواهد شد. این رقم معادل ۷۳ میلیارد دلار است و پرداخت این حجم از یارانه غیرنقدی در کنار یارانه نقدی با مبلغ ۲۴۰ هزار میلیارد تومان که ۲۲ درصد بودجه کل کشور را در بر می‌گیرد تنها یک جنون و فساد سازمان یافته است و نه تنها به فقرا کمکی نخواهد کرد بلکه منجر به تشدید فقر در کشور خواهد شد و همین گونه است که ثروتمندان ۲۳ برابر فقرار از یارانه بنزین ارزان استفاده می‌کنند. 

یارانه ارزی، تسهیلات برای قاچاق است!

وی افزود: دولت تا کنون حدود ۶۱ میلیارد دلار یارانه ارزی یا همان ارز ترجیحی پرداخت کرده است یک رقم باور نکردنی است و فشار بسیار سهمگینی بر منابع محدود ارزی کشور نیز وارد کرده است که فقط به فربه شدن یک عده رانتیر متنفذ منجر خواهد شد. اختلاس و ارتشا در ساختار کشور ارقام بسیار ناچیزی هستند و اگر کل این میزان را در طول سال در نظر بگیریم، کمتر از نیم درصد بودجه کل کشور خواهد شد. حتما اطلاع دارید که پدیده قاچاق معلول سرکوب نرخ ارز است که خودش هم ارقام چند میلیارد دلاری را در بر می‌گیرد. 

حمایت از بازندگان اقتصادی و برندگان رانتی

به این موارد حمایت‌های تعرفه‌ای و فاسد از شرکت‌های زیان ده دولتی در تولید خودرو، معادن و صنایع سنگین و مشتقات نفتی را اضافه کنید تا عمق فساد بیشتر به چشم بیاید. حمایت‌های دولت از انبوه‌سازان در شهرهای جدید، یکی دیگر از مصادیق فساد کلان در کشور است. وام‌های با نرخ بهره دستوری که توسط بانک‌ها پرداخت می‌شود و سفته‌بازی‌هایی که در صندوق‌های بازنشستگان صورت می‌گیرد بسیار ارقام سنگینی را در بر می‌گیرد. پس اگر کسی به راستی مدعای مبارزه با فساد را دارد باید اقدام به جراحی گسترده و مفصل این ساختار فاسد اقتصادی بکند و در غیر این صورت هیچ فرقی با سایرین که شعار می‌دهند ندارد. در واقع رسانه‌ها باید اصلاح ساختار در مبارزه با فساد را برای جامعه مورد مطالبه قرار بدهند.