خطر بزرگ در کمین خریداران دلار؟

دیروز معاملات ارزی در این بازار به نرخ حدود ۲۰۲۰۰ هزار تومان انجام شد که حداقل طبق آمارهای اعلام شده از بانک مرکزی از آبان سال گذشته، کمترین میزان بوده است. این در حالی است که نرخ دلار در سایر بازارها در محدوده ۲۲ و ۲۳ هزار تومان قرار دارد و در هفته‌های اخیر با رشد همراه بوده است. اما با توجه به آنکه دلار نیمایی فاصله زیادی تا مرز روانی مهم ۲۰ هزار تومان ندارد، یک ریسک برای خریداران ارز در صورت نزول به زیر این محدوده به چشم می‌خورد. البته سناریوی مخالفی نیز مطرح است. در این مطلب به این می‌پردازیم که اولا علت تک‌روی دلار بازار ثانویه در مسیر نزولی چه بوده و آیا این نرخ به کف برخورد کرده است؟ ضمن اینکه چه خطری در کمین معامله‌گران قرار دارد؟

حرکت خلاف جهت نیما

قیمت دلار در بازارهای مختلف از ابتدای سال تا نیمه اول اردیبهشت روندی نزولی داشت؛ به طوری که از بالای مرز ۲۵ هزار به کانال ۲۰ هزار تومان نزول کرد. اما از نیمه دوم اردیبهشت‌ماه ورق برگشت و شاهد تغییر مسیر نرخ تمام بازارها به سمت بالا بودیم؛ به جز یک بازار که همان بازار ثانویه (نیما و سنا) بود.

نرخ حواله‌های ارزی (میانگین نرخ‌های سنا و نیما) که سال را در کانال ۲۲ هزار تومان آغاز کرده بود، در فروردین اوج ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومانی را تجربه کرد. اما از نیمه دوم اردیبهشت کاهشی شد و دیروز به کف قیمتی خود در سال ۱۴۰۰ رسید.

نرخ دلار نیما هم که بانک مرکزی گاها آن را به طور مجزا به اطلاع عموم می‌رساند دیروز کمترین مقدار را از حتی پاییز سال گذشته تجربه کرد. امروز اما با رشد اندک ‍۱۷ تومانی همراه بود.

آیا دلار نیمایی به کف خورد؟

اما چه اتفاقی باعث شده است تا دلار در نیما برخلاف سایر بازارها افزایش را تجربه نکند و حتی به کف چند ماهه برسد؟ آیا این نرخ به کف برخورد کرده یا احتمال تداوم کاهش آن وجود دارد؟

تعدادی از فعالان اقتصادی اخیرا دو علت را در خصوص پایین ماندن نرخ‌ها در بازار ثانویه شناسایی کردند. نخستین عامل که به برجام و مذاکرات مربوط است، ترس از تکرار تجربه‌های سابق و ریزش ناگهانی نرخ‌ها است. دومی اما به سیاست‌های رفع تعهد ارزی بانک مرکزی برمی‌گردد. طبق بسته سیاستی برگشت ارز حاصل از صادرات سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ که ۱۱ اردیبهشت صادر شد، صادرکنندگان با تعهدات ارزی باقی‌مانده از سال‌های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ به ترتیب تا پایان خرداد، تیر و شهریور امسال فرصت دارند ارز خود را در نیما عرضه کنند. همین موجب شده تا این روزها عرضه در این سامانه رشد قابل توجهی و قیمت‌ها کاهش داشته باشد.

زنگ خطر برای بازار آزاد

از این رو فعلا می‌توان نسبت به تداوم روند عرضه تا این ضرب‌الاجل‌ها خوشبین بود. این سناریو نیز محتمل است که صادرکنندگان با توجه به روند مذاکرات برجام چشم‌انداز دلار را نزولی پیش‌بینی کرده و از این رو طی دو هفته آینده عمده ارز خود را عرضه کنند. اما نکته مهم آن است که دلار نیمایی فاصله کمی تا مرز مهم ۲۰ هزار تومان دارد. اگر در روزهای آینده عرضه بیشتر شود یا تحول مثبتی در روند مذاکرات اتفاق افتد بعید نیست به زیر آن نزول کند. عبور از این مرز روانی می‌تواند برای بازار آزاد بسیار مهم تلقی شده و موجب افزایش فروش‌ها گردد.

سناریوی مخالف چیست؟

اما نکته مهم دیگر آن است که هم‌اکنون با توجه به احتمال احیای توافق هسته‌ای احتمالا بخشی از واردکنندگان از خرید ارز عقب‌نشینی کرده‌اند و تقاضا انباشت شده است. در این صورت اگر انتظارات مطابق با واقعیات نباشند، به عبارتی انتظارات از برجام محقق نگردند ریسک پرش نرخ‌ها وجود خواهد داشت. این مسئله نشان می‌دهد که به طور کلی چقدر ریسک فعلی بازار ارز بالا است و احتیاط معامله‌گران از کجا سرچشمه می‌گیرد.