راهکاری برای پذیرش سریع شرکت ها در بورس

مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در خصوص اینکه چه تعداد شرکت‌ در صف پذیرش برای ورود به بورس یا فرابورس هستند؟ بیان کرد: لیست شرکت‌هایی که درخواست پذیرش در یکی از تابلو‌های بورس یا فرابورس داده‌اند منتشر نشده است، ولی شرکت‌هایی که آماده پذیرش هستند بالغ بر ۱۸۳ شرکت در فرابورس و ۷۲ شرکت در بورس است. به عبارت دیگر ۲۵۵ شرکت در مراحل نهایی پذیرش هستند که احتمالا تعدادی از آنها نهایتا رد پذیرش خواهند شد، ولی صد‌ها شرکت دیگر هم درخواست پذیرش خود را به سازمان ارائه نموده‌اند که آماری از آن در دست نیست.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که مشکل اصلی این صف‌های طولانی چیست؟ اظهار کرد: به نظرمشکل اصلی کیفیت صورت‌های مالی شرکت یا سهامداران و ساختار سرمایه شان است و در وهله دوم کم بودن نیروی انسانی سازمان بورس و فرابورس به نسبت حجم کار زیاد است و نهایتا شرایط عمومی بازار را می‌توان علت این صف‌های طولانی دانست.

او در ادامه گفت: مهم‌ترین ویژگی بازار سرمایه شفافیت آن از لحاظ معاملات سهام و از نظر اطلاعات شرکت‌های پذیرفته شده است به همین دلیل فرآ یندی که شرکت‌ها برای پذیرش در یکی از تابلو‌های بورس یا فرابورس طی می‌کنند، فرآیند زمان بری است که عمدتا شامل بررسی صورت‌های مالی، ترکیب سهامداران، گزارشات حسابرسان، ساختار سرمایه، روند درآمدزایی و سودآوری، سیستم‌های اطلاعاتی مالی و حسابداری و... است.

مراحل پذیرش در بورس یا فرابورس به چه شکل است؟

این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با مراحل پذیرش شرکت‌ها در بورس و فرابورس توضیح داد: نخستین گام ثبت شرکت سهامی عام در سازمان بورس و اوراق بهادار و بعد تعیین یک مشاور پذیرش که معمولا یک شرکت مشاور سرمایه‌گذاری یا تامین سرمایه است. گام بعدی بررسی اولیه مشاور و ارائه مشاوره‌های لازم برای اصلاحات اولیه در صورت‌های مالی شرکت یا ترکیب سهامداران و بعد ارائه درخواست اولیه پذیرش توسط مشاور پذیرش و ارائه مدارک مورد نیاز سازمان بورس برای بررسی است.

او افزود: مرحله بعدی که باید گذرانده شود واریز بخش اول هزینه پذیرش و ارائه رسید و بعد از آن تهیه و ارائه برنامه کسب و کار شرکت است. بعد از اتمام این مراحل نوبت به تدوین و ارائه امید نامه پذیریش و درج و بعد اصلاح اساسنامه شرکت مطابق اساسنامه‌های تیپ سازمان بورس است. گام بعدی طرح درخواست در هیات پذیرش اوراق بهادار و تشکیل جلسه در هیات پذیرش و تصمیم گیری در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش شرکت است.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: با موافقت هیات پذیرش با پذیرش شرکت، سهام شرکت متقاضی در فهرست نرخ‌های بورس یا فرابورسی درج می‌شود، در مرحله درج نماد، شرکت متقاضی باید اطلاعات، مدارک و مستندات مورد نیاز هیات پذیرش را ارائه نمایند، اقدام به سپرده‌گذاری سهام شرکت نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه نماید، اطلاعات تعیین شده توسط سازمان بورس در سامانه کدال منتشر گردد، بخش دوم حق پذیرش واریز و فیش آن ارائه شود و در صورت تکمیل مراحل فوق اطلاعیه مربوط به درج شرکت منتشر می‌شود.

او گفت: حال زمان تعیین بازارگردان یا متعهد‌های دیگر برای خرید سهام در صورت عدم استقبال که معمولا تامین سرمایه است فرا می‌رسد و گام آخر برگزاری جلسه معارفه با حضور مدیران بورس، شرکت، و فعالان بازار و تعیین زمان عرضه سهام شرکت در بورس یا فرابورس است.

این کارشناس بازارسرمایه اظهارکرد: همان طور که گفته شد فرآیند پذیرش زمان بر است و معمولا کارشناس سازمان بورس بار‌ها نقطه نظرات اصلاحی خود را به مشاور یا شرکت ارائه می‌دهد و پس از رفت و برگشت‌های فراوان و تامین نظرات کارشناس پذیرش در سازمان بورس، البته با مشارکت کارشناس بورس یا فرابورس، مدارک تکمیل می‌شود. به همین دلیل عبور از فیلتر‌های سازمان که همگی در راستای رفع ابهامات احتمالی است، فرآیندی زمان بر است.

قلی پور بیان کرد: برخی اوقات شرکت‌ها از نظر فنی آماده پذیرش می‌شوند، ولی شرایط بازار تعیین می‌کند که آیا این عرضه اولیه انجام شود یا به زمان دیگری موکول شود، به ویژه اگر شرکت مورد نظر بزرگ باشد.

راهکار‌های پیشنهادی برای کاهش صف‌های پذیرش در بورس و فرابورس

این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: برای کاهش این زمان می‌توان در سه حوزه نسبت به اصلاح فرآ یند پذیرش اقدام کرد. یکی از دلایل طولانی شدن این فرآ یند حجم کار نسبت به نیروی انسانی است و با بهبود کمی و کیفی نیروی انسانی می‌توان این صف را کاهش داد و زمان پذیرش را به حداقل رساند. بنابر این نخستین حوزه که می‌توان به آن اشاره کرد مربوط به تقویت نیروی انسانی سازمان بورس، شرکت بورس و فرابورس از نظر کمی و کیفی بازمی گردد.

او افزود: برون سپاری فرآیند پذیرش، به بیرون سازمان بورس بالاخص کانون نهاد‌های سرمایه‌گذاری و کانون کارگزاران، راهکاری دیگر برای کاهش سریع‌تر این صف است که در این صورت بخشی از فشار کار از دوش سازمان و بورس و فرابورس برداشته شده و به نهاد‌های صنفی در بازار سرمایه واگذار می‌شود و سازمان می‌تواند الزاماتی را برای افزایش کارایی در پذیرش شرکت‌ها به این کانون‌ها ابلاغ کند.

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: حوزه آخر مرحله بندی پذیرش سهام در تابلو‌ها است به این معنی که ابتدا تمام شرکت‌ها با حداقل بروکراسی و بررسی سازمان در تابلو‌های پرریسک مثل بازار پایه فرابورس پذیرش شوند و امکان معاملات ثانویه برای سهام این شرکت‌ها فراهم گردد و سپس بر اساس ارزیابی شرکت‌ها مطابق با دستورالعمل پذیرش در بورس و فرابورس به تابلو‌های بالاتر منتقل شوند. همه این‌ها راهکارهایی است که با اجرایی شدن آنها این صف پذیرش می‌تواند کوتاه‌تر شود.