روغن ارزان شد

سه‌شنبه هفته گذشته بود که بعد از اعلام وزارت صمت مبنی بر کاهش نرخ روغن، به همراه فرماندار، مدیرکل تعزیرات و تنی چند از مدیران و بازرسان بازار سراغ تعدادی از واحدهای تولیدی روغن در استان رفتیم تا ببینیم این بار کارخانه‌ها زیر بار کاهش نرخ می‌روند یا نه. در این بازدید مدیران کارخانه‌های روغن اعلام کردند به زودی نرخ تولیدات خود را ۱۰ تا ۲۵ درصد کاهش خواهند داد. حال بعد از گذشت ۱۰ روز از «وعده روغنی» سری به بازار می‌زنیم تا ببینیم این وعده عملیاتی شده است یا خیر و آیا نرخ روغن در بازار مشهد کاهش داشته است؟

کاهش ۱۵ درصدی قیمت‌ها در بازار مصلی

 در ابتدا به بازار بزرگ مصلی می‌روم، از صاحبان چند غرفه می‌شنوم که نرخ روغن در برندهای مختلف کاهش پیدا کرده است. برای مثال یک حلب روغن ۵ کیلویی که ۳۹۰ هزار تومان بوده، ۱۵ درصد کاهش نرخ داشته است، با این حال، به سراغ غرفه‌ای می‌روم که به صورت مشخص روغن نباتی را خرید و فروش می‌کند. جلوی غرفه، کامیونی پر از روغن ایستاده است و کارگران مشغول خالی کردن بار هستند. وارد غرفه می‌شوم، تعداد زیادی از خرده‌فروش‌ها در مقابلِ قسمت فروش تجمع کرده‌اند و منتظرند تا نوبت‌شان شود و خرید خود را انجام دهند. به سمت انتهای سالن می‌روم تا بتوانم با صاحب غرفه صحبت کنم، از او درباره نرخ روغن در بازار و میزان کاهش قیمتی که اتفاق افتاده است، می‌پرسم او می‌گوید: «برای ما تقریبا هر روز جنس می‌آید کاهش نرخ تا حدودی اتفاق افتاده است، برای مثال روغن ۵ کیلویی (ساعی) که حدود ۳۸۰ هزار تومان نرخ داشته است، الان قیمتی معادل ۳۳۵ هزار تومان دارد و روغن ۵ کیلویی (لادن) نیز ۳۵۵ هزار تومان نرخ خورده است ولی همه روغن‌ها به صورت مساوی کاهش نرخ نداشته‌اند و هر برندی به میزان متفاوتی کاهش نرخ داشته است».

ادعایی که صحت داشت

این ادعای صاحب غرفه درست بود چون در بازدید از دیگر غرفه‌ها متوجه شدم که تفاوت نرخ در برندهای مختلف با وجود ویژگی‌های مشترک وجود دارد. برای مثال روغن ۵ لیتری از برند (ساعی) ۲۷۳ هزار تومان و روغن ۵ لیتری از برند (ناز) ۲۸۶ هزار تومان به فروش می‌رسید و در روغن‌های ۵ کیلویی با چهار برند مختلف (ساعی، سی‌گل، ناز و لادن) چهار نرخ متفاوت ۳۲۷ هزار تومان، ۳۵۰ هزار تومان، ۳۳۵ هزار تومان و ۳۵۰ هزارتومان را شاهد بودم. جالب آن بود که وقتی فهرست منتشر شده را به صاحب غرفه نشان دادم، به چندین مورد اشاره کرد که در هیچ کارخانه‌ای تولید نمی‌شوند یا در بازار وجود ندارند. همچنین تعجب کرد که چرا در تعیین قیمت‌ها به برند توجه نشده است.یکی از خرده‌فروش‌ها که شاهد گفت‌وگوی ما بود زبان گلایه‌اش باز شد و گفت: «از ۶۰-۷۰ هزار تومان رسید به ۳۰۰- ۴۰۰ هزار تومان حالا ۲۰ تومان کم شود چه تأثیری دارد؟»

قیمت روی کالا هنوز مانند گذشته است

به غرفه‌ای دیگر می‌روم. در ورودی غرفه، قفسه‌ای گذاشته‌اند و از هر نوع روغنی که دارند در آن جا داده‌اند و قیمت‌های آن را روی کاغذ با خط درشت نوشته‌اند و پایین هر کدام چسبانده‌اند، من که به عنوان مشتری به آن جا مراجعه کرده‌ام از فروشنده درباره کاهش قیمت‌ها می‌پرسم که می‌گوید: «بله، گفته‌اند قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند ولی هنوز این کاهش نرخ برای مصرف‌کننده روی کالاها درج نشده است. من که فکر نمی‌کنم این کاهش نرخ دایمی باشد، چون در این چند روز نوسان افزایش و کاهش داشته‌ایم». روغن سرخ‌کردنی ۸۱۰ گرمی (ساعی) ۵۶ هزار تومان نرخ خورده بود که نرخ قبلی آن ۶۰ هزار تومان بوده است به عبارتی حدود ۱۰ درصد کاهش نرخ داشته است. همچنین روغن ۱۷ کیلویی آن که قیمتی بیش از یک میلیون تومان داشته است، اکنون ۹۸۵ هزار تومان است. در گشت و‌گذار در غرفه‌ها متوجه شدم فروشنده‌ها نرخ ثابتی در کالاهای مشابه ندارند، برای مثال نرخ یک حلب پنج کیلویی روغن از یک برند در غرفه‌های متفاوت ۴-۵ هزار تومان تفاوت داشت.

در غرفه‌ای دیگر بطری ویسپو ۶۲۵ گرمی، ۴۳ هزار و ۴۰۰ تومان نرخ داشت و روغن ۱۷ کیلویی با برند (الکا) ۹۹۰ هزار تومان فروخته می‌شد.

خرده فروشی‌ها هنوز هماهنگ نشده اند

سپس در مراجعه به چند سوپرمارکت و فروشگاه زنجیره‌ای نیز متوجه شدم بعضی مغازه‌ها تغییر نرخ را در نظر نگرفته‌اند و محصولات با همان نرخ قبل به فروش می‌رسد. وارد سوپرمارکتی شدم، صاحب مغازه که روی صندلی نشسته و غرق در گوشی‌اش بود با تأخیر متوجه حضور من شد و گفت: بفرمایید. از او پرسیدم روغن ۵ کیلویی دارید؟ جواب او مثبت بود؛ قیمتش را پرسیدم، در جوابم گفت: «۴۱۵ هزار تومان». در مغازه‌ای دیگر نیز صاحب مغازه گفت نرخ همان است که روی کالا درج شده است و روغن آفتابگردان ۲۷۰۰ گرمی (لادن) ۲۱۳ هزار تومان نرخ داشت.

در یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز تخفیف‌های درج شده را با عنوان تخفیف فروشگاه عرضه کرده بودند و فروشنده تأکید می‌کرد امروز آخرین روز این تخفیف‌هاست، برای مثال روغن آفتابگردان ۲۷۰۰ گرمی با برند (فامیلا) با اعمال تخفیف ۱۸۹ هزار تومان نرخ خورده بود یعنی همان نرخ اعلام شده و نرخ روی کالا ۲۱۰ هزار تومان ثبت شده بود.البته باید این مسئله را مد نظر داشت که بنا بر اذعان متولیان وزارت صمت، دلیل این کاهش قیمت، کاهش ارزش وارداتی مواد اولیه تولید روغن به کشور است. باید توجه داشت که نرخ جهانی مواد اولیه روغن طی یک ماه گذشته روند نزولی داشته است و حدود ۹۰ درصد مواد اولیه تولیدات کارخانجات روغن کشور وارداتی است، به همین دلیل دولت کارخانه‌ها را موظف به کاهش نرخ کرد.