زنگ خطر در مورد برنج / بازار ماه رمضان و عید بحرانی می شود؟

مصرف برنج در کشور بسیار بالا است و کمبود این محصول به صورت پیوسته وجود دارد. سالانه حدود  ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن برنج تولید می‌شود، اما در برخی سال‌ها نزدیک به ۴ میلیون تن مصرف شده است. کمبود برنج به یک یا دو تن محدود نمی شود، بلکه بیش از یک میلیون تن کمبود داریم. بنابراین، نمی‌توان به طور کامل از واردات برنج صرف نظر کرد، اما باید تا زمانی که برنج ایرانی روی دست کشاورز نمانده، این واردات را با برنامه ریزی انجام داد. واردات در هر حوزه‌ای باید با نظارت دقیق همراه باشد و نباید به طور فله‌ای مجوز واردات برنج را به هر فردی سپرد.

مشکل نظارت و کنترل کیفیت در حوزه واردات برنج فقط محدود به مسئله کمیت نیست، بلکه در نظارت بر کیفیت نیز به خوبی عمل نشده است. برنج وارد شده باید از نظر کیفیت با برنج ایرانی متوازن باشد و نباید بدترین نوع برنج‌ها وارد شوند.

حال در این زمینه خبرنگار گسترش نیوز در گفتگو با مسیح کشاورز دبیرانجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ایران به بررسی عوامل موثر بر واردات برنج پرداخته است که در ادامه می خوانیم.

ممنوعیت واردات برنج در کشور

مسیح کشاورز دبیرانجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ایران به خبرنگار گسترش نیوز گفت: طبق مصوبه هیات دولت و طبق مقررات عمومی که برای واردات و صادرات داریم، از اول مرداد تا اول آذر به مدت ۴ ماه ممنوعیت واردات برنج داشتیم. این اتفاق در شرایطی افتاد که کشور نسبت به سال های قبل کمتر واردات برنج داشته است و ممکن بود بازار دچار مشکل شود.

وی افزود: با تلاشی که بخش ما یعنی انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج کشور داشته است و همچنین تمهیداتی که پیش از این به آن پرداخته شده است، توانستیم هم برنج های سنواتی تولید داخل را بخریم و هم به سمت خرید بی واسطه برنج نو کشور حرکت کنیم. زمانی که این اتاق افتاد، دلال های خرید برنج کنار رفتند و برنج ایرانی تقریبا می توان گفت به قیمت مناسب حتی در حد برنج های خارجی به دست مردم رسید.

برخی استان ها بیشتر برنج خارجی مصرف می کنند

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج خاطرنشان کرد: در حال حاضر هم جشنواره فروش برنج در فروشگاه های زنجیره ای ادامه دارد و  در مجموع با این اتفاق بازار به نوعی به تنظیم رسید؛ اما از طرفی برخی از استان ها مثل استان های مرزی یا مناطق جنوبی کشور برنج ایرانی مصرف نمی کنند و بیشتر مصرف برنج خارجی دارند، چون ذائقه متفاوتی دارند و بنابراین این افراد با مشکل روبرو شدند. در این شرایط برنج خارجی حتی به کیلویی ۷۰ هزار تومان هم رسید. در حالی که می توانستند برنج ایرانی را زیر این قیمت ها تهیه کنند؛ اما به دلیل تفاوت در ذائقه دچار مشکل شدند.

کشاورز ادامه داد: بعد از اینکه فاصله زمانی ممنوعیت واردات برنج تمام شد و می خواستیم اقدام به واردات کنیم، متاسفانه با مشکلات جدی در حوزه مدیریت بخش معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی روبرو شدیم، این بخش هنوز به روزرسانی لازم را در زمینه قیمت ها نداشته است و این باعث می شود که انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج ایران نتواند ثبت سفارش کند.

ذخیره برنج در کشور صفر است

وی افزود: تا امروز حدود ۵۵۰ هزار تن برنج توسط بخش خصوصی کشور برنج وارد شده است و ذخیره ای وجود ندارد که بتوانیم عرضه را ادامه دهیم و از طرفی پیش بینی خود ما حداقل این است که ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج تا پایان سال نیاز است که باید وارد کشور شود. بخش عمده این نیاز مربوط تامین شب عید و ماه مبارک رمضان است. دولت باید به این موضوع برسد که اگر دوباره شوکی به بازار به واسطه عدم تنظیم بازار وارد کنیم، ممکن است تمام زحمات انجام شده گذشته در جهت کنترل قیمت و تامین نیاز بازار خدشه دار شود و دوباره پای دلال ها و واسطه گرها به بازار باز شود و قیمت را مثل سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بالا ببرند و کشور مجدد دچار رکود شود.

دبیرانجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج اظهار داشت: از طرفی با توجه به سیاست هایی که در کشورهای صادرکننده وجود دارد، ما باید زودتر برنج مورد نیاز خود را وارد کشور کنیم. مثلا کشور هند محدودیت هایی را در مورد صادرات برنج داشته است و برخی از  کشورها به سمت خرید برنج های باسماتی رفته اند که پیش از این جزء خرید ما به حساب می آمد. دولت باید زودتر به ما ثبت سفارش بدهد تا به موقع بتوانیم برنج کشور را تامین کنیم، در غیر این صورت هر چه زمان را از دست بدهیم و فصل زراعی و برداشت برنج در کشورهای صادرکننده بگذرد، قطعا با محدودیت هایی که هند در مورد مصرف خود کشور و میزان صادرات به کشورهای دیگر دارد، کشور ما نیز دچار کمبود خواهد شد.

دلیل گران فروشی برنج

کشاورز در ادامه توضیح داد: وضعیت ذخایر برنج کشور صفر است و هر برنجی که در عرضه بازار می بینیم، یا گران فروشی دارد و یا با حداکثر سود فروشنده به دست مصرف کننده می رسد. بنکداران و فروشندگان خرد در سطح شهر مثل سوپرمارکت ها می تواند از صفر تا ۲۰ درصد سود در فروش برنج بگیرند و به دلیل نبود برنج حداکثر سود را می گیرند به دلیل اینکه برنجی وجود ندارد تا بخواهد رقابتی شکل بگیرد. فقط دولت باید با همکاری وزارت جهاد کشاورزی سریعتر ثبت سفارش را بدهد تا بتوانیم خریدهای برنج را از کشورهای مبدا انجام دهیم.

وی در ادامه گفت: حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد نسبت به قیمت های سابق در انواع برنج از مبدا تا صادرکننده انتظار گران شدن قیمت را داریم و بالاتر هم رفته است. در مورد توزیع برنج اگر بین ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان قیمت برنج هندی و برنج پاکستانی بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان بود، حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد گران تر از این نرخ ها در مورد قیمت جدید برای توزیع عمده پیش بینی می شود.

وضعیت تولید برنج ایرانی

دبیرانجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج اشاره کرد: وضعیت تولید داخل را معمولا معاونت جهاد کشاورزی اعلام می کند و حتما افزایش تولیدی نسبت به سال قبل وجود دارد که این آمار اغلب در استان های جنوبی دیده می شود که خیلی تاثیر زیادی بر بازار برنج شمال کشور که عمدتا مصرف برنج کشور را تشکیل می دهد، نخواهد داشت و بیشتر این تولیدات در خصوص مصرف محلی اثرگذار خواهد بود و بخشی از نیاز را برطرف کند. برای تولید برنج داخل کشور کمیته علمی پژوهشی داریم ولی هنوز نتیجه آن اعلام نشده است اما در مجموع نهادهای دولتی عددهای مختلفی را در زمینه میزان تولید برنج کشور اعلام می کنند و بهتر است خودشان در این زمینه اطلاع رسانی داشته باشند.

کشاورز در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: با توجه به شرایط ناپایدار منطقه باید تصمیمات استراتژی بگیریم که تاخیری در آن وجود نداشته باشد. گذر زمان مشکل ما را حل نخواهد کرد به این دلیل که ارزی از دولت دریافت نمی کنیم و در این شرایط که تحریم به کشور فشار می آورد و هر آن ممکن است اتفاقی بی افتد، در مورد تامین امنیت مواد غذایی باید بیشتر دولت با بخش خصوصی همراه شود تا سفره مردم با تهدیدی روبرو نشود.