تغییر در شیوه رتبه‌بندی معلمان/ نقش کیفیت حرفه‌ای معلمان برای رتبه بندی

علی محبی درباره ۱۰ چرخش اصلاحی آیین‌نامه جدید رتبه‌بندی معلمان اظهار کرده است که در حال حاضر در فرآیند بررسی و تصویب قرار دارد و ممکن است تغییراتی کند. به همین دلیل، جزئیات آن را نمی‌توان بیان کرد. با این حال، به طور کلی آیین‌نامه جدید تحت عنوان "چرخش‌های اصلاحی" دارای تغییرات اساسی نسبت به آیین‌نامه قبلی است.

پیشنهاد ارزیابی هر ساله معلمان برای افزایش انگیزه ارتقای رتبه

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در پاسخ به اینکه آیا طبق آیین نامه جدید رتبه بندی، معلمان هر سال ارزیابی می‌شوند؟، خاطر نشان کرد: بله. در آیین نامه قبلی معلمان فقط برای ارتقای رتبه هر چهار سال یک بار ارزیابی می‌شدند تا مرتبه برای معلمان اختصاص یابد اما در آیین نامه جدید پیشنهاد شده است که در بین این چهار سال هم ارزیابی دیده شود و هر سال با ارزشیابی‌هایی، عملکرد معلمان سنجیده شود. این کار برای آن انجام می‌شود تا معلمان برای ارتقای رتبه خود انگیزه بیشتری داشته باشند؛ البته این یکی از پیشنهاداتی است که در آیین نامه جدید مطرح شده است و برای نهایی شدن باید منتظر بود تا تصویب شود.

ارزیابی هر ساله معلمان برای اعطای «پایه» همانند اساتید دانشگاه

وی ادامه داد: درواقع در بین این ۴ سال و در مسیر ارتقای مرتبه معلمان، بررسی و ارزیابی برای اعطای «پایه» به معلمان در نظر گرفته شده است تا فرآیند رتبه بندی معلمان شبیه به اساتید دانشگاه‌ها شود کما اینکه برای اساتید دانشگاه بین هر مرتبه، پایه‌های علمی در نظر گرفته می شود و ما این پیشنهاد را برای معلمان ارائه دادیم، اینگونه مجموع عملکرد چهار ساله هر معلم می‌تواند ارتقاء مرتبه را شکل دهد و این ارزیابی هر ساله برای دریافت «پایه علمی»، باعث می‌شود انگیزه‌ای برای ارزشیابی چهار ساله ارتقای رتبه در معلمان ایجاد شود.

محبی توضیح داد: در حال حاضر برای مثال «استاد تمام» بودن، یک مرتبه علمی برای اساتید دانشگاه است اما همین اساتید دارای پایه علمی  نیز هستند یعنی هر سال به اساتید دانشگاه یک پایه علمی تعلق می‌گیرد؛ البته پایه‌های تشویقی مختلفی هم در حوزه‌های مختلف وجود دارد که به این رتبه اضافه می‌شود اما به طور  کلی اساتید دانشگاه هر چهار سال یکبار رتبه می‌گیرد اما هر سال پایه علمی به آنها تعلق می‌گیرد. ما نیز در آیین نامه جدید رتبه بندی معلمان این پیشنهاد را ارائه داده‌ایم که ارزیابی برای ارتقای رتبه معلمان همانند قبل هر چهار سال یک بار انجام شود اما علاوه بر آن، معلمان همانند اساتید دانشگاه هر سال ارزیابی شوند و پایه علمی به آنها تعلق گیرد.

محدودیتی در اعطای پایه علمی نداریم / امکان اعطای پایه تشویقی به معلمان در صورت تصویب نهایی آیین نامه

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه اساتید دانشگاه نیز همانند معلمان دارای پنج رتبه علمی هستند، عنوان کرد: رتبه بندی ما از یک شروع می شود و سقف آن پنج است اما در پایه علمی هیچ محدودیتی وجود ندارد و معلمان را می‌توان همانند اساتید دانشگاه هر سال ارزیابی کرد و به آنها پایه علمی داد. حتی در صورت نهایی شدن آیین نامه جدید و تصویب آن امکان اعطای پایه تشویقی به معلمان نیز وجود دارد؛ در دانشگاه‌ها نیز همی گونه است؛ آنها نیز هر سال اساتید را برای اعطای پایه ارزیابی می‌کنند و بر اساس عملکرد سالیانه هر استاد، پایه‌ای به او تعلق می‌گیرد، نهایتا نیز هر چهار سال مجموع فعالیت‌های هر استاد دیده می‌شود و به او رتبه داده می شود.

محبی در عین حال تاکید کرد که ارزیابی هر ساله معلمان برای اعطای پایه علمی در حد یک پیشنهاد در آیین نامه جدید رتبه بندی معلمان ارائه شده است و برای نهایی و اجرایی شدن آن باید منتظر تصویب آن در هیات ممیزه وزارت آموزش و پرورش و سپس هیات دولت ماند.

متحول شدن فرآیند ارزیابی معلمان

وی با بیان اینکه در آیین نامه جدید رتبه بندی معلمان، مراجع ارزیابی متنوع شده است، توضیح داد: در آیین نامه جدید ذی نفعان نظام تعلیم و تربیت همانند دانش آموزان و... به عنوان مراجع ارزیابی در نظر گرفته شده‌اند و فرآیند ارزیابی مقداری نسبت به قبل متحول شده است.

به گفته رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، در آیین نامه جدید رتبه بندی معلمان ارزیابان انتخاب شده برای ارزیابی معلمان متحول و ابزار ارزیابی نیز متنوع شده است.

کیفیت صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان؛ محور اساسی رتبه بندی

محبی درباره تحول در ارزیابی رتبه معلمان در آیین نامه جدید توضیح داد: قبلا ملاک کار بیشتر بر اساس مستندات و مدارک و کارهای انجام شده توسط معلمان بود اما در آیین نامه جدید آزمون، مشاهده و خیلی از موارد دیگر در نظر گرفته شده است تا کیفیت صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان را محور اساسی خود برای رتبه بندی قرار دهیم. علاوه بر این چرخش‌های تحولی دیگری در این آیین نامه جدید مد نظر قرار گرفته شده است که در صورت طی شدن مراحل بررسی و تصویب آن، به زودی نهایی و ابلاغ می شود.

وی معتقد است که با ، می‌توان کیفیت نظام تعلیم و تربیت را ارتقاء داد.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، درباره در نظر گرفتن «رضایت معلمان» در آیین نامه جدید رتبه بندی، تصریح کرد: دو عامل اساسی در سند تحول بنیادین وزارت آموزش و پرورش و قانون رتبه بندی مد نظر قرار گرفته است که یکی از آنها ارتقای رضایت معلمان است به دنبال این رضایت تعهد معلمان نیز ارتقا می یابد. عامل دیگر ارتقای کیفیت نظام تعلیم و تربیت به واسطه ارزشیابی دقیق و ارتقای صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان است، سعی شده است تا هر دو این عوامل در آیین نامه جدید خیلی خوب، شفاف و دقیق در نظر گرفته شود.

محبی، با بیان اینکه این پژوهشگاه برای نهایی شدن آیین نامه جدید رتبه بندی معلمان کار پژوهشی انجام داده است، تاکید کرد: برای نهایی شدن این آیین نامه جدید، به روی صفر تا صد فرآیند اجرای آیین نامه قلبی کار پژوهشی انجام دادیم، با تمام سیاست گذاران و برنامه‌ریزان مصاحبه انجام و بررسی تطبیقی به روی نحوه ارزشیابی و ارتقای معلمان در دنیا انجام دادیم؛ نهایتا پیش نویس آیین نامه جدید رتبه بندی معلمان را آماده کردیم. این پیش نویس هم اکنون در مسیر بررسی و تصویب در هیات ممیزه وزارت آموزش و پرورش قرار دارد، پس از بررسی در هیات ممیزه باید در هیات دولت نیز بررسی و به تصویب برسد که به زودی تصویب و ابلاغ می‌شود اما ممکن است تغییراتی داشته باشد.