طرح طبقه‌ بندی مشاغل کارگران | مابه‌التفاوت حقوق چه زمانی پرداخت می شود؟

آرمین خوشوقتی، کارشناس ارشد حقوق و روابط کار، درباره اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در کارگاه‌های مختلف سراسر کشور و سوالات و ابهامات کارگران اظهار نظر کرد. وی اعلام کرد: وزارت کار اخیراً بر اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل تأکید زیادی دارد و بسیاری از شرکت‌ها در حال تدوین و اجرای این طرح هستند. این اقدام به نظر آن‌ها بسیار مثمرثمر است و باید از مزایای آن برای کارگران بهره‌مند شود، بدون اینکه بهانه‌ای برای انکار آن وجود داشته باشد.

او ادامه داد: در این میان، سوالی که برای بسیاری از کارگران پیش می‌آید این است که اگر در گذشته در یک کارگاهی کار کرده‌اند و آن کارگاه علیرغم شمول قانونی، فاقد طرح طبقه‌بندی مشاغل بوده، حالا که از آن کارگاه بیرون آمده‌اند و تسویه حساب کامل کرده‌اند، آیا در صورت اجرایی شدنِ طرح طبقه‌بندی مشاغل در آن کارگاه، کارفرما باید به این کارگران پولی پرداخت کند. برای مثال فرض کنید، فردی در سال‌های ۹۸ و ۹۹ در یک شرکت کار می‌کرده، در همان زمان شرکت بیش از ۵۰ کارگر داشته ولی علیرغم تکلیف قانون، طرح طبقه‌بندی در آن شرکت اجرا نمی‌شده؛ کارگر سال ۹۸ از آن شرکت بیرون آمده و شرکت سال ۱۴۰۰ طرح طبقه‌بندی مشاغل را اجرایی کرده، آیا با وجود اینکه کارگر تسویه حساب کامل کرده، بازهم می‌تواند بابت آن دو سال از کارفرما مطالبه‌ای بابت مابه‌التفاوتِ طرح داشته باشد؟

طرح طبقه‌ بندی مشاغل

خوشوقتی با بیان اینکه این یک سوال پرتکرار کارگران است؛ افزود: پاسخ این است که علیرغم تسویه حساب کامل کارگر، از آنجا که در سال‌های اشتغال او کارگاه مشمول طرح طبقه‌بندی مشاغل بوده ولی طرح اجرا نشده، کارگر می‌تواند مبالغ مابه‌التفاوت سال‌های اشتغال را از کارفرما مطالبه کند منتها این مطالبه یکسری شرط دارد.

به گفته این کارشناس حقوقی، شرط این است که اولاً باید مطمئن شد که در زمان اشتغال فرد، کارگاه باید طرح طبقه‌ بندی مشاغل را اجرا می‌کرده یعنی بالای ۵۰ کارگر در آن زمان در کارگاه مشغول به کار بوده‌اند و کارگاه مشمول طرح بوده؛ دوم اینکه مطمئن شویم کارگر بابت مابه‌التفاوت ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، پولی دریافت نکرده و سوم اینکه باید فرد را با طرح طبقه‌بندی مشاغل جاری در کارگاه تطبیق بدهند و الزاماً بایستی  در جریان این تطبیق، مزد جدید این کارگر نسبت به مزد قبل از قطع همکاری افزایش یابد.

او تصریح کرد: اگر تمام این شروط برآورده شود، کارگر مشمول دریافت مابه‌التفاوت اجرای طرح طبقه‌بندی برای سنوات اشغال خود در کارگاه هست و می‌تواند پرداخت این مبلغ را از کارفرمای آن کارگاه مطالبه کند.  

فرض کنیم فردی برای مثال دو سال در کارگاهی کار می‌کرده و زمانی تسویه حساب کامل کرده و از کارگاه خارج شده، حالا اگر بخواهد به کارگاه برگردد حقوقش چقدر خواهد بود؛ خوشوقتی در پاسخ گفت: حقوق این کارگر براساس طرح طبقه‌بندی جاری در کارگاه مشمول افزایش می‌شود؛ باید حقوق این فرد با طرح طبقه‌بندی مشاغل تطبیق داده شود و در صورت افزایش، باید حقوق جدید به کارگر پرداخت شود؛ در عین حال، برای سال‌هایی که قبلا کارگر در این کارگاه بوده و کارگاه مشمول طرح طبقه‌بندی مشاغل بوده اما اهمال شده، بایستی افزایش حقوق به کارگر پرداخت شود.

او اضافه کرد: اگر الان فرد با طرح تطبیق داده شود و حقوقش مشمول افزایش شود، برای دو سال یا هر چند سالی که قبلا در کارگاه شاغل بوده مابه‌التفاوت به او تعلق می‌گیرد حتی اگر زمانی تسویه حساب کامل کرده باشد منتها مشروط به اینکه قبلاً چیزی بابت مابه‌التفاوت ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی از کارفرما نگرفته باشد.

خوشوقتی در ادامه گفت: این مسئله این روزها یکی از سوالات و ابهاماتِ پرتکرار کارگران است؛ از آنجا که بسیاری از کارگاه‌های دایر کشور زیر فشار وزارت کار به تازگی طرح طبقه‌بندی مشاغل را تدوین و اجرا کرده‌اند، اینکه به کارگران تسویه حساب شده باید مبلغی پرداخت شود یا نه، یکی از چالش‌ها و ابهامات است.

او در پایان تاکید کرد: اما در یک کلام باید بگویم همه کارگرانی که در زمان اشتغال آن‌ها کارگاه مشمول طرح طبقه‌بندی بوده، بعد از اجرای طرح حتی در صورتی که تسویه حساب کامل شامل تسویه حساب محضری کرده باشند، مشمول دریافت مابه‌التفاوت ناشی از اجرای طرح طبقه‌بندی به ازای سنوات اشتغال خود در کارگاه می‌شوند و کارفرما باید این مبالغ را به کارگران پرداخت کند در غیر این صورت، تخلف صورت گرفته و کارگران حق شکایت به مراجع ذیصلاح دارند.