نرخ اجاره‌ بها سر به فلک کشید

عدم توجه بازار مسکن به تصمیمات دولتی و علت افزایش چشمگیر قیمت اجاره‌ها همچنان مورد بحث قرار دارد. در حالی که دولت در آخرین تصمیم خود نرخ افزایش اجاره‌ها در شهر تهران را ۲۵ درصد محدود کرده است، آمارهای غیررسمی نشان می‌دهند که این نرخ بسیار بالاتر از این مقدار است.

از سال ۹۸، بازار مسکن با حفظ رکود سنگین، وارد فاز تورمی بالایی شد. افزایش قیمت مسکن و نرخ رشد اجاره با سرعت بسیار بالایی رخ داد و در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نرخ رشد اجاره‌بها به رکوردهای جدیدی دست یافت.

تاثیر مصوبه‌های دولتی بر بازار اجاره

دولت برای مدیریت بازار دست به دامان مصوبه‌های تکراری شده است. بر اساس این مصوبات، اجاره‌ بها در شهر تهران باید تنها ۲۵ درصد افزایش یابد و افزایش بیش از این مقدار تخلف محسوب می‌شود. اما مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که نرخ رشد اجاره خانه در تمامی شهرها بسیار بالاتر از این مقدار است.

عوامل موثر بر افزایش اجاره‌بها

علت اصلی سر به فلک کشیدن اجاره‌بها در کشور، به عواملی مانند رکود تورمی و تشدید مشکل مسکن بازمی‌گردد. براساس آمارهای غیر رسمی، تورم اجاره‌بها در سال ۱۴۰۳ بیش از ۴۰ درصد رشد کرده و ادامه روند کنونی، تورم اجاره‌بها را تا مرز ۵۰ درصد خواهد کشاند.

معامله وکالتی امتیاز طرح نهضت ملی مسکن با استناد به برگه تاییدیه سامانه این طرح، ممنوع و فاقد وجاهت قانونی است.

آمارهای تورم اجاره‌بها

گزارش مرکز آمار ایران از تورم تیرماه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد، تورم دو بخش مسکن و اجاره در مقطع ماهانه بالغ بر ۲.۹ درصد ثبت شده است. همچنین، مسکن و اجاره در بازه نقطه به نقطه و سالانه نیز افزایش قیمتی نزدیک به یکدیگر را تجربه کرده‌اند. تورم بازار اجاره در خردادماه نیز به میزان ۲.۲ درصد ماهانه و ۴۲.۵ درصد نقطه به نقطه بوده است. تورم سالانه این بازار نیز ۴۰.۶ درصد ثبت شده بود.

دخالت دولت و خروج بخش خصوصی از بازار مسکن

کارشناسان بر این باورند که دخالت مستقیم دولت در بازار اجاره از نیمه دوم دهه هشتاد تاکنون، منجر به خروج بخش خصوصی از حوزه تولید و کاهش شدید سرمایه‌گذاری در حوزه‌ ساخت مسکن شده است. بررسی داده‌ها و آمارها نشان می‌دهد که در ابتدای دهه ۹۰، بیشترین هزینه ساخت و ساز صرف خرید مصالح ساختمانی می‌شد و سهم زمین کمتر از نصف بودجه (۴۵ درصد) بود. اما در حال حاضر این عدد به ۷۰ درصد رسیده است، یعنی بیش از دو سوم هزینه‌های ساخت و ساز.

دلایل افزایش هزینه‌های اجاره‌بها

یکی از دلایل مهم سربه فلک کشیدن اجاره‌بها در کشور، افزایش هزینه‌های تولید، کاهش حاشیه سود ساخت و ساز، گرانی سرسام‌آور مصالح ساختمانی، تورم شدید قیمت زمین و در نهایت برهم خوردن عرضه و تقاضا است