اقتصاد فردا در دست اساتید آسیایی

شرکت‌های چینی بزرگی مثل علاءالدین و بایدو، غول‌های غربی را به چالش کشیده‌اند. آیا آنها سبک جدیدی از مدیریت آسیایی را به ارمغان می‌آورند؟

گسترش‌نیوز: اقتصاد در حال پیشرفت اروپا چهره اقتصاد آینده جهان را از اساس تغییر می‌دهد. شرکت‌های چینی بزرگی مثل علاءالدین و بایدو، غول‌های غربی را به چالش کشیده‌اند. آیا آنها سبک جدیدی از مدیریت آسیایی را به ارمغان می‌آورند.؟ بارتلبی برای پاسخ دادن به این سوال از دو دانشکده تجاری هنگ‌هنگ که رتبه جهانی بسیار خوبی دارند بازدید کرد.

یوک فای فونگ، استاد مدیریت، راهبرد و اقتصاد است. او زمانی که در دانشکده کولگ ایلونیز مدیریت درس می‌داد متوجه شد که دانشجویان آسیایی معمولاً ساکت هستند. وقتی به دانشگاه هنگ‌کنگ آمد دریافت که همان دانشجویان به شکل کاملاً متفاوتی رفتار می‌کنند. او نتیجه گرفت که دانشجویان آسیایی وقتی در آمریکا هستند چندان با فرهنگ تجاری این کشور آشنا نیستند و حتی بسیاری از شرکت‌های بزرگ را نمی‌شناسند. از طرف دیگر انگلیسی‌زبان دومشان است و در استفاده از آن احتیاط می‌کنند. طبیعی است وقتی به وطن خود هنگ‌کنگ برمی‌گردند اوضاع تغییر می‌کند.

آقای فونگ متوجه شد که سبک رهبری این دانشجویان که بعدها مدیر می‌شوند تفاوت محسوسی با سبک رایج غربی دارد. فونگ با استفاده از یک پیمایش، نظر فارغ‌التحصیلان دوره مدیریت کسب‌وکار دانشگاه هنگ‌کونگ را موردبررسی قرار دارد. در هنگ‌کنگ هم مثل کشورهای دیگر، دانشجویان این دوره نیمه‌وقت هستند و معمولاً در شرکت‌های تجاری کار می‌کنند. در جریان این پژوهش از پاسخگویان درباره رفتارهایی که به شدت مطلوب (مثل داشتن انسجام، آینده‌نگر بودن و شایسته‌سالاری) یا نامطوب هستند (مثل دیکتاتور بودن، یا تعامل ارتباط سرد) و نیز خصوصیاتی که معمولاً درباره آنها اماواگر وجود دارد از آنها سوال شد.

یافته‌ها نشان داد که پاسخگویان آسیایی بسیار بیشتر از همتایان غربی خود، رفتارهای نامطلوبی مثل رفتار سرد و تحکم‌آمیز را تحمل می‌کنند (البته هر دو گروه از این نوع خصوصیات بیزار هستند اما مقدار بیزاری پاسخگویان غربی به‌مراتب بیشتر است). همچنین مشخص شد آنها که برای شرکت‌های محلی کار می‌کنند علاقه چندانی به رهبران عملکردمحور ندارند اما میزان علاقه کارکنان غربی به این سبک مدیریت بیشتر است.

ریشه این پدیده به‌احتمال‌زیاد به ساختارهای سازمانی کشورهای آسیایی مربوط می‌شود. در این قبیل کشورها کسب‌وکار معمولاً ماهیت «خانوادگی» دارد و در بیشتر موارد توسط بزرگ خانواده تاسیس و مدیریت می‌شود. این موضوع مهم باعث می‌شود که بسیاری از مدل‌های تجاری که در اصل توسط و برای شرکت‌های بزرگ غربی طراحی شده‌اند با فرهنگ آسیایی سازگاری نداشته باشد. ماهیت خانوادگی کار و احترام به بزرگ‌ترها دست‌به‌دست هم می‌دهند که چینی‌ها و ژاپنی‌ها بعضی رفتارهای سرد و تحکم‌آمیز را از مدیران خود بپذیرند.

دانشگاه علوم و فناوری هنگ‌کنگ بیشتر از مدل‌هایی که بر مفهوم کسب‌وکار خانوادگی مبتنی هستند استفاده می‌کند. به گفته رئیس این دانشگاه، استیون درکر، به دانشجویان اجازه داده می‌شود از مثال‌هایی که از زندگی روزانه خود آنها گرفته شده است استفاده کنند. جهت‌گیری خانوادگی شرکت‌های آسیایی به آن معناست که تعدادی کمی از تجار به وسیله هیئت‌مدیره به چالش کشیده می‌شوند. این نقیصه باعث شد که درکر برنامه خاصی طراحی کند تا مدیران مستقلی که به‌صورت غیرخانوادگی، کسب‌وکار خود را مدیریت می‌کنند با مشکل مواجه نشوند.

یکی از دیگر نکات جالب دانشگاه او این است که دانشجویان تشویق می‌شوند به «هدف اصلی» شرکت فکر کنند. از انان خواسته می‌شود از پول‌سازی فراتر بروند. دغدغه اصلی شرکت‌های آمریکایی و اروپایی، درآمدزایی هر چه بیشتر است اما وضعیت در آسیا متفاوت است. در اینجا تنها انگیزه مدیران اجرایی، به دست آوردن پول بیشتر و بیشتر نیست. به نظر می‌رسد که آسیایی‌ها به کپی‌برداری صرف از مدل‌های اقتصادی غربی بسنده نمی‌کنند و متناسب با فرهنگ کسب‌وکار خود، تغییر و تحولات لازم را در آنها اعمال می‌کنند.