قدمی بزرگ در احداث نیروگاه تجدیدپذیر

انرژی‌های تجدیدپذیر که از آن به نام انرژی پاک هم نام برده می‌شود از بهترین انرژی‌های سازگار بامحیط زیست به شمار می‌روند که جایگزین بسیار مناسبی هم برای انرژی‌های با منشا فسیلی هستند.

 ایران با وجود ۳۰۰ روز آفتابی از مجموع ۳۶۵ روز سال در بیش از دوسوم مساحت خود و متوسط تابش ۴.۵ تا ۵.۵ کیلووات ساعت بر مترمربع در روز یکی از کشورهای با ظرفیت بالا درزمینه‌ انرژی خورشیدی است.

انرژی خورشیدی می‌تواند هم برای گرمایش، پخت و پز و هم برای تامین روشنایی مورد استفاده قرار گیرد بدون آنکه نیازی به شبکه انتقال گسترده و یا حتی مصرف سوخت‌های فسیلی باشد.

با توجه به این فرصت، تاکنون ۱۲۰ نیروگاه تجدیدپذیر درکشور ساخته شده و ظرفیت این نیروگاه‌ها ۸۵۰ مگاوات است که ۸۰۰ مگاوات آن از محل تجدیدپذیرهاست و ۵۰ مگاوات نیز از محل صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی حاصل شده است.

این ۱۲۰ نیروگاه شامل، ۵۵ نیروگاه خورشیدی و ۱۹ نیروگاه بادی و بقیه نیروگاه‌های کوچک آبی و زیست توده هستند که بیشتر آنها با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام شده است.

چندی پیش همایون حائری معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی نیز گفت: ظرفیت نصب شده انرژی‌های نو در داخل کشور در طول سال‌های ۹۴ تا ۹۸ رشد چهاربرابری داشته است.

وی افزود: ظرفیت نصب شده انرژی‌های نو در داخل کشور ۲۰۰ مگاوات در سال ۹۴، بود و تا پایان سال ۹۸ به بیش از ۸۰۰ مگاوات رسید.

تکلیف قانونی چیست؟

بر اساس قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه (‌۱۴۰۰- ۱۳۹۶) دولت باید سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک را تا پایان اجرای آن به حداقل پنج درصد برساند.

ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه تاکید دارد که دولت مکلف است سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک را با اولویت سرمایه‌گذاری بخش غیر دولتی (داخلی و خارجی) با حداکثر استفاده از ظرفیت داخلی تا پایان اجرای قانون برنامه (سال ۱۴۰۰ ) به‌ حداقل پنج درصد ظرفیت برق کل کشور برساند.

همچنین بر اساس تصویب‌نامه هیات وزیران درسال ۹۵ و با استناد به اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر شده وزارتخانه‌ها، موسسه‌ها و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی، بانک‌ها، شهرداری‌ها، براساس فهرستی که وزارت نیرو تعیین و منتشر کرده، وظیفه دارند در دو سال حداقل ۲۰ درصد از برق مصرفی ساختمان‌های خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین کنند.

تاکیدات قانونی در عمل چقدر محقق شده است؟

با این حال مدیرکل دفتر مطالعات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ایران در این باره می‌گوید: برنامه ششم توسعه که شروع آن از سال ۹۶ بوده و تا پایان سال۱۴۰۰ ادامه دارد، بندی دارد که براساس آن ۵ درصد ظرفیت کل نیروگاه‌های کشور باید نیروگاه تجدید پذیر باشد.

رضا صمدی اضافه کرد: برآوردها نشان می‌دهد حدود ۸۵ هزار مگاوات ظرفیت کل نیروگاه‌های کشور است که بر اساس قانون برنامه ششم توسعه باید حدود چهار هزار مگاوات از نیروگاه‌ها تبدیل به نیروگاه تجدیدپذیر می‌شد اما اکنون چیزی بیش از ۸۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در کشور وجود دارد.

وضعیت فعلی چگونه است؟

معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) اما معتقد است، افزون بر ۵۰۰ مگاوات تا پایان دولت دوازدهم، بر ظرفیت موجود انرژی‌های تجدید پذیر در کشور اضافه خواهد شد.

محمد ساتکین اظهارکرد: هم اینک حدود ۸۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر و انرژی‌های نو در کشور در حال اجراست و به هیمن میزان نیز وارد مدار بهره‌برداری شده است.

وی ادامه داد: تا قبل از سال ۹۲ حضور بخش خصوصی و ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کل کشور حدود پنج درصد بود.

ساتکین اضافه کرد: علاوه بر اشتغالزایی و رونق تولید، کاهش میزان آلاینده‌های زیست محیطی، تنوع بخشی به سبد انرژی و تقویت شبکه‌های برق به خاطر تولید در محل مصرف از جمله دستاوردها و مزایای نصب نیروگاه‌های تجدیدپذیر است.

رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) بیان کرد: بهره‌برداری از این ۸۰۰ مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدید پذیر، موجب جلوگیری از نوسانات برق و همچنین سبب کاهش ۴۷۰ میلیون کیلو وات ساعت تلفات در شبکه برق کشور شده است.

ساتکین اضافه کرد: همچنین بهره‌برداری از این نیروگاه‌های نو از انتشار ۴۵ هزار و ۴۲۴ تن آلاینده‌های زیست محیطی جلوگیری خواهد کرد.

معاون وزیر نیرو اظهارکرد: یکی از برنامه‌های راهبردی این وزارتخانه این است که ۲ درصد از ظرفیت کل نیروگاه‌های موجود در کشور را از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر که بخش عمده‌ای از آن نیز نیروگاه‌های خورشیدی خواهد بود، تامین کند.

وی گفت: تاکنون از طریق فرآیند تشویقی و خرید تضمینی برق از بخش خصوصی، ۸۳۴ مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر با جذب ۱۴۳ هزار میلیارد ریال سرمایه بخش خصوصی در کشور احداث شده که بیش از ۹۵ درصد آن در دولت تدبیر و امید محقق شده است.

ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور که در ابتدای دولت یازدهم به ۱۶۵ مگاوات رسیده بود، در اردیبشهت ماه امسال به مگاوات رسیدکه نشان‌دهنده رشد حدود پنج برابری است.

ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی کمتر از ۶ مگاوات بوده که این رقم در ابتدای دولت یازدهم به ۱۶۵ مگاوات رسیدو این امر بیانگر ان است که ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در سال‌های دولت تدبیرو امید با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است.

آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران نشان می‌دهد تا پایان اردیبشهت ماه امسال سهم انرژی‌های خورشیدی در تولید برق کشورمان با۶۳ نیروگاه ۴۴ درصد، انرژی بادی با ۲۰ نیروگاه سهمی ۳۴ درصدی، نیروگاه‌های برق آبی سهمی ۱۲درصدی، تولید برق از بازیافت حرارتی توربین‌های انبساطی دو درصد و زیست توده یک درصد است.