بنزین سوپر کمیاب شد؟

چند ماهی است که توزیع بنزین سوپر در جایگاه‌های سوخت با کاهش رو به رو شده است. برخی این اتفاق را به دلیل صادرات بنزین می‌دانند و برخی دیگر نیز از کاهش تولید آن صحبت می‌کنند.

کاهش تولید یا صادرات بنزین اما در حالی مطرح می‌شود که ایران اکنون ظرفیت تولید روزانه تا ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین را در کشور دارا است و آن‌گونه که مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس اعلام کرده فقط در این پالایشگاه ۴۷ میلیون لیتر بنزین با کیفیتی بالاتر از یورو ۵ در روز تولید می‌شود.

بنابراین شائبه کمبود بنزین سوپر به دلیل ناتوانی در تولید یا افزایش صادرات به طور کلی رد می‌شود.

با این حال همچنان این سوال مطرح است که کاهش عرضه بنزین سوپر در جایگاه‌ها به چه دلیلی اتفاق می‌افتد؟

به گفته سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، بنزین درخواستی از سوی جایگاه‌داران اعم از بنزین عادی یا بنزین سوپر به‌طور کامل تامین می‌شود.

«فاطمه کاهی» گفت: توزیع بنزین سوپر کاهش پیدا کرده زیرا تقاضا برای این بنزین از سوی جایگاه‌داران و مردم پایین آمده است.

وی ادامه‌داد: طبق بررسی‌های انجام شده، به‌صورت روزانه بنزین سوپر در جایگاه‌های نواحی غرب و شرق تهران توزیع می‌شود.

کاهی تاکید کرد: توزیع بنزین سوپر فقط در جایگاه‌هایی انجام می‌شود که در فهرست توزیع‌کنندگان بنزین سوپر قرار دارند و شامل همه جایگاه‌ها نمی‌شود.

کاهش تقاضا برای بنزین سوپر بعد از سهمیه‌بندی بنزین

این موارد در حالی مطرح می‌شود که بررسی‌ها نیز حکایت از کاهش سهم فروش بنزین سوپر از مجموع مصرف بنزین دارد.

این بررسی‌ها نشان می‌دهد که تا پیش از سهمیه‌بندی بنزین و شیوع کرونا، سهم بنزین سوپر از مصرف حدود ۳۰ درصد بوده که با توجه به کاهش مصرف بنزین در یک سال گذشته، این عدد به حدود چهار درصد رسیده است.

یکی از مهمترین دلایل این موضوع فاصله قیمتی بین بنزین سهمیه‌ای با بنزین سوپر است. همچنین امکان خرید بنزین سوپر با کارت سوخت وجود ندارد و همین عوامل باعث می‌شود تا اقبال به استفاده از بنزین سوپر در بین مردم کاهش داشته باشد.

از همین رو، جایگاه‌داران از بنزین سوپر استقبال نمی‌کنند زیرا بخار بنزین سوپر در زمانی که باید در جایگاه بماند تا توسط مشتری خریداری شود از حق‌العمل جایگاه برای فروش آن بیشتر می‌شود.

همچنین جایگاه‌ها باید یکی از مخازن خود را به بنزین سوپر اختصاص دهند و این در حالی است که مشتری برای این محصول بسیار کم شده است.

فروش بنزین سوپر برای جایگاه‌داران جذاب نیست

رییس صنف جایگاهداران کشور نیز در این مورد تاکید کرده که با توجه به واقعیات میدانی، از زمان افزایش قیمت بنزین و شیوع کرونا، بنزین سوپر با عدم استقبال مردم مواجه شد و تولید و عرضه به جایگاه‌ها هم شیب نزولی داشته است.

«اسدالله قلی‌زاده» با اشاره به میزان فروش فرآورده‌های نفتی و از جمله بنزین سوپر گفت: به‌طور کلی جایگاه‌ها در سال گذشته با کاهش ۳۰ تا ۷۰ درصدی فروش مواجه بودند و حتی در ایام عید نیز میزان فروش در مقایسه با سال‌های قبل از کرونا بسیار پایین‌تر بود و این مورد در بنزین سوپر کاهش بیشتر و مداوم‌تری را به دنبال داشت.

وی ادامه‌داد: قیمت بالای بنزین سوپر نسبت به بنزین معمولی و سهمیه‌ای نبودن آن اصلی‌ترین عامل عدم استقبال مردم از این فرآورده است. از طرفی جایگاه‌های سوخت به دلیل عدم فروش سریع این فرآورده و تبخیر بالاتر آن نسبت به بنزین معمولی دچار زیان و خسارت می‌شوند و حتی باید جریمه کسری ناشی از تبخیر بالا را هم بپردازند.

رییس هیات مدیره انجمن صنفی صاحبان اماکن فروش و عرضه فرآورده‌های نفتی کشور اضافه‌کرد: ما پیگیری‌های فراوانی برای حل مشکلات موجود و برگرداندن عرضه و مصرف این فرآورده به حالت نرمال انجام دادیم اما نتیجه‌ای حاصل نشده است.

وی گفت: کافی است دقت کنیم که وقتی جایگاه سوخت فرآورده کمتری می‌فروشد حتی نمی‌تواند هزینه‌های جاری خود را پوشش دهد و در عمل سکویی که بنزین سوپر ارائه می‌کند زیان روزانه و عدم‌النفع برای جایگاه‌دار دارد، به‌ویژه اینکه حق‌العملی که جایگاه‌دار بابت فروش بنزین سوپر دریافت می‌کند برابر با حق‌العمل بنزین معمولی است درحالی که زیان فروش آن بیشتر است، در نتیجه جذابیت فروش آن هر روز کمتر می‌شود.

وی اضافه‌کرد: به دلیل کاهش استقبال مردم، تولید نیز کاهش می‌یابد و از آنجایی که عرضه و تقاضا از استاندارد خارج می‌شود و مدام با نوسان روبه‌رو است، کاهش عرضه به جایگاه‌ها هم در زمان و مکان با چالش مواجه می‌شود که ما با این موضوع هم مواجه بودیم و برخی زمان‌ها کلافه‌کننده است و حتی مشتریان نیز سردرگم می‌شوند.

قلی‌زاده ادامه‌داد: با این حال، جایگاه‌داران چون زیرساخت و سکوهایی برای عرضه بنزین سوپر دارند به‌طور طبیعی می‌خواهند این فرآورده را عرضه کنند و سود منصفانه از بابت آن داشته اما نمی‌توانند دخل و تصرفی در موارد دیگر از جمله تولید و بازار مصرف داشته باشند.