دژپسند: پرتفوی صنعت بیمه دو برابر شده است

فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی طی سخنانی در بیست و هفتمین همایش ملی بیمه و توسعه با عنوان ریسک های نوظهور در صنعت بیمه، فرصت ها و چالش ها از دو برابر شدن پرتفوی بیمه ای کشور در هفت ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته و افزایش آن به ۴۳ هزار میلیارد تومان خبر داد.

دژپسند طی سخنانی در این همایش که به صورت مجازی برگزار شد،اظهار داشت: نگاه متخصصان، صاحبنظران و فعالان صنعت بیمه، نگرشی تطبیقی و توسعه ای و برگرفته از رویدادها و تحولات بین المللی است.

وی افزود: امسال در واقع به نوعی سعی شده است، این زاویه دید از صنعت بیمه را گشوده نگه داریم که صنعت بیمه یک صنعت ایستا نیست و این صنعت می تواند، متناسب با تحولاتِ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، خود را بروز و بهنگام نماید.

وزیر اقتصاد افزود: وقتی که بحث ویروس کرونا مطرح می شود، حضور و ظهور صنعت بیمه در این عرصه، هم ضرورت پیدا می کند و هم واقعیت بیرونی می یابد.

دژپسند افزود: این ویروس به صورت گسترده و عمیق نه تنها جامعه و اقتصاد ما بلکه اقتصاد و جامعه جهانی را تحت تاثیر قرار داده است. در ابتدای راه به واسطه تعریفی از رشته فعالیت های جدید بیمه ای، دولت ها ورود پیدا کردند و جای خالی صنعت بیمه را پر کردند، اما اگر در این مورد سابقه ای وجود داشت و صنعت بیمه با آمادگی بیشتری با موضوع مواجه می شد، می توانست تدابیر و تصمیماتی اتخاذ کند که حضور دولت را به حداقل ممکن کاهش دهد.

دژپسند در ادامه با اشاره به حادثه خیز بودن برخی مناطق کشورمان گفت: بارها این موضوع را در همین دوره کوتاه عرض کردم؛ متاسفانه ایران در نواری قرار دارد که حادثه خیزی آن بسیار بالاست و حوادث طبیعی متاسفانه یکی پس از دیگری، اعم از سیل یا زلزله یا سرمازدگی مفرط، اتفاق می افتد و مواجهه با هر یک از این حوادث و بلایا هزینه های زیادی بر کشور تحمیل می کند، هرچند دولت به صورت محوری، تکیه گاه تامین مالی است.

وی افزود: به همین دلیل، قانونگذار به دولت اجازه داده است، سه درصد از وجوه عمومی را برای تامین مالی مقابله با این بحران ها استفاده کند.

دژپسند تصریح کرد: اگر مناطقی که در نوار سیل خیز یا نوار زلزله قرار دارند، متناسباً واحدهای مسکونی و فعالیت های اقتصادی، تجاری مستقر در نقاط مذکور، بیمه مربوط را انجام می دادند، در زمان وقوع حوادث، بسیاری از نگرانی ها، موضوعیت نداشت.

وزیر اقتصاد گفت: به نظر من شاید قبلاً صنعت بیمه، چندان متوجه این موضوع نبود، بلکه از اوایل دهه ۸۰ موضوع تشکیل صندوق بیمه حوادث را مورد توجه قرار داد.

وی در ادامه گفت: در فرایند و رفت و برگشت هایی که صورت گرفت، سرانجام، لایحه مربوط، به مجلس شورای اسلامی رفت تا در مجلس تصویب بشود که در نهایت این لایحه در آذر ماه سال ۱۳۹۹ به تصویب و ابلاغ شد.

وزیر اقتصاد در ادامه گفت: هنگامی که در عید سال ۱۳۹۸ سیل خانمان برانداز، تعداد زیادی از استان های کشور را در بر گرفت؛ در دولت این نکته را مطرح کردم که اگر این صندوق را زودتر تشکیل داده بودیم و می توانستیم واحد های مسکونی و بنگاه های اقتصادی مستقر در محل را بیمه کنیم، الان با چنین فشاری مواجه نبودیم.

دژپسند افزود: با راه اندازی این صندوق، مشارکت کامل صورت می گیرد و یک نوع تضمین ایجاد می شود.

وی تصریح کرد: اصولاً تشکیل صندوق بیمه حوادث، آغاز رهایی دولت از بار مالی گسترده در هر دوره از این حوادث و بحران ها است.

دژپسند افزود: اگر دقت کنیم، این اقدام خیلی کار ساز است. البته هنوز نمی توانیم بگوییم که واقعاً این صندوق چه تحولی می تواند ایجاد کند، چون تازه قانون آن ابلاغ شده و ان شاالله آیین نامه های مورد نیاز آن باید به تصویب برسد، و در مجلس نیز تلاش شود تا منابع مورد نیاز آغاز فعالیت این صندوق مورد توجه قرار گیرد.

وزیر اقتصاد در ادامه گفت: این اتفاق موجب می شود صنعت بیمه بتواند یک آسودگی خاطر فردی، خانوادگی، قشری، طبقاتی و ملی ایجاد کند و کارکرد گسترده صنعت بیمه در حوزه اقتصاد، اجتماع و فرهنگ نیز همین است.

وی افزود: همین موارد را در بحث کرونا نیز می بینم، کرونا ویروس موذی و آزاردهنده ای است، به خصوص برای حوزه اقتصاد، کما اینکه در سراسر دنیا، اثر منفی این ویروس بر اقتصاد جهانی بسیار زیاد بوده است.

وزیر اقتصاد در ادامه گفت: یک حالت این بود که صنعت بیمه می توانست عافیت طلبی پیشه کرده و خود را به کناری بکشد و بگوید مثل همه جا خود دولت کار کند.

وزیر اقتصاد در ادامه گفت: وقتی از دکتر سلیمانی مدیر بیمه مرکزی شنیدم که بیمه ای تعریف شده است که هر فعال اقتصادی در قالب آن می تواند فعالیت خودش را برای دو ماه بیمه کند، احساس کردم این بار بیمه خیلی سریع خود را نشان داد؛ به این معنا که این کار، توقف پذیر نیست و ادامه دارد.

وی تاکید کرد: صنعت بیمه باید خدمات بیمه ای مورد نیاز کشور را پیش بینی و طراحی نماید و تجربیات بین المللی و مطالعات تطبیقی را مورد توجه قرارداده و بومی سازی نماید.

وی گفت: شاخصی که برای ارزیابی صنعت بیمه داریم ضریب نفوذ صنعت بیمه است؛ ابتدا باید بدانیم که ضریب نفوذ صنعت بیمه در کشور فقط با اقدامات متولیان صنعت بیمه افزایش پیدا نمی کند. در صنعت بیمه متولیان می توانند تعریف کنند و نوع رشته فعالیت های جدید را تبیین کنند امادر طرف دیگر باید ابزارها، ساختارها و محیط نیز برای تعامل دوجانبه و عمومی کردن این موضوع فراهم باشد.

دژپسند اظهار داشت: گفتن این موضوع شاید ضروری باشد و باید بر روی آن کار گسترده تری انجام دهیم، از دیدگاه متخصصان اقتصاد بخش عمومی خدماتی که توسط صنعت بیمه ارایه می شود ویژگی های یک کالا یا خدمت خصوصی را دارد. یعنی هم تخصیص پذیر و هم رقابت پذیر است.

وی افزود: بنابراین در نگاه اول این سئوال مطرح می شود که چرا دولت باید دخالت کند. ولی اگر یک گام جلوتر برویم، می بینیم که این خدمت درست است که دو ویژگی کالاهای خصوصی را دارد، اما به واسطه اینکه عمل به آن و برخورداری از آن برای همه جامعه هدف ممکن شود نیاز به اعمال سیاست های خاصی دارد، مثلا در بیمه شخص ثالث که جامعه هدف، عموم را در بر می‌گیرد به همین دلیل قانوناً اجباری می شود.

وی در ادامه در تبیین طبقه بندی محصولات بیمه ای گفت: در بیمه مسئولیت، جامعه هدف، همه را شامل نمی شود و برای همین این نوع محصول بیمه ای را باید از کالای خصوصی متمایز کنیم و در زمره "کالاهای شایسته" طبقه بندی کنیم و نمی شود آن را در قالب کالای عمومی طبقه بندی کرد.

وزیر اقتصاد افزود: در حوزه "کالاهای شایسته" در صنعت بیمه باید دو کار انجام شود، اول تعریف رشته فعالیت های بیمه ای جدید و دوم تبیین و تبدیل آن با تبلیغ به فرهنگ و باور و دغدغه ذهنی آن رشته فعالیت ها، به نحوی که همگان نداشتن این بیمه را نقطه منفی تلقی کنند، چنانچه الان اگر کسی بیمه شخص ثالث نداشته باشد احساس کمبود و نقصان می کند.

دژپسند در ادامه گفت: به همین شکل برای سایر بیمه ها نیز باید همین اتفاق بیفتد و اگر فردا صندوق بیمه حوادث فعال شد، هر واحد مسکونی و تجاری، عدم برخورداری از این بیمه را یک نقصان تلقی کند.

دژپسند در ادامه گفت: این امر به تبلیغ و تشویق نیاز دارد چون "کالای شایسته" به حساب می آید و به نظرم دولت برای یک دوره ای باید از این محصول بیمه ای جدید حمایت کند، چنانچه در لایحه صندوق نیز این موضوع را مد نظر قرار دادیم. البته الان که دولت سهم اش به واسطه ضرورت انطباق با قانون اساسی بیشتر هم شده است.

وزیراقتصاد در ادامه گفت: حتی اگر بحث تذکر قانون اساسی هم نبود از نظر علمی و فنی این رشته فعالیت های جدید برای اینکه خوب جا بیفتد و مصرف اش عمومی بشود و فراگیر بشود باید کاملا توسعه بدهیم و آن را ترویج کنیم تا برای یک دوره کوتاه مدت این کاملا جا بیفتد.

وی افزود: اگر این اتفاق بیفتد، کمک می کند به اینکه ضریب نفوذ بیمه نیز افزایش پیدا کند چون دو طرف متعامل شکل می گیرد و در یک تعامل دوجانبه کاربرد افزایش پیدا می کند و ضریب نفوذ هم افزایش پیدا می‌کند.

دژپسند در ادامه گفت: البته امروز که داریم صبحت می کنیم ضریب نفوذ به ۶۶/۲ رسیده است اما باید تلاش کنیم به هدف قابل قبولی که دست کم خودمان منطقی و علمی و تجربی به آن اعتقاد داریم دست پیدا کنیم؛ یعنی صنعت بیمه فقط برای خود چنین وظیفه ای قائل نباشد، بلکه در تبیین و در تبلیغ هم آن را دنبال کند.

وزیر اقتصاد استفاده از ابزار قیمتی را به عنوانی یکی از اهرم های توسعه محصولات و کالاهای صنعت بیمه برشمرد.

دژپسند در بخش دیگری از سخنان خود در این همایش گفت: بعضی از بنگاه های اقتصادی حرفه ای، وقتی با عرضه کالا یا خدمت جدیدی به بازار، می خواهند گوی سبقت را از دیگران بربایند، از ابزار "قیمت" استفاده می کنند و شما هم در صنعت بیمه باید همین کار را بکنید.

وزیر اقتصاد با تاکید بر لزوم قطع اتکای صنعت بیمه به حمایت های دولتی؛ "کاهش هزینه ها"، "کارآمد سازی شرکت های بیمه‌ای" و "تغییر انقلاب گونه در روش ها" را به عنوان مهم ترین ابزار های تحقق این هدف عنوان کرد و بیان داشت: صنعت بیمه باید یک اراده آهنین در هوشمند سازی فرآیند ها داشته باشد.

وی افزود: صنعت بیمه اگر بتواند با سرعت بیشتری، مراتب تکامل را از بیمه الکترونیکی به بیمه دیجیتال و سپس بیمه هوشمند طی کند، از بسیاری از هزینه هایی که امروز گرفتار آن است و این صنعت را آزار میدهد، رهایی پیدا می کند.

دژپسند ادامه داد: شما یا می توانید یک رشته فعالیت جدید را طراحی و در قالب بخشنامه به بیمه های کشور ابلاغ کنید و یا اینکه آن را برای جامعه مخاطب، تبدیل به یک باور عمومی کنید که برای انجام این کار، باید سیستم هوشمند سازی، کار خودش را انجام دهد.

وی تصریح کرد: اگر بیمه هوشمند شکل بگیرد، گام هایی که بر میدارید خیلی بلند تر و سرعت تحقق هدف، بیشتر خواهد بود، هزینه های آن هم به مراتب، پایین تر خواهد بود.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه تعریف "رشته فعالیت های بیمه ای جدید" در کنار "استفاده از ابزار ها و محیط نو" شکل دهنده یک بیمه نوین، نوگرا و پویا خواهد بود، افزود: با فرض تحقق این دو موضوع، سوالی مطرح می شود؛ آیا حضور صنعت بیمه در جامعه، باید صرفا در قالب همین رشته فعالیت های بیمه ای موجود صورت گیرد؟ و یا این سوال که، آیا صنعت بیمه می تواند از مجاری دیگر هم نقش موثری در اقتصاد کشور ایفا کند؟

دژپسند ادامه داد: ما یک "کارکرد"ی در صنعت بیمه داریم که ممکن است عده ای آن را "ثانوی" تعریف کنند ولی این طور نیست و بنظر من یکی از کارکرد های اصلی صنعت بیمه محسوب می شود.

وی این "کارکرد" را "نقش صنعت بیمه در تامین مالی اقتصاد" عنوان کرد و گفت: یکی از ارکان تامین مالی اقتصاد در متون مرجع، همین صنعت بیمه است.

وزیر اقتصاد افزود: این از یک نظر، یک ضرورت، تامین مالی صنعت بیمه است زیرا در قبال حق بیمه دریافتی، باید جبران خسارت بیمه شوندگان را بکند؛ باید توجه داشته باشید در برخی فعالیت ها میزان خسارت به افراد، خیلی بالا است و شما هم نمی توانید بر این مبنا، مدام نرخ بیمه را افزایش دهید.

وی تصریح کرد: باید دقت داشته باشیم که افزایش نرخ حق بیمه ممکن است تا جایی جواب دهد اما بیش از آن، بیمه گزار را زمین گیر می کند بنحوی که اگر اجبار قانونی نباشد، قطعا از زیر بار آن شانه خالی می کند.

دژپسند گفت: بنابراین، وقتی بطور مثال در جامعه خودمان، افزایش نرخ دیه، تابع فرمول دیگری است، باید اوضاع را بگونه ای مدیریت کنیم که ناچار نشویم به همان اندازه، حق بیمه را افزایش دهیم و بخشی از هزینه تحمیل شده آن را، از طریق کارآمد سازی، نوسازی و هوشمند سازی سیستم به انجام برسانیم.

وزیر اقتصاد افزود: بخشی دیگر نیز باید از استفاده بهینه از منابع استحصالی از بیمه جبران شود.

وی یادآور شد: بنابراین، بهترین و کارآمد ترین شرکت بیمه، شرکتی است که بتواند با استفاده از نوسازی و هوشمند سازی سیستم ها و تخصیص بهینه منابع حاصله، بیشتر از سایرین، مشتری را راضی نگاه دارد.

دژپسند این امر را ضرورتی "درون صنعتی" خواند و گفت: نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که کسب بیشترین سود در صنعت بیمه، لزوماً به معنای بیشترین سود و فایده اجتماعی نیست، زیرا رسالت صنعت بیمه، چیز دیگری است و اگر به عنوان مثال، بیشترین سود در مشارکت بیمه در فعالیت های اختلالزا باشد، آیا صحیح است که در آن مشارکت کرد؟ و اینکه اگر مشارکت در بیمه فعالیت های مرتبط با احتکار کالا، سود ده باشد، باید به آن مبادرت کرد؟ بدیهی است که پاسخ این سوالات خیر است.

وزیر اقتصاد اظهار داشت: می خواهم این را بگویم که برای انجام این رسالت، با این قید که برای اقتصاد هم مفید فایده باشد، صنعت بیمه باید برای پرتفوی فعالیت های خودش برنامه ریزی کند.

وی یادآور شد: می توان پذیرفت که بخشی از سرمایه های صنعت بیمه باید در بخش های فاقد ریسک مثل بانک ها سرمایه گذاری شود یا به خرید اوراق دولتی اختصاص پیدا کند اما اگر بخواهد صرفاً به این موارد منحصر شود، دیگر نمی تواند از پس منابع مورد نیاز خود برای تداوم فعالیت بر بیاید.

وزیر اقتصاد افزود: با این تفاسیر، صنعت بیمه باید ریسک پذیر باشد و در بازار هایی که ریسک و در عین حال بازدهی بالاتری دارند سرمایه گذاری کند.

دژپسند گفت: صنعت بیمه ما خوشبختانه در این زمینه هم در دو سال اخیر ورود پیدا کرده است و پرتفوی صنعت بیمه درهفت ماهه نخست امسال به ۴۳ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، حدود دو برابر افزایش یافته است.

وی اظهار داشت: شورای عالی بیمه، جاهایی را مثل "صنعت ساختمان" برای سرمایه گذاری مجوز داده است اما من می خواهم صنعت بیمه را به جاهای دیگری فراخوان بدهم.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه از سال ۱۳۹۱ و شروع تحریم های مالی تاکنون، فقط سه سال رشد سرمایه گذاری ما مثبت بوده است، اعلام کرد: البته بر اساس آمار های مرکز آمار، فصل تابستان امسال، سرمایه گذاری، جهت مثبت پیدا کرده است و امیدواریم این، مطلعی برای افزایش سرمایه گذاری در کل سال باشد.

دژپسند تاکید کرد: ما باید ببینیم صنعت بیمه برای مواجهه با این آسیب، با توجه به منابع و اهداف خود، چه نقشی را می تواند ایفا کند؟

وی با تاکید بر اینکه صنعت بیمه باید با نگاه بازتری به این دریچه ورود پیدا کند، گفت: هرگز نباید صنعت بیمه با ۴۰ یا ۵۰ درصد منابع در رشته فعالیت های پر بازده، سرمایه گذاری کند؛ چون سرمایه گذاری های صنعت بیمه باید قابلیت نقد شوندگی بالایی داشته باشد.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: بنظر من ما باید این مسیر را برای صنعت بیمه باز کنیم که تا سقف سرمایه مشخصی، در برخی صنایع صادراتی مثل صنایع معدنی، پتروشیمی و... کشور سرمایه گذاری کند که هم مزیت نسبی دارند و هم می توانند مزیت رقابتی برای ما ایجاد کنند.

دژپسند در ادامه سخنان خود اظهار داشت: پیمودن سه مسیر «تعریف رشته فعالیت های بیمه ای جدید»، «هوشمند سازی صنعت بیمه به منظور کمک به توسعه خدمات بیمه ای و کارآ تر کردن سیستم» و «گشودن باب های جدید برای صنعت بیمه در تامین مالی اقتصاد»، متضمن برداشتن گام های بلند صنعت بیمه با هدف نقش آفرینی در اقتصاد کشور است.

وزیر اقتصاد اظهار داشت: در اینجا لازم میدانم، مراتب تشکر و قدردانی ام را از همه فعالان صنعت بیمه، حداقل در دوره ای که خودم درگیر کار بوده ام اعلام کنم.

وی تصریح کرد: با مشاهداتی که داشته ام، می توانم شهادت بدهم، صنعت بیمه در سال های اخیر، به لحاظ برنامه ریزی، سیاستگذاری، مدیریت و عملکرد، دارای یک روند روبه تکامل بوده و گام های بزرگی برداشته است.

دژپسند یادآور شد: البته برای اینکه صنعت بیمه بتواند یک تحول و جهش اساسی پیدا کند، مدیران این صنعت هم باید مقداری ریسک پذیری خود را افزایش داده و با توسل به پدیده ها و رویکرد های جدید، ریسک های نوظهور را پوشش دهند.

وزیر اقتصاد در ابتدای سخنان خود، با اشاره به برگزاری منظم این همایش از سالیان گذشته تا کنون با وجود محدودیت ها و مضایق گفت: احساسم این است که تصمیم برگزاری این همایش به صورت غیر حضوری و مجازی، اقدام مناسبی بود و امیدوارم که در سنوات آینده و پس از خلاصی از شر ویروس منحوس کرونا نیز، به همین سیاق برگزار شود، برای اینکه فواید استفاده از این نوع روش ها بسیار زیاد است، چنانچه در سال گذشته، ۲۵۰۰ نفر امکان حضور در همایش را داشتند، اما الان بر اساس اطلاعاتی که به من دادند در حدود ۱۰ هزار نفر از مباحث این همایش بهره مند هستند.