دلار ۳۰ هزار تومانی در راه است؟

تحولات در بازارهای مالی هرروز قابل مشاهده است. گاهی ریزش‌ها و گاهی هم افزایش در نرخ‌ها، که هر کدام دلایل مختلفی دارد.

نرخ دلار نیز در روزهای اخیر روند افزایش داشته و دلایل آن هم موارد متعددی است. تعویض دولت، اظهارنظرهای مختلف بین‌المللی و منازعات داخلی برخی کشورهای همسایه بر این تغییر نرخ بی‌تاثیر نیست. اما روند صعودی آن به صورت مداوم تا حدودی برای بسیاری از تجار و مردم عادی سوال ایجاد کرده است.

مقایسه نرخ دلار در نخستین و آخرین روز معاملات یعنی چهارشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۰ نشان می دهد که هر دلار آمریکا یک هزار و ۷۸۲ تومان افزایش قیمت را متحمل شده است.

برای بررسی بهتر این تغییرات نرخ سری به مرکز خرید و فروش ارز یعنی میدان و خیابان فردوسی و همچنین چهار راه استانبول زدیم.

تفاوت انواع نرخ‌های دلار

هرچند کرونا ازدحام دلال‌ها را کاهش داده اما هنوز هم با هر قدمی که بر می‌دارید، کسی کنار گوش شما عبارت «دلار می خرم» را زمزمه می‌کند و حتی اگر بارها این مسیر را رفت و آمد کنید چهره شما را در خاطر ندارد و باز هم این جمله را تکرار می‌کند.

در این میان نرخ صرافی‌های بانکی با نرخ صرافی‌ها غیر بانکی تفاوت دارد و در بازار سیاه هم که نوسانات متفاوت است.

دلال های خارجی در میدان فردوسی

نکته قابل توجه این گشت میدانی ما، وجود دلال‌های اتباع برخی کشورهای همسایه بود که با بالا و پایین کردن نرخ‌ها و عرضه مبالغ زیاد به افرادی که ارز احتیاج داشتند، نرخ دلار را در بازار جا به جا می‌کردند.

با ورود این افراد میدان فردوسی نسبت به قبل شلوغ‌تر شده است و هر روز به تعداد این واسطه‌ها در میدان فردوسی افزوده می‌شود.

یکی از این افراد گفت: با آغاز جنگ در کشورمان از شهر خود فرار کردیم و به ایران آمدیم، اول برای مخارج روزانه اقدام به خرید و فروش می‌کردم، ولی دیدم سود خوبی دارم به این کار ادامه دادم!

وی افزود: ما دلار را پایین‌تر از افراد دیگر می‌فروشیم.

البته در این بازدید، افرادی هم بودند که با نرخ‌های بالاتر قصد برهم زدن بازار به نرخ‌های دلخواه خود را داشتند و خرده‌فروش نبودند!

دلارهایی که به از هرات آمدند!

مسعودی، یکی از صراف‌های حاضر در میدان فردوسی در این مورد گفت: دلالان این دلار‌ها را در بازار سیاه ایران به ریال تبدیل می‌کنند و پس از تبدیل، قاچاق ریالی آن‌ها را در ایالت‌های مرزی به فروش می‌رسانند.

دلالانی خارجی که با بلومبرگ گفتگو کرده‌اند، مدعی شدند که آن‌ها ویزای رسمی ورود به ایران دارند و با استفاده از شبکه ارتباطات خود می‌توانند بدون نگرانی از کنترل‌های مرزی، چمدان‌های دلار را به ایران منتقل کرده و تومان خریداری شده را به افغانستان حمل کنند.

نرخ دلار ۱۲ بار ضرب در ۲ شد

سمیعی، دبیر اسبق کانون صرافان می گوید: فشرده کردن فنر ارز عادت بد برخی مسئولان اقتصادی است که تا آنجا که در توان داشتند فنر ارز را فشرده کرده‌اند و بنابر دلایلی از جمله رخدادهای اقتصادی در سطح جهانی یا داخلی که باعث افزایش فشارهای تورمی می‌شود، فنر فشرده شده پرش کرده است، گفتنی است که از سال ۵۷ تاکنون ۱۲ بار قیمت ارز ضرب در ۲ شده است.

وی در ادامه گفت: تک نرخی بودن برای ارز یا به عبارتی پیرو بازار بودن ارز امر مبارکی است و در مقابل آن چند نرخی بودن باعث رانت و فساد در حوزه ارز شده و می‌شود.

سمیعی در ادامه گفت: دلیل اصلی افزایش نرخ ارز کاهش ارزش پول ملی است که در اثر تورم بالا و افزایش حجم نقدینگی رخ می‌دهد و یک دلیل دیگر آن وجود رانت است.

حال این بازار نوسان‌دار قطعا تاثیر خود را بر سایر بازارهای مالی از جمله سکه و بورس هم می‌گذارد.

تاثیرپذیری بازار سرمایه و طلا از نرخ دلار

مهدی میرزایی، کارشناس بازار سرمایه، در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه، در حال حاضر نرخ دلار در وضعیت نوسانی به سر می‌برد و برخی کارشناسان نرخ دلار ۳۰ هزار تومانی را تا آخر سال در کشور متصور هستند، در این شرایط وضعیت بازارهای مالی با افزایش نرخ ارز چه می‌شود؟ گفت: روند بلندمدت بازار سرمایه نشان می‌دهد که بورس تابعی از نوسانات نرخ ارز است و در هر برهه‌ای که نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند، بورس حتی در کوتاه‌مدت نیز رشد زیادی را تجربه کرده است.

او بیان کرد: در صورتی که دلار به قیمت ۳۰ هزار تومان برسد، بازار سرمایه نیز به عنوان یکی از بازار‌های دارایی در کشور رشد خود را آغاز می‌کند و شاخص بورس به رقم‌های بالاتر از رقم‌های فعلی می‌رسد.

آنطور که رئیس اتحادیه طلا و جواهر استان تهران نیز می‌گوید افزایش نرخ ارز یکی دلایل گران شدن طلا و افزایش ۲۱۰ هزار تومانی قیمت هر سکه تمام بهار آزادی در بازار طی هفته گذشته شد.

دلار به ۳۰ هزار تومان می‌رسد؟

ادامه بررسی‌های میدانی و همچنین کارشناسی به ما نشان می‌دهد که در روزهای گذشته نرخ ارز به دلایل سیاسی و دستکاری نرخ توسط دلال‌ها شکل صعودی به خود گرفته و نوسانات آن کم‌تر جنبه اقتصادی داشته است.

برای بسیاری از مردم سوال است که آیا نرخ ارز بیشتر شده و خود را به رقم سی هزار تومان هم می رساند؟

پاسخ بسیاری از کارشناسان در این باره مبهم است اما معتقدند اگر نوسانات ادامه پیدا کند و نرخ دلار به ۳۰ هزار تومان برسد، این نرخ برگشت‌پذیر است اما نکته منفی ماجرا تاثیر شوک‌آور نرخ ارز بر قیمت اقلام‌های مختلف است.

هرچند عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات از سال‌های ۹۸ هم بی‌تاثیر نبوده و همین موضوع به کاهش منابع ارزی در کشور نیز دامن زده است.

کاهش بازارسازی بانک مرکزی در بازار و تحویل دولت دوازدهم به دولت سیزدهم هم یکی از دلایل افزایش نرخ ارز در این روزها تلقی می‌شود که هر یک به اندازه خود بر این موضوع تاثیرگذار بوده‌اند.

معرفی کابینه جدید بدون مشخص شدن رئیس کل بانک مرکزی، صورت گرفته است و این نهاد همچنان با مدیریت قبلی خود روند را طی می‌کند. بازار ارز نیز مانند سایر ارگا‌ها منتظر تعیین رئیس جدید بانک مرکزی است و عده‌ای در این بین با خرید دلارها و افزایش تقاضا در بازار، باعث افزایش نرخ‌ها می‌شوند.