امروز کار بورس به کجا می کشد؟ (۹۹/۰۵/۲۷)

دیروز در بورس تهران، چراغ قرمز نصب شده بود؛ شاخص ۸۹ هزار و ۷۰۰ واحد ریخت و ۴.۷ درصد نسبت به روز قبل منفی شد؛ بورس تهران در تاریخش، تنها ۲ روز تیره‌تر از ۲۶ مرداد را دیده بود

تحلیلگران بورس امروز امید زیادی به حمایت یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد بسته‌اند. دیروز بازار در یک میلیون و ۸۱۳ هزار واحد بسته شد. امید زیادی که به حمایت در این ابرکانال بسته شده است، می‌تواند ۲ اثر داشته باشد؛ در درجه اول می‌تواند موجب افزایش تقاضا در این سطح شود، چرا که تصور برخی از معامله‌گران و فعالان بازار این است که شاخص به اندازه کافی اصلاح شده و قیمت سهام به سطحی رسیده است که ارزش خرید دارد، به همین دلیل می‌تواند موجب حمایت سنگین در این محدوده شود؛ روی بد ماجرا اینجاست که اگر بازار شیب منفی ۲ روز گذشته را ادامه دهد و کانال یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد نیز از دست رود، احتمالا امید بسیاری رنگ می‌بازد و ایجاد فضای منفی، خود می‌تواند به ریزش بیشتر سهام منجر شود.

سقوط به دره؟

برخی اتفاقات ۲ روز گذشته را سقوط به دره نامیدند، اگر شاخص‌ها را نسبت به نقطه اوج بازار یعنی ۱۹ مرداد بسنجیم، شاید این اصطلاح چندان هم بیراه نباشد.

بازار سهام از ۱۹ مرداد تا دیروز، نزدیک به هزار میلیارد تومان از ارزشش را از دست داد؛ از دست رفتن این سطح از ارزش، در یک هفته، رقم قابل تاملی است. کل ارزش بازار سرمایه در پایان سال ۹۷، معادل ۶۸۳ هزار میلیارد تومان بود، ارزش کل بازار در سال گذشته نیز به ۱۸۷۳ هزار میلیارد تومان رسیده بود؛ به زبان دیگر، بازار سهام معادل بیش از نیمی از ارزشی که از ابتدای تاسیس تا پایان سال گذشته داشت را در همین یک هفته اخیر از دست داد.

البته هنوز ارتفاع شاخص در سطح بالایی قرار دارد، ارزش جاری بازار در پایان روز یکشنبه در نزدیکی ۶۷۹۰ هزار میلیارد تومان ثبت شد، عددی که همچنان ۳.۶ برابر ارزش بازار در پایان سال گذشته است. اما بازار ۱۰ روز دیگر مانند شنبه و یکشنبه را تجربه کند، نصف ارزشش دود می‌شود. همین اعداد، می‌تواند ترس شدیدی را در معامله‌گران، مخصوصا تازه واردان ایجاد کند. آن‌هایی که در ۲ روز گذشته از بازار رفتند، کماکان کسانی بودند که احتمالا با سود خوب از بازار وداع کردند، هر چند بازدهی بورس از ابتدای ماه اکنون منفی شده است (نخستین بازدهی منفی ماهانه در سال ۹۹). اما اگر این سراشیبی ادامه یابد، کسانی که در موج پایانی وارد بازار شدند، متضرران اصلی بورس تهران خواهند شد.

اصرار بر ورود دولت به بورس

برخی از تحلیلگران بورسی، زمان فعلی را برای ورود دولت و حمایت تمام قد از سهامداران ضروری می‌دانند، آنها دولت را از این بیم می‌دهند که در صورت عدم حمایت، باید با پیامد‌های اجتماعی و امنیتی ریزش بورس مواجه شود. اما سوالی که برای برخی از فعالان بازار ایجاد شده اینکه تا کی قرار است حمایت گسترده از سهام از بیرون بازار صورت گیرد؟ آیا سهام از سطح ارزندگی فاصله گرفته‌اند که تنها با دوپینگ سرپا می‌مانند؟ از نگاه برخی از تحلیلگران، شاید بهترین سناریو برای همه این باشد که بازار مدتی را در تعادل بگذراند، تا هم قیمت سهامی که حبابی شدند، تعدیل شود و هم سهامی که از نظر بنیادی دارای ارزش هستند، رشد کند. عرضه اولیه شرکت‌ها در قیمت معقول هم می‌تواند همچنان نقدینگی را به سمت بازار سرمایه بیاورد.

سایه بورس بر بازار‌های موازی

نکته دیگری که برخی با استفاده از آن، مداخله گسترده حاکمیت در بازار را پیشنهاد می‌دهند، این فرضیه است که در صورت بهم ریختن بورس، تعادل در دیگر بازار‌ها نیز از بین خواهد رفت. یعنی با خروج نقدینگی از بورس، بازار‌های دارایی دیگر همچون ارز و طلا و مسکن بهم خواهد ریخت.

اما به نظر ۲ نکته در این بین نادیده گرفته می‌شود؛ نخست آنکه به دلیل محدودیت نوسان در بورس تهران، در روز‌های منفی همانند دیروز، صف‌های طویل فروش تشکیل می‌شود و خروج نقدینگی از بازار به راحتی نخواهد بود؛ چرا که باید خریداری حاضر باشد تا در جو بیم و دلهره، اقدام به خرید سهم کند. کمااینکه ارزش معاملات در ۱۹ مرداد، معادل ۱۶.۵ هزار میلیارد تومان بود و دیروز ارزش معاملات به ۹.۷ هزار میلیارد تومان رسید؛ یعنی ۴۱ درصد کمتر. مضاف بر این، سرمایه‌گذاری که از بازار سهام وحشت کرده و پول را بیرون کشیده، به بازار پرریسک دیگری، چون بازار ارز پناه نمی‌برد که هر لحظه با اتفاقات سیاسی، می‌تواند سرنوشت متفاوتی پیدا کند. یا بازار طلا که با توجه به تحولات بازار‌های جهانی، دچار نوسانات سریع و غیرقابل پیش‌بینی خواهد شد. احتمالا مامن چنین پول وحشت‌زده‌ای، حداقل برای ماه‌های اول بانک خواهد بود. این مسئله یعنی گردش پول وحشت‌زده، از گردش پولی که درحال‌حاضر در بازار‌ها در جریان است، به مراتب کمتر خواهد شد؛ بنابراین از نگاه کارشناسان، التهاب بازار‌های موازی، نمی‌تواند استدلال محکمی باشد.

حمایت‌های مهم شاخص بورس

شاخص کل بورس تهران ۲ حمایت مهم یک میلیون و ۹۳۰ هزار واحد و یک میلیون و ۸۳۰ هزار واحد را از دست داد. امید فعالان بازار به حمایت یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد است. از نظر آنها، دو وعده شدن معاملات از امروز، می‌تواند حمایت را برای حقوقی‌ها کم هزینه‌تر کند، چرا که اگر در وعده صبحگاهی بازار به رنگ سبز درآید، با بازگشت انتظارات مثبت احتمالا در وعده ظهر، کار راحت‌تری برای حفظ شاخص در پیش خواهد بود. باید دید، این تحلیل امروز جواب می‌دهد یا خیر. اگر حمایت بعدی شکسته شود، تحلیلگران تکنیکال کف بعدی را در محدوده یک میلیون و ۶۵۰ هزار واحد می‌بینند. توصیه تحلیلگران این است که سهامداران روی ارزش واقعی سهم خود حساب باز کنند، وتحلیل‌های دم‌دستی زین پس نمی‌تواند در بورس تهران پاسخ مناسبی گیرد. از دید کارشناسان، نگاه به ارزنده بودن سهام، تنها راه نجات در روز‌های منفی خواهد بود.