آیا سهام عدالت برای دولت ارزشمند است؟

وام ودیعه مسکن برای مستاجران یکی از سیاست‌های حمایتی دولت در شش ماهه اول امسال است که براساس آن به تهرانی‌ها ۵۰ میلیون تومان، کلان‌شهرها ۳۰ میلیون تومان و شهرهای کوچک ۱۵ میلیون تومان در قالب این طرح پرداخت می‌شود.

طبق اعلام بانک مرکزی، متقاضیانی که واجد شرایط باشند می‌توانند انتخاب کنند که اقساط اصل و سود وام را در ۳۰ ماه (۲ سال و نیم) و با سود ۱۲ درصدی پرداخت کنند. اما این طرح با دست‌انداز‌هایی روبه‌روست و هنوز مردم نتوانسته‌اند از آن استفاده کنند.

ضامن با نامه کسر از حقوق

در خصوص ضامنی که بانک‌ها در ازای پرداخت این وام از مستاجران می‌گیرند محمود محمودزاده، معاون وزارت راه‌وشهرسازی در ۱۹ مرداد ماه به تجارت‌نیوز گفت: بانک مرکزی سعی کرده که این تسهیلات با شرایط آسانی با متقاضیان پرداخت شود. برای حقوق‌بگیران نامه کسر از حقوق و دارندگان سهام عدالت با استفاده از سهامشان می‌توانند این تسهیلات را دریافت کنند. برای کسانی هم که این دو را ندارند ساده‌ترین شرایط در نظر گرفته خواهد شد.

اما در اطلاعیه بانک مرکزی در خصوص وثایق قابل قبول برای وام کمک ودیعه مسکن آمده است:

الف‌- گواهی کسر از حقوق

ب‌- گواهی کسر از مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی

ج‌- سهام عدالت

د- در تسهیلات ۱۵۰ میلیون ریالی اخذ سفته یا چک فرد متقاضی به تشخیص بانک عامل

ه – در تسهیلات بیش از ۱۵۰ میلیون ریالی اخذ سفته یا چک فرد متقاضی به تشخیص بانک عامل به همراه یک ضامن

سهام عدالت، ضمانت‌‌نامه‌ای بی‌ارزش

برخی از متقاضیان که برای تکمیل پرونده دریافت وام به بانک‌ها مراجعه کرده‌اند می‌گویند بانک از آنها یک یا دو ضامن شاغل با نامه کسر از حقوق درخواست کرده و سهام عدالت را که در اطلاعیه بانک مرکزی به عنوان وثایق قابل قبول در این طرح عنوان شده نمی‌پذیرند، این در حالی است که طبق اعلام وزارت راه قرار بود در خصوص ضمانت‌نامه‌ها مسیر راحت‌تری پیش‌پای مستاجران قرار بگیرد.

سهام عدالت به عنوان ضامن وام ۵۰ میلیون تومانی کمک ودیعه مسکن از سوی بانک‌ها پذیرفته نمی‌شود، اما ارزش سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی تا روز گذشته به ۱۶ میلیون و ۶۵۲ هزار تومان رسیده و برگه‌های یک میلیون تومانی نیز بیش از ۳۰ میلیون تومان ارزش دارد؛ همچنین این سهام در مرداد ماه تا مرز ۴۰ میلیون تومان نیز پیش رفت.

وزارت راه‌وشهرسازی در این خصوص به تجارت‌نیوز گفت: وام ودیعه مسکن و جزییات آن از حوزه وزارت راه‌شهرسازی خارج شده است و از این پس در بانک مرکزی دنبال می‌شود. موضوع ضامن، نحوه پرداخت و جزییات دیگر آن ارتباط کاری با وزارت راه ندارد و بانک مرکزی تصمیم‌گیر، ابلاغ‌کننده و ناظر بر موضوع است.

قرار بود در این طرح به معیشت زندگی مستاجران کمک شود، اما به نظر می‌رسد آنها را با چالش‌های دیگری مواجه کرده است.

ندادن کد رهگیری به مستاجران

یکی از شروط دریافت وام ودیعه این است که مستاجران حتما کد رهگیری داشته باشند. اما برخی از مشاوران املاک این کد رهگیری را برای مستاجران صادر نمی‌کنند.

این تجربه برخی از متقاضیان کمک ودیعه مسکن است. اینکه آنها برای دریافت کد رهگیری به مشاور املاک مراجعه کرده‌‌اند اما مشاور املاک به آنها کد رهگیری نداده. چرا که می‌گویند چون آپارتمان دارای سند مادر یا قولنامه‌ای است سامانه به مستاجران این قبیل خانه‌ها کد رهگیری نمی‌دهد.

در این خصوص مصطفی قلی‌خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران گفت: اگر مشاور املاکی این کد را به هر دلیلی برای مستاجران ‌نگیرد، فرد باید به اتحادیه شکایت کند و اتحادیه پس از بررسی با فرد خاطی برخورد می‌کند. همچنین اگر مستاجری به خاطر تخلف مشاور املاک متحمل خسارت شود مشاور املاک باید خسارات را جبران کند.

غیرمستاجرانی که وام گرفتند

در شرایطی که برخی مستاجران در اخذ تسهیلات ودیعه مسکن ناکام بودند برخی از غیرمستاجرها با استفاده از کد رهگیری صوری، موفق به اخذ این وام شده‌اند.

صدور کد رهگیری برای اجاره نامه صوری پس از مطرح شدن بحث تسهیلات ودیعه مسکن شدت گرفته و به گفته ارائه دهندگان کد رهگیری صوری، تعدادی از افرادی که نسبت به این کار اقدام کرده‌اند، موفق به دریافت تسهیلات ودیعه مسکن شده و مبلغ این تسهیلات را در بازارهای سرمایه‌ای نظیر طلا، ارز و بورس برای یکسال سرمایه‌گذاری کرده‌اند.