بورس بازان نگران بخوانند / اثر مکانیسم ماشه بر بازار سرمایه چیست؟

برای پاسخ دادن به این سوالات می‌توان به تجربه گذشته استناد کرد. پیش از این، تلاش امریکا برای وضع تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل، راه به جایی نبرد و به تصویب نرسید. درواقع در این زمینه تنها ایران در مقابل امریکا قرار ندارد. ۵ کشور دیگر که در توافقنامه برجام حضور داشتند، نیز حداقل درظاهر با امریکا همراهی کامل نکرده‌اند.

علاوه بر این بررسی روند معاملات بورس ایران نشان می‌دهد که اخبار مرتبط با تحریم، تاثیری جدی بر شاخص‌های بورسی نمی‌گذارد؛ چراکه بخش مهمی از شرکت‌های بورسی، حوزه فعالیتشان داخلی است. شرکت‌های صادرکننده نیز به‌دلیل تحریم‌ها متضرر می‌شوند، اما افزایش نرخ دلار به معنی افزایش درآمد و سود برای این شرکت‌ها و سهامدارانشان است.

با این حال بررسی وضعیت معاملات در هفته گذشته بعد از صعود ۳ روز شاخص‌های بورسی، حکایت از افزایش قدرت فروشندگان در بازار داشت. به بیان دقیق‌تر در جریان معاملات چهارشنبه ۲۶ شهریور شاهد بودیم که در ساعات پایانی معاملات، آخرین قیمت در ۲۳۲‌نماد بیش از ۲‌درصد کمتر از قیمت پایان بود. این تفاوت قیمتی نشان می‌دهد که در ساعات پایانی معاملات، تقاضا برای فروش بیش از خرید بوده است. این اتفاق ممکن است در‌پی تصمیم معامله‌گران بورسی برای نقد شدن خرید صندوق پالایشی یکم باشد.

براساس اعلام نهاد‌های دولتی، هر شهروند ایرانی تا ۳۰ شهریور فرصت دارد ۵ میلیون تومان از سهام صندوق پالایشی یکم را با ۲۰ درصد تخفیف خریداری کند. احتمال می‌رود معامله‌گران بورسی، خرید سهام این صندوق را به روز‌های آخر موکول کنند و برای شرکت در این پذیره‌نویسی به نقد کردن دیگر سهام‌های خود دست بزنند.

علاوه بر صندوق پالایشی یکم، ۳۰ شهریور عرضه اولیه نماد «وسپهر» نیز انجام خواهد شد. حداقل نقدینگی موردنیاز برای این عرضه اولیه با فرض اینکه ۵ تا ۶ میلیون کد معاملاتی در آن مشارکت کنند، حدود ۹۱۳ هزار تومان تا یک‌میلیون و ۱۳ هزارتومان است.

با در نظر گرفتن پذیره‌نویسی ۵ میلیون تومانی صندوق پالایش یکم و عرضه اولیه یک میلیون تومانی و سپهر می‌توان پیش‌بینی کرد در روز‌های نخست معاملاتی در هفته جاری، شاهد افزایش قدرت فروشندگان باشیم. علاوه بر این نباید ترس ایجادشده در بازار را که ناشی از منازعات بین‌المللی ایران است، دست‌کم بگیریم.

ازسوی دیگر خبر مثبت بانک مرکزی برای نماد‌های بزرگ و شاخص‌ساز بورسی را نباید نادیده گرفت. بانک مرکزی محدودیت عرضه ارز پتروشیمی‌ها، فولادی و معدنی‌ها را که به صادرکنندگان بزرگ معروف هستند، برداشته است. پیش از این صادرکنندگان به فروش ارز از کانال صرافی‌های بانکی ملزم بودند و حق فروش ارز به صرافی‌های تضامنی را نداشتند. با این تصمیم می‌توان پیش‌بینی کرد که درآمد شرکت‌های بزرگ صادرکننده افزایش خواهد یافت.