در حالی‌که رشد مستمر نرخ ارز به افزایش قیمت شمش و مقاطع فولادی در بورس و بازار آزاد منجر شده، نهادهای دولتی قصد دارند با تمرکز بر کفه عرضه بازار را متعادل کنند اما از آنجا که رشد نرخ ارز ظرف‌ ماه‌های اخیر تقاضای غیرواقعی در رینگ بورس‌کالا را نیز افزایش داده، تمرکز بر کنترل بخش تقاضا نیز عاملی مهم در کنترل بازار به‌شمار می‌رود و نباید از آن غافل شد.

در این میان کنترل مجدد سهمیه‌های بهین‌یاب و آوردن کل معاملات هر بخش به رینگ بورس به‌جای عرضه مچینگ در عین افزایش عرضه می‌تواند راهکاری برای کنترل بازار باشد. تجمیع عرضه‌ها در بورس کالا در کنار مدیریت و پایش و پالایش تقاضا در چارچوب سامانه بهین‌یاب و موارد جانبی تجربه‌ای است که در بازار محصولات پتروشیمی امتحان شده و پس از مثمر بودن در حال تجربه مجدد آن در بازار فولاد هستیم.

البته نباید از این نکته نیز غافل شد که رشد نرخ فولاد تابعی از وضعیت اقتصاد بوده و با توجه به ارز نیمایی ۲۱ هزار تومانی بازگشت به نرخ‌های چند ماه گذشته در زمینه شمش و محصولات فولادی تنها خوابی خوش است.

کنترل بخش تقاضا به کمک تنظیم بازار فولاد می‌آید

ابوذر انصاری کارشناس ستاد تنظیم بازار درخصوص برنامه این وزارتخانه برای عرضه کل فولاد تولیدی در بورس گفت: میزان کف عرضه هریک از تولیدکنندگان فولاد در جلسه‌ای میان نماینده ستاد تنظیم بازار، وزارت صنعت، معدن و تجارت و تولیدکننده تعیین می‌شود و هر تولیدکننده‌ای ملزم به رعایت کف این عرضه است. میزان کف عرضه تمام‌شده بسته به محصول متفاوت بوده و در برخی کالاها شاهد الزام عرضه ۶۰ درصد کل در رینگ بورس هستیم، در برخی موارد نیز میزان کف عرضه براساس ۹۰ درصد تقاضای بورس تعیین می‌شود اما از آنجا که گاهی تولیدکنندگان میزان کف عرضه تعیین شده را منطقی نمی‌دانند، کف تعیین‌شده برای عرضه را رعایت نمی‌کنند.

او ادامه داد: در هفته‌های اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکید بیشتری بر رعایت کف عرضه‌های محصولات مختلف عرضه شده در بورس کالا داشتند و به‌واقع نیز میزان عرضه در این زمان افزایش داشت، اما باتوجه به افزایش نرخ تورم و رشد نرخ ارز شاهد افزایش تقاضا در بازار نیز بودیم. در واقع رشد نرخ ارز باعث سرریز‌شدن نقدینگی قابل‌توجهی به بازار شده که همین موضوع عاملی شد تا رشد عرضه‌ها به‌چشم نیاید و کارآیی لازم برای کنترل بازار را نداشته باشد.

انصاری گفت: در شرایط فعلی کشور با توجه به نیاز دولت به ارز جهت تامین صادرات، اعمال محدودیت‌های بیشتر بر روی بخش‌های مختلف زنجیره فولاد برای کاهش بیشتر صادرات و تامین نیاز بازار داخل امکان‌پذیر نیست. در واقع دولت خواستار استمرار صادرات این واحدها برای تامین نیاز بازار داخل است؛ بنابراین نمی‌توان تولیدکنندگان را ملزم به آوردن کل محصول تولیدی خود به بورس کالا کرد.

او افزود: الزام به اجرای عرضه نیز به این سادگی نیست. اهرم وزارت صمت برای الزام عرضه قطع خوراک یا محدودیت صادرات برای واحدهایی است که کف را رعایت نکرده باشند اما اجرای این اهرم فشار به زیان منافع کلی کشور بوده و در مجموع این راهکار چندان پایدار و قابل‌اجرا در بلند‌مدت نیست.

ثبات نسبی قیمت فولاد

در مبادلات روز شنبه ۲۹ شهریور ماه جاری، به‌جز شمش فولاد کیمیا که رشد قیمت ۲۰ تومانی را در هر کیلو تجربه کرد ، مابقی خصوصی‌ها تولیدات خود را بدون نوسان در بازار غیر رسمی عرضه کردند.

خطرتوقف معاملات در انتظار بازار فولاد

رسیدن بهای هر کیلوگرم شمش در رینگ بورس به ۱۱ هزار تومان، آن‌هم در آستانه ورود به فصل پاییز و زمستان و ایجاد رکود فصلی در بازار تقاضا، برای مقاطع فولادی، از تغییر لاجرم معادلات بازار حکایت دارد، زیرا با این روند به نظر می‌رسد هر گونه امیدی به بهبود تقاضای مصرفی برای مقاطع فولادی در داخل از میان رفته است.

در این میان تولیدکنندگان مقاطع نیز تنها با هدف تولید و صادرات و تکیه بر استمرار روند رو به‌رشد نرخ ارز و منتفع شدن از این روند با دریافت ارز صادراتی است که به رقابت برای خرید شمش اقدام می‌کنند.

براساس گزارش دنیای اقتصاد، در این میان هرگونه بازگشت در نرخ ارز می‌تواند به زیان تولیدکننده یا تاجری تمام شود که خریدهای فعلی خود را بر مبنای استمرار روند رو به رشد نرخ ارز در کشور صورت داده است. امروز یکشنبه ۳۰ شهریور ماه، رینگ معاملاتی بورس کالا شاهد عرضه شمش فولاد خواهد بود، که این عرضه اضافه بر روند عرضه هفتگی و فرصتی است که شمش‌سازان بتوانند کف عرضه شهریور ماه خود را به اتمام برسانند.

نرخ پایه درنظر گرفته شده برای این محصول ۸۲۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم شمش است و اگر خبرهای متناقض خروج یا عدم خروج شمش از رینگ معاملاتی بورس کالا باعث آشفتگی بازار نشود، احتمال کاهش رقابت نسبت به معاملات هفته قبل وجود دارد.

میانگین قیمت فروش هرکیلوگرم شمش فولاد در رینگ بورس کالا برای معاملات هفته قبل در روز سه‌شنبه ۲۵ شهریور برابر ۹۹۷۰ تومان بود که با احتساب ارزش افزوده و کارمزد، هر کیلوگرم شمش معامله‌شده در بورس کالا برای خریدار معادل ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان تمام شد. حال باید دید که آیا تولید مقاطع فولادی با شمش ۱۱ هزار تومانی برای خریدار توجیه دارد یا خیر.

بررسی بازار آزاد مقاطع حاکی است در معاملات دیروز، شنبه ۲۹ شهریور میلگرد در بازار آزاد با نرخ ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت خورد، هرچند به گفته فعالان بازار، میزان تقاضا در بازار بسیار اندک بود و میزان خریدار در بازار آزاد حتی نسبت به هفته‌های قبل نیز کمتر شده و با رفتن به سمت فصل پاییز انتظار می‌رود که رکود در بازار سنگین‌تر شود.

با وجود این همچنان تقاضا برای خرید مقاطع فولادی در رینگ بورس کالا وجود دارد به‌گونه‌ای که در معاملات روز چهارشنبه حتی شاهد معامله هر کیلوگرم میلگرد با نرخ ۱۰هزار و ۷۰۰ تومان بودیم که این محصول برای خریدار ۱۱ هزار و ۶۰۰ تمام خواهد شد.

خریدهای این‌چنینی تنها با پیش‌بینی روند رو به رشد نرخ ارز و استمرار روند روبه رشد مقاطع طویل فولادی در هفته‌های آینده صورت می‌گیرد و هیچ مبنای مصرفی ندارد. اما اگر نرخ ارز در کشور کنترل شود بلافاصله قیمت‌ها در بازار سقوط می‌کند.