مردم به بورس برگردند؟!

پس از رشد و صعود تاریخی بورس در ابتدای سال جاری، چند هفته‌ای بورس به دلایل مختلف از جمله دخالت‌های مکرر مسوولان و اظهارنظر غیرکارشناسی آنان و دیگر موارد باعث شد که بورس نزولی با تاریخ بیش از ۴۰ روز را در کارنامه خود ثبت کند.

درحال حاضر به‌طور تقربی ۵۳ روز است که بورس روند نزولی پیش گرفته اما؛ در میان برخی از روزها به واسطه مصوبات، اخبار مختلف و یا حمایت حقیقی و حقوقی‌ها بازار روزهای مثبتی را هم تجربه کرد. یکی از عوامل ابتدایی در سقوط بورس را می‌توان دخالت‌های دولت دانست در این روزهایی که بورس استقبال شد افراد مختلفی راجع به بورس سخن گفتند و با برگزاری جلسات متعدد سعی در حمایت از این بازار داشتند.

اما؛ با توجه به پیشینه شغلی این افراد، باعث شد که از میزان اعتماد مردم به بورس کاسته شود برای مثال؛ رییس مجلس و یا اعضای کابینه دولت در جمع خبرنگاران، فضای مجازی و یا اینکه با برگزاری جلسات متعدد سعی در حمایت از این بازار داشتند ولی مردم به پیشه شغلی توجه می‌کنند. درنهایت مجموعه عملکردهای حمایتی دولتی بازار را کمی سرخ پوش کرد. این حمایت دولت باعث شد که حجم انبوهی از سهامداران در بازار در نقش فروشنده ظاهر شوند و در نتیجه خروج نقدینگی از بازار پدید آمد. این خروج نقدینگی باعث می‌شود که بازارهای موازی مانند ارز و سکه که افزایش خرید افزایش قیمتی در این بازارها پدید آورد و درنتیجه به واسطه حمایت دولت از بورس حباب قیمتی وارد دیگر بازارهای ممکن می‌شود.

سیامک قاسمی، کارشناس اقتصادی در خصوص حمایت‌های دولت از بازار گفت: نقش دولت در بالا و پایین کردن قیمت سهام در بورس غیرقابل انکار است به واسطه اینکه سهم دولت و شرکت‌های دولتی در بورس ایران بسیار بالاست، سطح شناوری سهام در بازار پایین است، یعنی در بهترین حالت بیش از ۲۰ درصد کل سهام موجود در بازار شناور نیست.

وی ادامه داد: متاسفانه شرکت‌های دولتی و حقوقی حمایت‌های خیلی زیادی در بازار ایجاد کردند با خرید‌هایی که انجام می‌دادند در رشد بازار نقش داشتند و جریان نقدینگی کاملا هدفمند به سمت بازار سهام هدایت شد و اتفاق خطرناکی که به نظر من در حوزه جامعه اتفاق افتاد این است که در چندماه اخیر تعداد زیادی مردم وارد بورس شدند که با سودای سود ۳۰ تا ۵۰ درصد سود ماهانه دست به این اقدام زدند و وقتی نتوانند این پول را دریافت کنند که احتمالا هم نمی‌توانند ما شاهد واخوردگی اجتماعی خواهیم بود. 

یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین عواملی که باعث شد بورس سرخ پوش شود عدم آگاهی کامل سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه بود. سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه نیازمند دانش اساسی و لازم است و اگر فردی دانش کافی نداشته باشد در نهایت با زیان مواجه خواهد شد. این روزها که تقربیا بیش از ۹۰ درصد مردم به واسطه سرمایه‌گذاری و فروش سهام عدالت در بورس فعال هستند. سازمان بورس و دولت باید آموزش‌های لازم را به سهامداران بدهد و اگر این آموزش انجام نمی‌شود باید عواقب آن را نیز تحمل کرد. اغلب افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند از طریق فضای مجازی وارد این فضا شده‌اند.

این روزها در فضای مجازی از بورس و سقوط آن سخن گفته می‌شود و برخی از افراد که دانش مالی مناسبی ندارند از این فرصت سوءاستفاده کردند و در نقش کارشناس بورس مشاوره خرید و فروش سهام می‌دهند و در میان مشاورات خود سیگنال فروشی می‌کنند.

این سیگنال‌ها هیچ گونه منبع عملی ندارند و تنها به واسطه افت و اخیز بازار پیشنهاد خرید سهم را می‌دهند و در نهایت مبلغ هنگفتی از سرمایه‌گذاران می‌گیرند و اغلب در درصدهای پایین این سیگنال‌ها سود دهند و اغلب موارد سهامداران نه سود و تنها زیان می‌کنند. سازمان بورس و دولت باید آموزش‌های لازم را به سرمایه‌گذاران بدهد و اجازه فعالیت اینگونه افراد کلاهبردار را در بازار سرمایه ندهد. یکی دیگر از مواردی که باعث بورس نزولی شد، مصوبه‌های شبانه سازمان بورس بود.

از یک سو این مصوبات باعث شد که بازار به تعادل برسد و در زمانی که اغلب احساسات عامل تصمیم‌گیری سهامداران بود این محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها باعث شد بازار سرمایه کمی جان بگیرد و کمتر رفتارهای هیجانی در خود ببیند اما؛ از سوی دیگر باعث شد که سهامداران اعتماد خود را به بازار از دست بدهند و بدون هدف به معامله در بازار بپردازند.

در این بین کارشناسان ارشد بورس اعلام کردند که سازمان بورس این موارد را با آنان در میان نگذاشته است و این سخنان کارشناسان بورسی باعث شد که جو بی‌اعتمادی در بازار تشدید شود. برخی کارشناسان معتقدند که این بورس مصوبات بورس به نفع بازار است و بعد از مدتی که بازار به تعادل رسید حذف می‌شوند و به نوعی این مصوبات در واقع کارهای عقب مانده است و شرایط بازار توفیق اجباری آن را فراهم کرده اما؛ برخی دیگر عقیده دارند که هرگونه حذف و یا اجرای مصوبات جدید یک نوع دخالت در بازار محسوب می‌شود و تنها بی‌اعتمادی را برای بازار و سهامداران پدید می‌آورد و سازمان بورس باید اجازه دهد که بازار به روند منطقی و طبیعی خود برسد.

مصوبه‌ها باعث شد که اغلب سهم‌ها به ارزندگی مناسب خود برسند و از حباب قیمتی خارج شوند، شاید باعث شد از میزان نقدینگی در بازار کاسته شود اما؛ در حقیقت باعث شد که بورس به نقطه مثبتی برسد چراکه؛ برخی از سرمایه‌گذاران در بورس با استفاده از نوسانگیری روزانه و امثال آن به سود خوبی می‌رسیدند ولی بازار را قرمزپوش می‌کردند. محدودیت‌ها و مصوبات باعث شد که جلوی برخی از افراد سودجو گرفته شود و بازار به نقطه اعتدال برسد.

همچنین راه‌اندازی بورس مسکن نیز برخی را نگران و گاها بی‌اعتماد کرده است. بورس مسکن به‌طور کامل راه‌اندازی نشده است و اغلب مخالفان زیادی دارد. بخش املاک و بازار سرمایه از روش‌های متعدد با یکدیگر ارتباط دارند. صندوق‌های مستغلات، اوراق رهنی مسکن و اوراق تسهیلات خرید مسکن از جمله مواردی هستند که ارتباط مسکن با بورس کالا را برقرار کرده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان که به جمع آوری سرمایه‌های خرد برای اجرای پروژه‌های ساختمانی می‌پردازد و البته قرار است گسترش پیدا کند؛ بیش از ۵۰ روز است که مسوولان اعلام کرده‌اند بورس مسکن تا یک ماه آینده اجرایی می‌شود اما؛ با گذشت این مدت طولانی هنوز اتفاقی در بازار نیفتاده است.

دراین میان اتفاقات سیاسی نیز تاثیر مهمی در بازار دارند و اغلب سهامداران در انتظارند که آبان ماه و انتخابات امریکا فرا رسد و تکلیف ریاست‌جمهوری امریکا مشخص شود چراکه؛ برنده شدن هریک از نامزدهای انتخابی یعنی جوبایدن و دونالد ترامپ روی بورس و اقتصاد ایران تاثیر متفاوتی دارند.

اگر ترامپ برنده این انتخابات شود انتظارات تورمی افزایش می‌یابد و با افزایش نرخ دلار بورس نیز یک سقوط کوتاه‌مدت وبعد صعود تورمی را در کارنامه خود ثبت می‌کند اما؛ با پیروز شدن بایدن می‌توان کاهش قیمت دلار را در بازار متصور بود و این کاهش به مرور و در مدت زمان طولانی بورس و اقتصاد کشور را به تعادل می‌رساند. همچنین روزهای گذشته نشست سهامداران حقوقی با حضور سیدامیر حسین قاضی‌زاده هاشمی، نائب رییس مجلس شورای اسلامی برگزار است که پیش‌بینی می‌شود با این جلسه بازار سرمایه روزهای آینده روندی مثبت را پشت سر بگذارد و تنها چند سهم در بازار سرخ پوش شود.

با تمامی این موارد بازار سرمایه ارزندگی مناسبی دارد و مقایسه با بازار بورس کشورهای همسایه خریداری اغلب سهم‌های موجود در بازار به نفع سهامداران خواهد بود اما؛ سرمایه‌گذاران در بورس باید توجه کنند که اگر دانش کافی برای خرید وفروش سهام را ندارند از روش‌های غیرمستقیم و کم‌ریسک‌تر مانند؛ صندوق‌های سرمایه‌گذاری و امثال آن در بازار استفاده کنند. بازار سرمایه را می‌توان یکی از پربازده‌ترین بازارهای مالی دانست ولی لازمه بازار تنها قدرت ریسک‌‌پذیری و صبر است. اگر فردی صبر پیشه کند می‌تواند در بلندمدت سود بسیار خوبی در بازار کسب کند.

منبع: تعادل