ماجرای صف‌ های فروش سنگین در بورس چیست؟

بی ثباتی سیاست‌های اقتصادی تصمیمات خلق الساعه و یک شبه‌ی دولت در حوزه‌های مختلف اقتصادی و همچنین سازمان بورس در شرایطی که شاخص کل ریزش ۶۰۰ هزار واحدی را طی یک ماه پشت سر گذشته و همچنان با نوسانات شدید و هیجان سهامداران مواجه است بسیاری را به نقد و گلایه از مدیریت سازمان بورس و اوراق بهادار واداشته است. حتی بسیاری از کارشناسان معتقدند مسائل سیاسی و اقتصادی سایر کشورها و رخدادهای بین‌المللی اثرگذاری مستقیم بر روند بازار سرمایه دارد.

فردین آقا بزرگی؛ مدیرعامل کارگزاری بانک دی و کارشناس ارشد بازار سرمایه در خصوص تاثیر‌گذاری دولت‌ها و تصمیمات و بحث‌های سیاسی بر بازار سرمایه گفت: اثرگذاری تمامی دولت‌ها بر اقتصاد اعم از کشورهای سرمایه داری و کمونیستی، به لحاظ سیاست گذاری‌های اقتصادی به شدت با هم متفاوت است.

وی دراین باره افزود: تمام تصمیمات اقتصادی و سیاسی که کشورها اتخاذ می‌کنند همگی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاثیرات مثبت یا منفی خود را بر روی اقتصاد و بازار سرمایه به جا می‌گذارد. بازار سرمایه به این جهت که بازار بسیار حساس و شفافی است و هر چه در این بازار انجام می‌شود عینی و پیش روی همگان است و مردم به چشم خود شاهد تغییرات در بازار سرمایه هستند در نتیجه ضریب این حساسیت در بازار سرمایه همیشه از سایر بازارها بالاتر است.

آقا بزرگی با اشاره به تاثیر بیماری رئیس‌جمهوری امریکا بر بازارهای مالی دنیا ادامه داد: به عنوان مثال یکی دو روز گذشته به واسطه مثبت شدن تست بیماری کرونای آقای ترامپ قیمت‌های جهانی و بازارهای مالی به شدت روند سقوط و افت را طی کرده اند، این موضوع نشان می‌دهد تاثیر‌پذیری بازار سرمایه از این مسائل چقدر بالاست، لذا تا زمانی که ارتباطات سطح بین‌المللی به این شکل است دردنیای امروز وضعیت همین است و فعلا نمی‌توان آن را تغییر داد یا جزیره‌ای بدون هیچ گونه تاثیر‌پذیری از جهان زندگی کرد.

وی تصریح کرد: در دنیای امروز با توجه به ارتباطات کشورها در سطح بین‌المللی با هم معمولا بازارهای مالی کشورها از اتفاقاتی که در فضای بین‌الملل رخ می‌دهد تبعیت می‌کنند. درحال‌حاضر با مثبت شدن تست کرونای آقای ترامپ بازارهای مالی با کاهش قیت نفت رو به رو شده‌اند و نزدیک به ۶ درصد افت داشته هر چند می‌تواند مقطعی باشد.

آقا بزرگی در خصوص اهمیت تنش زدایی از بورس گفت: با توجه به تاثیر‌پذیری بورس از وضعیت سیاسی و اقتصادی سایر کشورها باید به این نکته توجه کنیم که وقتی بازار عطش تقاضای زیادی دارد با مجموعه تمهیداتی که مقام مسئول و قانون‌گذار اقتصادی اتخاذ می‌کند باید بر این مدار قرار بگیرند تا به نوعی به تقاضاها پاسخ دهند و موجب کاهش التهاب یا جمع آوری التهاب از بازار شوند.

وی در خصوص سیاست‌های اتخاذ شده در بازار سرمایه ایران اینگونه توضیح داد: برخی قوانین اتخاذ شده در ماه‌های اخیر در سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص معافیت مالیاتی، افزایش سهام شناورشرکت‌ها تا ۲۵ درصد و یا اتخاذ سلسله قوانین و مقرراتی برای ورود شرکت‌های دولتی وغیر دولتی به بازار سرمایه و بورس و بسیاری از تصمیمات دیگر، سیاست‌های انبساطی و انقباضی همه و همه به دلیل جلوگیری از نوسان‌های غیر معمول در بازار سرمایه بوده است.

آقا بزرگی با انتقاد از برخی تصمیم گیری‌ها گفت: ایجاد محدودیت در نحوه انجام معاملات یا تغییر قوانین مقررات از جمله رفع ممنوعیت خرید سهام توسط بانک‌ها، ایجاد زمینه بازخرید سهام توسط خود شرکت همگی از جمله عواملی است که تاثیرات خود را روی بازار می‌گذارد. قدر مسلم همانگونه که مسوولین دولتی مردم را به سرمایه‌گذاری و شرکت در بورس تشویق می‌کردند باید سیاست‌های حمایتی از مردم را در دستور کار خود قرار دهند، هر تصمیم اشتباهی که درباره بورس و بازار سرمایه اتخاذ شود تیشه‌ای بر ریشه اعتماد مردم به سرمایه‌گذاری در بورس است.

تصمیم گیری های غلط

وی درباره تبعات تصمیم گیری‌های غلط در بازار سرمایه توضیح داد: اساسا من مخالف محدودیت هستم، ولی اگر بپذیریم که مسئولان اقتصادی مقام ناظر و رگولاتور معمولا حضور موثر و پررنگی در هدایت شاخص قیمت‌ها دارند می‌توان گفت که از این قسمت کار اگر درست مدیریت و حرکت نکند می‌تواند برای بازار سرمایه تبعاتی داشته باشد چرا که در کمتر جایی در نقاط دنیا محدودیت‌ها و سیاست گذاری‌هایی مثل بازار سرمایه ما دیده می‌شود.

کارشناس بورس و بازار سرمایه تصریح کرد: اگر بپذیریم که بورس ایران نسبت به سایر بازارهای مالی دنیا نوپاست و برخی ایرادات را قبول کنیم می‌توان کمی بر این مسائل چشم پوشی کرد، اما باید به سرعت و با دقت رفع شوند. به طور کلی بازار سرمایه ما ریسک آفرین است و برخی سیاست‌ها دامنه ریسک‌ها را افزایش می‌دهد. هر چند مسوولین گمان می‌کنند ابتکار عمل به خرج داده اند، اما در واقع اینگونه نیست و مسائلی، چون تشویق به انتشار اختیار فروش تبعی یا ممنوعیت معاملات روزانه به بهانه فشار بر هسته معاملات به طور کل ریسک‌هایی است که اضافه بر سازمان بر بازار نیز افزوده می‌شود.

آقا بزرگی به اشتباهات مسوولان بورس اشاره کرد و توضیح داد: مسوولان سازمان بورس در ظاهر مایل به کمک کردن به شکل ظاهری بازار هستند تا مثلا به آن نظمی بدهند، اما هیچ گاه شرایط طبیعی بازار در نظر گرفته نمی‌شود که باید با بازار حرکت کرد، چرا که ممکن است با برخی سیاست‌ها نه تنها جواب درست نگیریم، بلکه اثراین تصمیمی که فکر می‌کنیم خوب است به شدت معکوس باشد. به هر حال مسوولین بازار سرمایه باید مراقب باشند که اتخاذ برخی سیاست‌ها که به قفل شدن بازار و سرمایه‌های سهامداران منتهی می‌شود به هیچ وجه به نفع بازار نیست.

ممنوعیت نوسان گیری

وی با انتقاد از طرح ممنوعیت نوسان گیری گفت: ممنوعیت نوسان گیری از آن دسته سیاست‌ها و قوانینی است که برخی را از ورود مستقیم و بودن در بازار محروم کرده است. یک سری از سهامداران اصولا براساس تکنیک‌های روزانه کار می‌کنند، لذا اتخاذ چنین تصمیمی موجب محروم شدن و کنار رفتن این‌ها از جریان بازار شد، بنحوی که می‌توان گفت آنها در یک فضای غیر عادی در حال معامله هستند و مطمئنا رفتارهای غیر عادی هم خواهند داشت.

کارشناس بورس تاکید کرد: بی‌تردید تصمیمات آنی و هیجانی منجر به رفتارها و عکس العمل‌های غیر عادی و غیر قابل پیش‌بینی از سوی سهامداران می‌شود که درحال‌حاضر نمونه آن را در شرکت‌های غیر اثر‌گذار یا کم اثر بر شاخص که حدودا بالغ بر سیصد شرکت می‌شوند و همه یک پارچه در صف فروش قرار گرفتند و بیشتر سهامداران خرد منابعشان در این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری شده در واقع خریداری وجود ندارد، این موضوع یک رفتارغیر طبیعی است.

علت ایجاد صف ها فروش

آقا بزرگی در خصوص صف‌های فروش ایجاد شده به دلیل اتخاذ سیاست‌های غلط مسوولین گفت: با اینکه شاخص مثبت است، اما در بسیاری از سهم‌های مذکور سهامداران اصرار بر فروش دارند چرا که شاهد وضعیت غیر عادی در بورس هستند بنابراین به هیچ عنوان از فضای فعلی که سعی شده شاخص سازها کنترل شود تبعیت نمی‌کنند. با اینکه سعی می‌شود منابع مالی سرشاری برای اطمینان بخشی به بازار تزریق شود، اما شاهد هستیم که بیش از سیصد و پنجاه شرکت یک پارچه در صف فروش هستند و منابع و سرمایه بسیاری از سهامداران خرد درگیر این شرکت هاست.

وی در پایان با اشاره به تاثیر‌پذیری فوری سهامداران از تصمیمات و سیاست‌های بورسی تصریح نمود: سهام‌های بزرگ و پر گردش بسته به میزان اثرگذاری بر شاخص طبیعتا توسط نهادهای مختلف جمع آوری می‌شوند، اما آن طرف تعداد شرکت‌هایی که کم هم نیستند و جالب اینجاست که مبالغ بسیار قابل توجهی اصلاح قیمت داشتند بین این سیصد و پنجاه تایی که عرض کردم چهل تا شصت در صد اصلاح قیمت کردند، اما کماکان صف فروش است یعنی از دو ماه پیش تا کنون به طور ممتد در فروش بوده است شاید این رفتار و این تصمیم منتهی به این شود که سهم‌های اثر‌گذار بر شاخص به جهت بحث کنترل شاخص آهسته آهسته با روند افزایشی قیمت رو به رو شوند، اما قیمت سهام‌های خرد که کمتر در شاخص اثر داشته است کماکان قفل بماند و باعث شود همین سهم‌ها به نقطه‌ای برسند که باز نیاز به اصلاح داشته باشد و در حقیقت موجب رفتار غیر طبیعی سهامداران شود.