چند خبر داغ بورسی

بررسی‌ها حکایت از آن دارد که در مجموع سود خالص بازار سهام در نیمه اول امسال ۱۶۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ (۷۷ هزار و ۷۲۵ میلیارد تومان)، رشد ۱۱۰ درصدی را نشان می‌دهد.

 سودسازی دلاری‌ها در کنار افزایش زیان خودروسازان

بررسی عملکرد صنایع مختلف در بازار سهام به نکات مهمی اشاره می‌کند. در حالی که شرکت‌های فولادی، پتروشیمی، فلزات، معدنی، غذایی و صنایع دلارمحور از نظر بنیادی در وضعیت مناسبی به سر می‌برند اما شرکت‌های خودرویی وضعیت متفاوتی را تجربه می‌کنند. شرایط تحریمی، جهش چشمگیر نرخ دلار، قیمت‌گذاری دستوری و اظهارات ضد و نقیض مسوولان درباره بازار سهام وضعیت متفاوتی را برای گروه‌های مختلف به وجود آورده و با وجود عملکرد مثبت شرکت‌ها در تابستان، سهامداران برای خروج از این بازار پافشاری بسیاری می‌کنند.

به گفته تحلیلگران، گزارش‌های مثبت شرکت‌ها مورد‌توجه سهامداران قرار نگرفته و همچنان شاهد هیجان فروش در این گروه‌ها هستیم. این شرایط به عواملی خارج از ساختار و وضعیت بنیادی شرکت‌ها برمی‌گردد. هراس از افت بیشتر قیمت‌ها، بی‌اعتمادی به سیاست‌گذار بورسی و انتخابات آتی ریاست جمهوری امریکا بخشی از ریسک‌هایی است که بازار وزن بسیار زیادی به آن داده است.

 شرکت‌های سودده و زیان‌زده

محمد گرجی‌آرا کارشناس بازار سرمایه با تحلیل وضعیت گزارش شرکت‌ها درتابستان به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: بررسی گزارش عملکرد شرکت‌ها نشان می‌دهد درفصل تابستان شرکت‌های فولادی، تایرسازی و پتروشیمی‌ها از نظر نرخ تسعیر ارز در وضعیت مساعدی به سر می‌برند. بررسی گزارش عملکرد شرکت‌های کوچک‌تر از جمله شرکت‌های شیشه‌سازی و کاشی و سرامیک نیز نشان می‌دهد این شرکت‌ها از نظر مقدار و نرخ فروش شرایط خوبی را پشت سر گذاشتند. گروه شوینده‌ها به دلیل افزایش قیمت تمام‌شده با رشد قیمتی چشمگیری مواجه شد. به‌طوری که می‌توان گفت افزایش قیمت‌ها به سودسازی این شرکت‌ها در طول سال کمک بسیاری خواهد کرد. شرکت‌های پتروشیمی نیز به دنبال نرخ تسعیر ارز رشد قابل توجهی پیدا کردند. اما چرا با وجود عملکرد مثبت شرکت‌ها از ابتدای سال، بازار در روند معکوس حرکت می‌کند.

گرجی‌آرا در همین رابطه می‌گوید: آنچه در بازار فعلی مشاهده می‌کنیم ناشی از دو احتمالی است که بازار سرمایه براساس آن مسیریابی می‌کند. زمزمه مکاتبات وزارت صمت با مجلس برای ایجاد محدودیت در قیمت‌گذاری فلزات، ورق معاملات را برگرداند. چند نرخی شدن قیمت فلزات به خصوص در بازار فولاد اگرچه منتفی اعلام شده اما با توجه به اینکه در گذشته نیز دولت برای محدود کردن قیمت برخی صنایع به‌صورت دستوری قیمت‌ها را دستکاری می‌کرد، تدابیر سهامداران برای انجام معاملات با نگرانی‌های بی‌شماری همراه شده است.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان می‌کند: با توجه به وضعیتی که پیش روی بازار است صنایع فولادی، پتروشیمی و صادرات‌ محور می‌توانند آینده بهتری برای سرمایه‌گذاری داشته باشند. بانک‌ها نیز با توجه به جذب منابعی که می‌توانند داشته باشند با رشد درآمد مواجه می‌شوند.

محمد گرجی‌آرا اظهار می‌کند: در تابستان گذشته شاهد اختلاف قیمت بیشتری نسبت به دلار نیمایی و بازار آزاد در بین صنایع مختلف بودیم اما بازار در تابستان امسال با همگرایی قیمت‌ها نسبت به قبل مواجه شد. بررسی عملکرد شرکت‌ها در تابستان حاکی از رشد کند قیمت‌ها نسبت به قیمت دلار است اما نزدیکی نرخ دلار نیمایی به نرخ بازار آزاد باعث افزایش نرخ فروش ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی سهام شرکت‌های دلار‌محور شده است. از نظر فروش نیز شرکت‌ها وضعیت پایداری را پشت سرگذاشتند.

 دهن کجی سهامداران به گزارش‌ها

بازار بورس در حالی وارد دومین ماه پاییز شد که دماسنج بازار حال و هوای زمستانی دارد به‌طوری که در مهر ماه با افت ۱۱درصدی یکی از بدترین ماه‌های بورسی طی چند سال گذشته را شاهد بودیم و در ۷ روز سپری شده از آبان نیز این نماگر با عقبگرد حدود ۱۰ درصدی به کانال ۲/ ۱ میلیون واحد نزول کرد. این در حالی است که گزارش‌های ماهانه، فصلی و‌ ۶ماهه فراتر از انتظار کارشناسان است.

در همین رابطه حسن برادران‌هاشمی تحلیلگر بازار سهام می‌گوید: در اغلب گروه‌های بازار شاهد افزایش قابل توجه درآمدهای فروش و عملیاتی هستیم به‌عنوان نمونه در گروه‌های شاخص‌ساز در گروه فلزات اساسی نمادهای «فملی»، «فولاد»، «ارفع»، «کاوه»، «فخوز» و «هرمز»، در گروه پتروشیمی‌ها «جم»، «جم پیلن»، «نوری»، «مارون» و «زاگرس»، در گروه بانکی‌ها «دی»، «وپاسار»، «وتجارت» و «وبملت»، در گروه سرمایه‌گذاری‌ها «وخارزم»، «وسبحان»، «صبا» و «وتوسم» و همچنین در سایر گروه‌های کوچک‌تر همچون دارویی‌ها و گروه محصولات غذایی و نیز سایر گروه‌ها شاهد افزایش سود سهام هستیم.

وی با بیان اینکه گزارش‌های مثبت شرکت‌ها مورد توجه سهامداران قرار نگرفته و همچنان شاهد هیجان فروش در این گروه‌ها هستیم تاکید می‌کند: این شرایط به عواملی خارج از ساختار و وضعیت بنیادی شرکت‌ها برمی‌گردد که مهم‌ترین آن انتخابات هفته آینده ریاست جمهوری امریکاست که به نظر می‌رسد بازار وزن بسیار زیادی به آن داده است.

 نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا حداقل در کوتاه‌مدت اثر محسوسی بر وضعیت اقتصادی بنگاه‌های بورسی نخواهد داشت. برادران هاشمی ادامه می‌دهد: یکی از دلایل دیگر عدم استقبال اهالی بازار از گزارش‌های مثبت شرکت‌ها را می‌توان در نوسانات قیمت ارز جست‌وجو کرد.

این در حالی است که قیمت دلار نیمایی حدود ۲۶ هزار تومان است. در صورتی که شرکت‌ها در صورت‌های مالی قیمت دلار را حدود ۲۰ هزار تومان لحاظ کرده‌اند که تثبیت قیمت دلار می‌تواند به افزایش روند سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور منجرشود.

این تحلیلگر بازار سهام عنوان می‌کند: از دلایل دیگری که به تشکیل صفوف فروش با وجود آمار مثبت شرکت‌ها دامن می‌زند، وضع ناگهانی قوانین است، به‌عنوان مثال می‌توان از قیمت‌گذاری دستوری فولاد در بورس کالا نام برد که با وجود مخالفت عمومی از دولت و مجلس با آن اما کمیسیون صنعت پیشنهاد تعیین کف و سقف قیمتی مطرح کرده است.

حسن برادران هاشمی تصریح می‌کند: بازار دیر یا زود متوجه گزارش‌های خوب شرکت‌ها خواهد شد. قیمت بسیاری از سهام‌ روی تابلوی بورس نسبت به قیمت ذاتی آن با در نظر گرفتن ارزش جایگزینی آن پایین‌تر است از این رو به نظر می‌رسد قیمت‌های کنونی در میان‌مدت و بلند‌مدت ظرفیت رشد بیشتری داشته باشند.

 عملکرد مثبت برخی شرکت ها

«صنایع معدنی و فلزی گزارش‌های قابل دفاعی ارائه دادند و همچنان درسقف‌های قیمتی معامله می‌شوند». این را مهدی افنانی، کارشناس بازار سرمایه به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید و اظهار می‌کند: بررسی گزارش‌های مالی فولاد و فملی حاکی از آن است که روند سوددهی این نمادها می‌تواند تکرارپذیر باشد. اما وضعیت در شرکت‌های خودرویی به گونه‌ دیگری است این گروه در تابستان نیز گزارش‌های خوبی برای ارائه نداشتند. البته این وضعیت تا حدی قابل پیش‌بینی بود. افزایش هزینه‌های مالی شرکت‌های خودروسازی دلیل اصلی زیان‌ده بودن این صنایع به شمار می‌رود.

در گروه‌های مالی، بانک‌های تجارت و ملت عملکرد مثبتی داشتند و در گزارش شرکت‌های تامین سرمایه نیز به غیر از شرکت تامین سرمایه امین، سایر شرکت‌ها روند قابل قبولی را طی کرده‌اند. همچنین بررسی گزارش فصلی گروه‌های غذایی از رشد قیمت سهام این شرکت‌ها حکایت می‌کند و جزو شرکت‌های سودآور این بازه زمانی محسوب می‌شوند. وی در پاسخ به اینکه چرا با وجود گزارش‌های مثبت شرکت‌ها شاهد افت قیمت سهام و ریزش قیمت‌ها هستیم، می‌گوید: گزارش‌های فصل تابستان در مجموع گزارش‌های مثبتی هستند، از این رو P/ E فوروارد در این مدت براساس دو عامل کاهش قیمت‌ها و افزایش سود به شدت کاهش یافته است. به‌طوری که اگر نسبت P\E فوروارد کل در دوره اوج بازار به حدود ۳۰ مرتبه رسیده بود، درحال‌حاضر به محدوده ۱۱ مرتبه رسیده است.

این کارشناس بازار سرمایه ضمن مقایسه عملکرد شرکت‌ها در تابستان ۹۹ نسبت به تابستان ۹۸ تصریح می‌کند: شرکت‌های بورسی در دو شرایط متفاوت فعالیت داشتند. تغییر مدل تحریمی کشور تغییرات عمده‌ای را در قیمت‌گذاری سهام شرکت‌ها به وجود آورده است، بر همین اساس قیمت‌ها در این دو مقطع رقابت تنگاتنگی با یکدیگر داشتند، اما سود شرکت‌ها در تابستان امسال نسبت به تابستان ۹۸ فاصله زیادی را تجربه کرده است. ازطرفی بازار ریسک‌های متفاوتی را در تابستان ۹۹ نسبت به یک سال گذشته تجربه کرده است. گزارش فصلی صنایع دلارمحور از جمله صنعتی، معدنی و فلزات نشان می‌دهد این صنایع وضعیت بهتری نسبت به سال گذشته داشتند و سود این صنایع حداقل دو تا ۳ برابر رشد کرده است.

 عوامل تاثیرگذار بر ریزش قیمت‌ها

مهدی افنانی با اشاره به عوامل تاثیرگذار بر اتفاقات اخیر بازار و ریزش قیمت‌ها اظهار می‌کند: برخی نظریه‌ها عوامل متعددی از جمله حواشی انتخابات امریکا را به ریزش‌های اخیر مرتبط می‌دانند اما به نظر می‌رسد که بعد از ارائه نامه جنجالی آن ۲۵اقتصاددان توجه دولت به سمت سرکوب قیمت‌ها در بازار سرمایه جلب شد. در واقع دولت با تعیین دستوری قیمت‌ها آشفتگی، التهابات قیمتی و نگرانی سرمایه‌گذاران در بازار را رقم زد.

وی ادامه می‌دهد: تردید بازار نسبت به نرخ بهره بانکی یکی از عوامل افت شدید قیمت‌هاست. اظهارات ضد و نقیض مسوولان و واکنش منفعلانه بانک مرکزی نسبت به شایعات پیرامون نرخ بهره بانکی منجر به تشکیل صفوف طولانی فروش در بازار شده و سهامداران را به سمت درهای خروج هدایت می‌کند. تا زمانی که تکلیف نرخ بهره مشخص نشود بازار سرمایه نمی‌تواند جهت خود را پیدا کند.

 چشم‌انداز صنایع بورسی

این کارشناس بازار سهام به چشم‌انداز صنایع بورسی با توجه به وضعیت فعلی اقتصادی اشاره می‌کند و معتقد است: برخی اظهارنظرها بر نقش تعیین‌کننده انتخابات امریکا و قیمت دلار درروند آتی بورس تهران تاکید می‌کند، اما با توجه به اینکه بخشی از سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و سیاسی کشور همسو با انتخابات ریاست جمهوری امریکا و به دنبال آن تعیین نرخ ارز اتخاذ می‌شود، شرایط بازارسهام را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند.

مهدی افنانی خاطرنشان می‌کند: درحال‌حاضر بازارسرمایه با دلار۲۰ هزارتومانی خود را وفق داده و اتفاق بدی برای این بازار نمی‌افتد اما سقوط قیمت دلار به زیر ۲۰ هزارتومان وضعیت قیمت‌گذاری برخی شرکت‌ها را با مشکل مواجه می‌کند و روند معاملات و قیمت‌ها را وارد فاز جدیدی می‌کند.